Trawsrywedd |
---|
Hunaniaethau |
Androgynedd · Anneuaidd · Dau-Enaid · Dyn traws · Kathoey · Menyw draws · Trydydd rhywedd |
Pynciau |
Cwestiynu · Trawsrywioldeb |
Agweddau clinigol a meddygol |
Dysfforia rhywedd · Llawdriniaeth ailbennu rhyw · Therapi hormonau trawsryweddol |
Agweddau cyfreithiol a chymdeithasol |
Cydnabyddiaeth gyfreithiol · Symbolau · Trawsffobia · Deddf Cydnabod Rhywedd 2004 |
Rhestrau |
Pobl |
Categori |
Mae perfformiwr drag (sydd weithiau'n cael eu galw'n Frenhines Drag; Saesneg: Drag Queen) yn berson sy'n gwisgo, ac fel arfer yn perfformio fel menyw er mwyn creu adloniant i gynulleidfa. Ceir nifer o wahanol fathau o berfformwyr drag ac maent yn amrywio o berfformwyr proffesiynol sydd wedi ymddangos mewn ffilmiau i bobl sy'n ei wneud unwaith yn unig. Gall berfformiwr drag amrywio o ran dosbarth a diwylliant a gellir cael amrywiaeth o fewn yr un ddinas hyd yn oed. Er bod tueddiad o gysylltu perfformwyr drag gyda dynion hoyw neu bobl trawsrywiol, mae yna berfformwyr drag o bob rhyw ac o bob rhywioldeb sy'n gwisgo mewn drag am amrywiaeth o resymau.
Yn gyffredinol, mae perfformwyr drag yn gwisgo mewn dillad menywod, gan or-wneud nodweddion penodol am resymau comig, dramatig neu ddychanol. Mae perfformwyr drag hefyd yn gallu cynnwys Brenin Drag, sef menywod sy'n perfformio fel dynion.
Mae'r term "drag" wedi esblygu dros amser. Roedd diffiniadau traddodiadol o’r term 'drag' yn defnyddio diffiniad deuaidd rhywedd o'r term a'r cysyniad. Roedd ar sail lle byddai person yn cael ei ystyried fel “mewn drag” pe bai’n gwisgo dillad o’r rhyw arall at ddibenion adloniant. Bellach, gall y term gynnwys archwiliadau gyda ffurfiau dwysach o wrywdod neu fenyweidd-dra, yn ogystal â chwarae gyda mathau eraill o hunaniaeth o ran rhywedd.[1]
Yn wahanol i ddynion sy'n ddynwared menywod, mae cysylltiad agos rhwng y term "drag" a hunaniaeth cwiar.[2]
Ceir sîn Drag Gymraeg, er, nad yw'n fawr iawn. Ymysg y perfformwyr drag sy'n perfformio yn y Gymraeg mae Maggi Noggi (Kristoffer Hughes sydd hefyd yn dderwydd ac yn awdur o Ynys Môn a Connie Orff.
Yn 2022 fel rhan o ddigwyddiadau gŵyl flynyddol Gymraeg, Caerdydd, Tafwyl cynhaliwyd noson 'Dragwyl'. Cynhaliwyd y Dragwyl gyntaf yng Nghlwb Ifor Bach yn y brifddinas.[3] Yn perfformio oedd Catrin Feelings, Anni Ben a Joanna Bumme.[4] Yn 2024 roedd y digwyddiad yng Nghanolfan y Mileniwm ym Mae Caerdydd dan arweiniad Connie Orff a'i ffreulu (ffrindiau+teulu) sef y term am griw o gyfeillion sy'n bodoli fel teulu i bobl.[5]