Llanynys

Llanynys

Math	cymuned, pentref
Poblogaeth	762, 836
Daearyddiaeth
Sir	Sir Ddinbych
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	1,739.74 ha
Cyfesurynnau	53.2°N 3.3°W
Cod SYG	W04000169
Cod OS	SJ101627
Cod post	LL16
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Gareth Davies (Ceidwadwyr)
AS/au y DU	James Davies (Ceidwadwyr)
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Pentref bychan, cymuned a phlwyf eglwysig yn Sir Ddinbych, Cymru, yw Llanynys ( ynganiad ). Mae'n enwog am lun hynafol o'r 15g ac Eglwys Sant Saeran, sydd wedi'i dynodi'n Radd I. Saif yn Nyffryn Clwyd i'r gogledd o dref Rhuthun ac i'r dwyrain o'r briffordd A525. Mae cymuned Llanynys hefyd yn cynnwys pentref Rhewl a phlasdai Plas-y-ward a Bachymbyd. Roedd poblogaeth y gymuned yn 2001 yn 784.

Y bont dros Afon Clywedog, Llanynys

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Gareth Davies (Ceidwadwyr)^[1] ac yn Senedd y DU gan James Davies (Ceidwadwyr).^[2]

Hanes

Llifa Afon Clwyd ychydig i'r dwyrain o'r pentref ac Afon Clywedog ychydig i'r gorllewin; dim ond milltir sydd rhwng y ddwy afon yn yr ardal yma. Fel a gofnodwyd yn 1700, mae'r afonydd ar adegau'n gorlifo ac yn creu ynys, lle saif y pentre. Dyma, mae'n debyg, darddiad yr enw.^[3]

Cysegrwyd yr eglwys i Sant Saeran; fe'i hadeiladwyd yn y 13g ond mae'r safle yn llawer hŷn; roedd clas yma yn y 6g. Ceir cyfeiriad at y safle yng Nghanu Llywarch Hen, a ddyddir o'r 9g. Yn yr Oesoedd Canol roedd yn rhan o gwmwd Colion, yng nghantref Dyffryn Clwyd.

Paentiad o Sant Cristoff a Christ, o'r Oesoedd Canol. Eglwys Sant Saeran

Pobl o Lanynys

• Raff ap Robert (16g), bardd
• Edward ap Raff, bardd

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[4][5][6]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Llanynys (pob oed) (762)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Llanynys) (353)			47.8%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Llanynys) (521)			68.4%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Llanynys) (74)			25.2%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Oriel

• 
  Eglwys Sant Saeran, cyn iddi gael ei gwyngalchu, 2006
• 
  Yr un talcen, wedi ei gwyngalchu, 2015
• 
  Croes Geltaidd yn y fynwent gyda Bryniau Clwyd y tu ôl iddi
• 
  Yr eglwys, a chanol y pentref
• 
  Rhes o dri thŷ i'w gweld o'r eglwys

Cyfeiriadau

1. Gwefan Senedd Cymru
2. Gwefan Senedd y DU
3. Dictionary of Place-names, gan Hywel Wyn Owen a Richard Morgan, Gwasg Gomer, 2008.
4. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
5. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
6. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

Dolen allanol

• (Saesneg) Tirwedd hanesyddol Llanynys

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Sir Ddinbych

Dinas
Llanelwy
Trefi
Corwen  · Dinbych  · Llangollen  · Prestatyn  · Rhuddlan  · Rhuthun  · Y Rhyl
Pentrefi
Aberchwiler  · Betws Gwerful Goch  · Bodelwyddan  · Bodfari  · Bontuchel  · Bryneglwys  · Bryn Saith Marchog  · Carrog  · Cefn Meiriadog  · Clocaenog  · Cwm  · Cyffylliog  · Cynwyd  · Derwen  · Diserth  · Y Ddwyryd  · Efenechtyd  · Eryrys  · Four Crosses  · Gallt Melyd  · Gellifor  · Glyndyfrdwy  · Graeanrhyd  · Graigfechan  · Gwyddelwern  · Henllan  · Loggerheads  · Llanarmon-yn-Iâl  · Llanbedr Dyffryn Clwyd  · Llandegla  · Llandrillo  · Llandyrnog  · Llandysilio-yn-Iâl  · Llanelidan  · Llanfair Dyffryn Clwyd  · Llanferres  · Llanfwrog  · Llangwyfan  · Llangynhafal  · Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch  · Llanynys  · Maeshafn  · Melin y Wig  · Nantglyn  · Pandy'r Capel  · Pentrecelyn  · Pentre Dŵr  · Prion  · Rhewl (1)  · Rhewl (2)  · Rhuallt  · Saron  · Sodom  · Tafarn-y-Gelyn  · Trefnant  · Tremeirchion