Math | pentref, cymuned |
---|---|
Poblogaeth | 8,966 |
Daearyddiaeth | |
Sir | Rhondda Cynon Taf |
Gwlad | Cymru |
Cyfesurynnau | 51.53°N 3.43°W |
Cod SYG | W04000875 |
Cod OS | ST012818 |
Gwleidyddiaeth | |
AS/au Cymru | Huw Irranca-Davies (Llafur) |
AS/au y DU | Chris Elmore (Llafur) |
Pentref a chymuned ym mwrdeistref sirol Rhondda Cynon Taf yw Llanharan (Cyfeirnod OS: ST002831). Saif ar y briffordd A473, rhwng Pencoed a Phontyclun. Daw'r enw o enw personol Haran, neu Aran neu efallai Aaron. Roedd y boblogaeth yn 2001 yn 3,421.
Yn wreiddiol roedd yn bentref amaethyddol, gyda phoblogaeth o 330 yn 1851. Dechreuodd diwydiant ddatblygu wedi i orsaf Rheilffordd De Cymru agor yno yn 1850. Agorwyd nifer o byllau glo yn y cylch, gyda phyllau Gogledd Llanharan a De Llanharan yn cyflogi 855 a 775 o weithwyr yn 1945.
Cysegrwyd yr eglwys i'r seintiau Julius ac Aaron o'r 3edd a'r 4g ac a ferthyrwyd gan y Rhufeiniaid yng Nghearleon[1]. Adeilad mwyaf nodedig y gymuned yw Llanharan House, a adeiladwyd yn niwedd yr 1740au gan Rees Powell, ac a ddatblygwyd ymhellach gan Richard Hoare Jenkins wedi iddo ef ei brynu yn 1795. Enw'r tŷ gwreiddiol ar y safle hon oedd Tŷ Mawr.[2]
Ceir pentref yn Treguier, Llydaw gyda'r un enw.
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[3][4][5][6]
Trefi
Aberdâr · Aberpennar · Glynrhedynog · Llantrisant · Pontypridd · Y Porth · Tonypandy · Treorci
Pentrefi
Aberaman · Abercwmboi · Abercynon · Aber-nant · Y Beddau · Blaenclydach · Blaencwm · Blaenllechau · Blaenrhondda · Brynna · Brynsadler · Cefn Rhigos · Cefnpennar · Cilfynydd · Coed-elái · Coed-y-cwm · Cwmaman · Cwm-bach · Cwm Clydach · Cwmdâr · Cwm-parc · Cwmpennar · Y Cymer · Dinas Rhondda · Y Ddraenen Wen · Efail Isaf · Fernhill · Ffynnon Taf · Y Gelli · Gilfach Goch · Glan-bad · Glyn-coch · Glyn-taf · Y Groes-faen · Hirwaun · Llanharan · Llanhari · Llanilltud Faerdref · Llanwynno · Llwydcoed · Llwynypïa · Y Maerdy · Meisgyn · Nantgarw · Penderyn · Pendyrus · Penrhiw-ceibr · Penrhiw-fer · Penrhys · Pentre · Pentre'r Eglwys · Pen-yr-englyn · Pen-y-graig · Pen-y-waun · Pont-y-clun · Pont-y-gwaith · Y Rhigos · Rhydyfelin · Ton Pentre · Ton-teg · Tonyrefail · Tonysguboriau · Trealaw · Trebanog · Trecynon · Trefforest · Trehafod · Treherbert · Trehopcyn · Trewiliam · Tynewydd · Wattstown · Ynys-hir · Ynysmaerdy · Ynys-y-bwl · Ystrad Rhondda