Nyth aderyn y dom

Nyth aderyn y dom
Cyathus stercoreus

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Agaricales
Teulu: Nidulariaceae
Genws: Cyathus[*]
Rhywogaeth: Cyathus stercoreus
Enw deuenwol
Cyathus stercoreus
(Schwein.) De Toni (1888)

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Nidulariaceae yw'r Nyth aderyn y dom (Lladin: Cyathus stercoreus; Saesneg: Dung Bird's Nest).[1] Y Nythod yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae'r ffwng yma'n debyg iawn i nythod adar, gyda nifer o wyau ynddynt. Mae'r teulu Nidulariaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Awstralia, Asia, Affrica, Gogledd America a De America. Mae'r rhywogaeth hon hefyd i'w chanfod yn byw ar dwyni glan y môr, yng Nghymru.[2]

Ffyngau

[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[3] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[4] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Nidulariaceae

[golygu | golygu cod]

Mae gan Nyth aderyn y dom ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau


rhywogaeth enw tacson delwedd
Cyathus africanus Cyathus africanus
Cyathus berkeleyanus Cyathus berkeleyanus
Cyathus bulleri Cyathus bulleri
Cyathus canna Cyathus canna
Cyathus colensoi Cyathus colensoi
Cyathus earlei Cyathus earlei
Cyathus helenae Cyathus helenae
Nyth aderyn rhesog Cyathus striatus
Nyth aderyn y dom Cyathus stercoreus
Nyth aderyn y maes Cyathus olla
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Gwefan www.naturalresources.wales Cyfoeth Naturiol Cymru; adalwyd 23 Chwefror 2020.
  3. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  4. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Nyth aderyn y dom gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.