Math | cymuned, pentref |
---|---|
Poblogaeth | 4,099 |
Daearyddiaeth | |
Sir | Gwynedd |
Gwlad | Cymru |
Cyfesurynnau | 53.045°N 4.282°W |
Cod SYG | W04000083 |
Cod OS | SH475515 |
Cod post | LL54 |
Gwleidyddiaeth | |
AS/au Cymru | Siân Gwenllian (Plaid Cymru) |
AS/au y DU | Hywel Williams (Plaid Cymru) |
Pentref a chymuned yng Ngwynedd, Cymru, yw Llanllyfni ( ynganiad ). Saif yn Nyffryn Nantlle ychydig i'r de o Ben-y-groes, Erbyn hyn mae Pen-y-groes a Llanllyfni bron yn cyffwrdd ei gilydd, gydag Afon Llyfni yn eu gwahanu. Hyd yn ddiweddar roedd y briffordd A487 rhwng Caernarfon a Phorthmadog yn rhedeg trwy ganol y pentref, ond yn awr mae ffordd osgoi newydd wedi lleihau'r drafnidiaeth.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Siân Gwenllian (Plaid Cymru)[1] ac yn Senedd y DU gan Hywel Williams (Plaid Cymru).[2]
Yr adeilad mwyaf diddorol yn y pentref yw Eglwys Sant Rhedyw. Dywedir i'r eglwys gyntaf ar y safle gael ei sefydlu yn y 4g. Mae traddodiad i Rhedyw (Lladin Redicus) gael ei eni yn Arfon a dod yn swyddog pwysig yn eglwys Augustodunum (Autun heddiw) yng Ngâl. Ei ŵyl Mabsant yw'r 6 Gorffennaf, pan gynheli Gŵyl Rhedyw yn Llanllyfni bob blwyddyn.
Ymysg enwogion Llanllyfni a'r cylch mae Robert Roberts (Silyn), bardd ac arloeswr Cymdeithas Addysg y Gweithwyr, Mathonwy Hughes, bardd a newyddiadurwr, nai Silyn, ac R. Alun Roberts, ysgolhaig ac arbenigwr ar dyfu gweiriau a bridio anifeiliaid. Claddwyd y Parchedig John Jones, Talysarn ym mynwent yr eglwys.
Yn fwy diweddar, mae enwogion fel Cefin Roberts, sefydlwr yr ysgol berfformio 'Glanaethwy', a Bryn Fôn, y canwr ac actor enwog yn dod o Lanllyfni; a mynychodd Bryn Terfel, y canwr opera byd-enwog, Ysgol Gynradd Llanllyfni cyn mynd ymlaen i Ysgol Dyffryn Nantlle.
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[3][4][5]
Dinas
Bangor
Trefi
Abermaw · Y Bala · Bethesda · Blaenau Ffestiniog · Caernarfon · Cricieth · Dolgellau · Harlech · Nefyn · Penrhyndeudraeth · Porthmadog · Pwllheli · Tywyn
Pentrefi
Aberangell · Aberdaron · Aberdesach · Aberdyfi · Aber-erch · Abergwyngregyn · Abergynolwyn · Aberllefenni · Abersoch · Afon Wen · Arthog · Beddgelert · Bethania · Bethel · Betws Garmon · Boduan · Y Bont-ddu · Bontnewydd (Arfon) · Bontnewydd (Meirionnydd) · Botwnnog · Brithdir · Bronaber · Bryncir · Bryncroes · Bryn-crug · Brynrefail · Bwlchtocyn · Caeathro · Carmel · Carneddi · Cefnddwysarn · Clynnog Fawr · Corris · Croesor · Crogen · Cwm-y-glo · Chwilog · Deiniolen · Dinas, Llanwnda · Dinas, Llŷn · Dinas Dinlle · Dinas Mawddwy · Dolbenmaen · Dolydd · Dyffryn Ardudwy · Edern · Efailnewydd · Fairbourne · Y Felinheli · Y Ffôr · Y Fron · Fron-goch · Ffestiniog · Ganllwyd · Garndolbenmaen · Garreg · Gellilydan · Glan-y-wern · Glasinfryn · Golan · Groeslon · Llanaber · Llanaelhaearn · Llanarmon · Llanbedr · Llanbedrog · Llanberis · Llandanwg · Llandecwyn · Llandegwning · Llandwrog · Llandygái · Llanddeiniolen · Llandderfel · Llanddwywe · Llanegryn · Llanenddwyn · Llanengan · Llanelltyd · Llanfachreth · Llanfaelrhys · Llanfaglan · Llanfair · Llanfihangel-y-Pennant (Abergynolwyn) · Llanfihangel-y-Pennant (Cwm Pennant) · Llanfihangel-y-traethau · Llanfor · Llanfrothen · Llangelynnin · Llangïan · Llangwnadl · Llwyngwril · Llangybi · Llangywer · Llaniestyn · Llanllechid · Llanllyfni · Llannor · Llanrug · Llanuwchllyn · Llanwnda · Llanymawddwy · Llanystumdwy · Llanycil · Llithfaen · Maentwrog · Mallwyd · Minffordd · Minllyn · Morfa Bychan · Morfa Nefyn · Mynydd Llandygái · Mynytho · Nantlle · Nantmor · Nant Peris · Nasareth · Nebo · Pant Glas · Penmorfa · Pennal · Penrhos · Penrhosgarnedd · Pen-sarn · Pentir · Pentrefelin · Pentre Gwynfryn · Pentreuchaf · Pen-y-groes · Pistyll · Pontllyfni · Portmeirion · Prenteg · Rachub · Y Rhiw · Rhiwlas · Rhos-fawr · Rhosgadfan · Rhoshirwaun · Rhoslan · Rhoslefain · Rhostryfan · Rhos-y-gwaliau · Rhyd · Rhyd-ddu · Rhyduchaf · Rhydyclafdy · Rhydymain · Sarnau · Sarn Mellteyrn · Saron · Sling · Soar · Talsarnau · Tal-y-bont, Abermaw · Tal-y-bont, Bangor · Tal-y-llyn · Tal-y-sarn · Tanygrisiau · Trawsfynydd · Treborth · Trefor · Tre-garth · Tremadog · Tudweiliog · Waunfawr