Pedro Madruga

Pedro Madruga
FfugenwPedro Madruga Edit this on Wikidata
Ganwyd1430 Edit this on Wikidata
Pontevedra Edit this on Wikidata
Bu farw16 Hydref 1486 Edit this on Wikidata
Alba de Tormes Edit this on Wikidata
Man preswylCastle of Soutomaior Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Galisia Galisia
SwyddQ17318070, is-iarll, marshal Edit this on Wikidata
TadFernán Yañez de Sotomayor, Señor de Sotomayor Edit this on Wikidata
MamConstanza de Zúñiga Edit this on Wikidata
PriodTeresa de Távora Edit this on Wikidata
PlantAlvaro de Sotomayor, Conde de Caminha Edit this on Wikidata

Marchog Galisiaidd poblogaidd oedd Pedro Álvarez de Soutomaior, Count of Caminha, a adnabyddir ar lafar fel Pedro Madruga (c. 1430 - 1486). Ei elyn pennaf oedd Alfonso II o Fonseca a'r gwrthryfelwyr Galisaidd, yr Irmandiña. Wedi cryn frwydro, daeth holl diroedd de Galisia o dan feddiant Pedro. Yn llythrennol, ystyr ei enw yw 'Pedro - y boregodwr'.

Derbyniodd addysg babyddol, Ladin gan fynachod Dominiciaid ger Tuy, un o faestrefi dwyreiniol Pontevedra.

Mynn un chwedl mai'r un person oedd Pedro a Christopher Columbus;[1] mae hefyd yn bosibl mai'r un person oedd mab y ddau. Dysgodd sut i fordwyo (neu fforio) llongau am 23 mlynedd - yr union gyfnod a nododd Columbus yn ei ddyddiaduron.

Cartref ei deulu oedd Castell Soutomaior, a leolwyd mewn safle allweddol yn nyffryn Afon Verdugo, ychydig gilometrau o ddinas Pontevedra ac sy'n dal i sefyll. Mae'r castell yn esiampl rhagorol o gaer amddiffynnol o'r Oesoedd Canol ac yn dyddio'n ôl i'r 12g, ond a ddatblygwyd ymhellach yn y 15g. Ceir waliau allanol o siap ofal, sy'n anghyffredin iawn, ac sy'n amddiffyn dau dŵr a gysylltir â phont, ffos a phont grog.[2]

Yn ôl Vasco da Ponte:

"Roedd Pedro'n gyffrwys, yn ddeallus ac yn wybodus mewn rhyfel. Roedd yn ddidwyll, a pharchodd y rhai a oedd yn driw iddo, gan eu trin yn dda; ond roedd yn greulon tuag at ei elynion. Ni fedrodd glaw, eira, rhew na stormydd mo'i atal rhag gwneud ei waith, ac yn aml, byddai'n cysgu y tu allan i adeilad - neu ar fwrdd pren, caled, heb liain drosto."[3]

Ni cheir llawer o wybodaeth amdano ar ôl 1487. Credir iddo ffugio'i farwolaeth ei hun, fel rhan o gynllun rhyngddo a Brenhinoedd Pabyddol Galisia.

Gwrthryfel 1468

[golygu | golygu cod]

Yn 1468 gwelwyd ail wrthryfel Irmandina, ger Tui, ble addysgwyd Pedro. Chwydro oedd hwn, gan werin yr ardal, a gipiodd llawer o diroedd yr uchelwyr, gan eu hel i Bortiwgal ar ffo. Casglodd Pedro lawer o'r gwŷr hyn, a'i fyddin ef, mewn gwirionedd, oedd y cyntaf i ddefnyddio gynnau or enw 'arcabuzes' yn yr ardal a adnabyddir heddiw fel Sbaen. Pedro a gariodd y dydd, a dychwelwyd y tiroedd yn ôl i'w farchogion triw. Yn ystod y gwrthryfel hwn y priododd Teresa de Tavora ym Mhortiwgal.

Oriel

[golygu | golygu cod]
  • Cartre teulu Pedro Madruga: Castell Soutomaior
    Cartre teulu Pedro Madruga: Castell Soutomaior
  • Alfonso V de Portugal, un o gefnogwyr Pedro
    Alfonso V de Portugal, un o gefnogwyr Pedro
  • Yn dilyn marwolaeth Henrique IV de Castela (Harri IV o Gastil), ochrodd Pedro gyda Juana la Beltraneja
    Yn dilyn marwolaeth Henrique IV de Castela (Harri IV o Gastil), ochrodd Pedro gyda Juana la Beltraneja
  • Dinas Alba de Tormes, ble lladdwyd Pedro
    Dinas Alba de Tormes, ble lladdwyd Pedro

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ ´Tras un peritaje caligráfico 80 expertos indican que Colón y Pedro Madruga son la misma persona´ Faro de Vigo
  2. ↑ www.spainisculture.com; Archifwyd 2015-10-07 yn y Peiriant Wayback adalwyd 29 Mehefin 2015
  3. ↑ Aponte, Vasco de, Recuento de las Casas Antiguas del Reino de Galicia, Int. e Edi. Crítica con notas, Santiago de Compostela, 1986.

Dolen allanol

[golygu | golygu cod]