Llanusyllt

Llanusyllt

Math	pentref, cymuned
Poblogaeth	2,628, 2,352
Daearyddiaeth
Sir	Sir Benfro
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	677 ha
Cyfesurynnau	51.7114°N 4.7°W
Cod SYG	W04000471
Cod OS	SN136048
Cod post	SA69
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Samuel Kurtz (Ceidwadwyr)
AS/au y DU	Henry Tufnell (Llafur)
Statws treftadaeth	Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Pentref glan-môr a chymuned yn ne-ddwyrain Sir Benfro, Cymru yw Llanusyllt^{[1][2][3][4][5][6]} neu yn swyddogol fel Saundersfoot^[7].

Cyfeiria'r enw Cymraeg at eglwys gyfagos wedi'i chysegru i Sant Usyllt.^[8][9] Gyda'i gymydog Dinbych-y-pysgod, 2 filltir i'r de, mae'n un o'r cyrchfeydd gwyliau mwyaf poblogaidd yng Nghymru. Mae'n enwog am ei draethau braf ar Fae Caerfyrddin.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Samuel Kurtz (Ceidwadwyr)^[10] ac yn Senedd y DU gan Henry Tufnell (Llafur).^[11]

Harbwr Llanusyllt

Hanes

Adeiladwyd yr harbwr yn 1829 ar gyfer allforio glo carreg (anthracite) o'r pyllau glo niferus yn yr ardal (e.e. yn ardal Stepaside), ond cyn hynny allforid glo o'r traeth ei hun am ganrifoedd. Tyfodd y pentref o gwmpas yr harbwr. Mae cwrs hen dramffordd o bwll Cwrt Bonville yn croesi'r pentref tra fod y yr hen dramffordd o bentref Amroth yn ffurfio'r promenad heddiw. Daeth y diwydiant glo i ben ar ddechrau'r 20g.

Manteisiodd y pentref ar y rheilffordd ger llaw i ddenu ymwelwyr o ardaloedd glofaol a dinesig De Cymru a gorllewin Lloegr a thyfodd i fod yn bentref glan-môr poblogaidd. Gorwedd ym Mharc Cenedlaethol Arfordir Penfro ac mae Llwybr Arfordir Penfro yn rhedeg trwyddo.

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^{[12][13][14][15]}

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Llanusyllt / Saundersfoot (pob oed) (2,628)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Llanusyllt / Saundersfoot) (269)			10.5%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Llanusyllt / Saundersfoot) (1486)			56.5%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer rhwng 16 – 64 oed sydd mewn gwaith (Llanusyllt / Saundersfoot) (550)			45.8%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Cyfeiriadau

1. "Y Parc Cenedlaethol". Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 11 Chwefror 2022.
2. "Map cyfyngiadau ar gŵn traeth Saundersfoot" (PDF). Croeso Sir Benfro. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 9 Chwefror 2022.
3. "Llanusyllt - Am Dro!". Sianel YouTube S4C. 19 Chwefror 2020. Cyrchwyd 9 Chwefror 2022.
4. "Ymgyrch i achub coeden 'eiconig' rhag cael ei thorri". BBC Cymru Fyw. 27 Mawrth 2021. Cyrchwyd 9 Chwefror 2022.
5. "Hyrwyddo cydraddoldeb a pharch : Cyngor Cymuned Llanusyllt". www.ombwdsmon.cymru. Cyrchwyd 2023-11-16.
6. "£346,000 o refeniw treth gyngor ail gartrefi'n mynd tuag at 22 o brosiectau cymunedol yn Sir Benfro". Golwg360. 2023-03-14. Cyrchwyd 2023-11-16.
7. "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
8. Bartrum, Peter (1993). A Welsh Classical Dictionary: People in History and Legend up to about A.D. 1000. Llyfrgell Genedlaethol Cymru. t. 729. ISBN 0907158730.
9. Wade-Evans, Arthur (1910). "Parochiale Wallicanum". Y Cymmrodor XXII: 32. https://cylchgronau.llyfrgell.cymru/view/1386446/1389668/37#?xywh=-852%2C1389%2C3924%2C1940.
10. Gwefan Senedd Cymru
11. Gwefan Senedd y DU
12. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
13. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
14. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
15. Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013^{[dolen farw]}

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Sir Benfro

Dinas
Tyddewi
Trefi
Aberdaugleddau  · Arberth  · Abergwaun  · Cilgerran  · Dinbych-y-pysgod  · Doc Penfro  · Hwlffordd  · Neyland  · Penfro · Wdig
Pentrefi
Aber-bach  · Abercastell  · Abercuch  · Abereiddi  · Aberllydan  · Amroth  · Angle  · Begeli  · Y Beifil  · Blaen-y-ffos  · Boncath  · Bosherston  · Breudeth  · Bridell  · Brynberian  · Burton  · Caeriw  · Camros  · Cas-blaidd  · Cas-fuwch  · Cas-lai  · Cas-mael  · Cas-wis  · Casmorys  · Casnewydd-bach  · Castell Gwalchmai  · Castell-llan  · Castellmartin  · Cilgeti  · Cil-maen  · Clunderwen  · Clydau  · Cold Inn  · Cosheston  · Creseli  · Croes-goch  · Cronwern  · Crymych  · Crynwedd  · Cwm-yr-Eglwys  · Dale  · Dinas  · East Williamston  · Eglwyswen  · Eglwyswrw  · Felindre Farchog  · Felinganol  · Freshwater East  · Freystrop  · Y Garn  · Gumfreston  · Hasguard  · Herbrandston  · Hermon  · Hook  · Hundleton  · Jeffreyston  · Johnston  · Llanbedr Felffre  · Llandudoch  · Llandyfái  · Llandysilio  · Llanddewi Efelffre  · Llanfyrnach  · Llangolman  · Llangwm  · Llanhuadain  · Llanisan-yn-Rhos  · Llanrhian  · Llanstadwel  · Llan-teg  · Llanwnda  · Llanychaer  · Maenclochog  · Maenorbŷr  · Maenordeifi  · Maiden Wells  · Manorowen  · Marloes  · Martletwy  · Mathri  · Y Mot  · Mynachlog-ddu  · Nanhyfer  · Niwgwl  · Nolton  · Parrog  · Penalun  · Pentre Galar  · Pontfadlen  · Pontfaen  · Porth-gain  · Redberth  · Reynalton  · Rhos-y-bwlch  · Rudbaxton  · Rhoscrowdder  · Rhosfarced  · Sain Fflwrens  · Sain Ffrêd  · Saundersfoot  · Scleddau  · Slebets  · Solfach  · Spittal  · Y Stagbwll  · Star  · Stepaside  · Tafarn-sbeit  · Tegryn  · Thornton  · Tiers Cross  · Treamlod  · Trecŵn  · Tredeml  · Trefaser  · Trefdraeth  · Trefelen  · Trefgarn  · Trefin  · Trefwrdan  · Treglarbes  · Tre-groes  · Treletert  · Tremarchog  · Uzmaston  · Waterston  · Yerbeston