Maches

Maches
Ffenestr liw yn Llanogo, Sir Fynwy, yn cynnwys llun o Faches.
Ganwyd5 g Edit this on Wikidata
Teyrnas Gwent Edit this on Wikidata
Bu farw6 g Edit this on Wikidata
Llanfaches Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaetharweinydd crefyddol Edit this on Wikidata
TadGwynllyw Edit this on Wikidata
MamSantes Gwladys Edit this on Wikidata

Santes o'r 6g oedd Maches (Lladin: Machuta, a roddodd ei henw i'r pentref Llanfaches (cyn hynny: "Merthyr Maches").

Roedd yn ferch i Gwladys ach Brychan a Gwynllwg ac yn chwaer i Cadog, Cyfyw, Cynidr a Glywys.[1] Credir mai bugail ydoedd ac iddi gael ei lladd gan ladron penffordd a geisiodd ddwyn ei maharen.[2] Mae eraill yn dweud ei bod hi wedi lladd gan pagan a aeth ati fel cardotyn a trywanwyd hi gyda cyllell

Yn ôl y traddodiad, cododd Tathew eglwys iddi yn Llanfaches (a alwyd cyn hynny yn 'Ferthyr Marches') er cof amdani, ond symudwyd ei chorff i eglwys yng Nghaer-went.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Dylid darllen yr erthygl hon yng nghyd-destun Santesau Celtaidd 388-680

Llyfryddiaeth

[golygu | golygu cod]
  • D. Simon Evans (gol.), Buched Dewi (Caerdydd, 1959)

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Spencer, R. 1991, Saints of Wales and the West Country, Llanerch
  2. ↑ catholicsaints.info; adalwyd 12 Mehefin 2016.