Llyn Tekapo
| Llyn Tekapo | |
|---|---|
 Llyn Tekapo | |
 Lleoliad Llyn Tekapo. | |
| Lleoliad | Mackenzie District, Canterbury Region, Ynys y De |
| Cyfesurynnau | 43°53′S 170°31′E / 43.883°S 170.517°ECyfesurynnau: 43°53′S 170°31′E / 43.883°S 170.517°E |
| Prif fewnlif | Afon Godley (i'r gog.), Afon Macauley (i'r gog.), Afon Mistake (gor.), Afon Cass River (gor.)[1] |
| Prif afon | Afon Tekapo |
| Aber neu fasn | 1,463 km2 (565 mi sgw)[1] |
| Aber neu fasn | Seland Newydd |
| Hyd | 27 cilometr (17 milltir)[1] |
| Lled | 6 km (3.7 mi) (uchafswm), 3.5 km (2.2 mi) (cymedr)[1] |
| Arwynebedd | 87 km2 (34 mi sgw) (haf), 82 km2 (32 mi sgw) (gaeaf),[1] |
| Dyfnder cyfartalog | 69 m (226 tr)[1] |
| Dyfnder (mwyaf) | 120 m (390 tr)[1] |
| Cyfaint y dŵr | 6km³ (4.9×106 acr·tr)[1] |
| Uchder lefel y dŵr | 710 m (2,330 tr) |
| Anheddiad/au | Lake Tekapo (tref) |
| Ffynhonnell | [1] |
Saif Llyn Tekapo ar Ynys y De, Seland Newydd; mae'n 83 km sgwâr (32 milltir sg) ac 710 metr (2,330 tr) yn uwch na lefel y môr. Llifa Afon Godley o gyfeiriad y gogledd i'r llyn, dyma afon sydd a'i tharddiad yn Alpau Deheuol Seland Newydd (Māori: Kā Tiritiri-o-te-Moana). Mae'r llyn yn rhan o 'Warchodfa Wybren Dywyll' UNESCO ac yn atyniad twristaidd poblogaidd gyda nifer o westai mawr yn y dref a elwir hefyd yn 'Llyn Tekapo'.[2].
At lan y llyn saif Eglwys y Bugail Da,[3] a adeiladwyd ym 1935 ac a gynlluniwyd gan R.S.D.Harman. Gerllaw ceir 'Cerflun y Ci Defaid', a gynlluniwyd gan Elliott Innes o Kaikoura.
Ynni o'r dŵr
[golygu | golygu cod]Mae'r llyn yn cyflenwi dŵr i orsafoedd pŵer Tekapo 'A' a 'B'.
Yn 1938 cychwynwyd ar y gwaith o greu pwerdy i gynhyrchu trydan o ynni'r dŵr; gohiriwyd y gwaith yn 1942 oherwydd y Rhyfel ond cwbwlhawyd "Tekapo A" yn 1951.
Dargyfeirir llif yr afon, bellach, drwy dwnel 1.4-cilometr (4,600 tr) o dan y dref ac i'r pwerdy, ac yna'n ôl i'r afon. Yn y 1970au crewyd argaeau drwy Seland Newydd ac mae'r afon bellach yn llifo i gamlas 26-cilometr (16 mi) ac i mewn i bwerdy Tekapo B ar lan Llyn Pukaki.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 Irwin, J. (September 1978). "Bottom sediments of Lake Tekapo compared with adjacent Lakes Pukaki and Ohau, South Island, New Zealand" (PDF). N.Z. Journal of Marine and Freshwater Research. 12 (3). tt. 245–250. Cyrchwyd 2007-11-09. [dolen farw]
- ↑ Gwefan newzealand.com
- ↑ "Gwefan backpackerguide.nz". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-04-15. Cyrchwyd 2017-02-12.