Siobyn coed bacsiog

Siobyn coed bacsiog
Kuehneromyces mutabilis

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Agaricales
Teulu: Strophariaceae
Genws: Kuehneromyces[*]
Rhywogaeth: Kuehneromyces mutabilis
Enw deuenwol
Kuehneromyces mutabilis
(Schaeff.) Singer & A.H.Sm.

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Strophariaceae yw'r Siobyn coed bacsiog (Lladin: Kuehneromyces mutabilis; Saesneg: Sheathed Woodtuft).[1] Siobynnod Y Coed yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Tusw o blu, gwair neu flew, fel arfer, yw “siobyn”, a gall hefyd gyfeirio at grib ceiliog. Mae'r teulu Strophariaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.

Lliw sborau'r fadarchen hon yw brown. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un amgrwm. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.

Ffyngau

[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Strophariaceae

[golygu | golygu cod]

Mae gan Siobyn coed bacsiog ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau


rhywogaeth enw tacson delwedd
Naucoria citrina Naucoria citrina
Naucoria citrinipes Naucoria citrinipes
Naucoria clavuligera Naucoria clavuligera
Naucoria clavus Naucoria clavus
Naucoria coccophila Naucoria coccophila
Naucoria collybiiformis Naucoria collybiiformis
Naucoria coloradoensis Naucoria coloradoensis
Naucoria conciliascens Naucoria conciliascens
Naucoria conferciens Naucoria conferciens
Naucoria confertifolia Naucoria confertifolia
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Siobyn coed bacsiog gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.


Gofal!

Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill!
 Gall corff rhai bobl adweithio'n ddifrifol i rai 'madarch bwytadwy'! Mynwch gyngor gan arbenigwr cyn profi unrhyw fadarch gwyllt.