Sycharth
 | |
| Math | castell mwnt a beili, safle archaeolegol, castell  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Llansilin |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.824849°N 3.180549°W |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Russell George (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | Craig Williams (Ceidwadwr) |
 | |
| Statws treftadaeth | heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
| Dynodwr Cadw | DE020 |
Pentref bychan yng nghymuned Llangedwyn, Powys, Cymru, yw Sycharth. Saif tua 7 milltir i'r gorllewin o Groesoswallt. Mae'r pentref yn gorwedd yn nyffryn Afon Cynllaith, llednant o Afon Tanat.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Russell George (Ceidwadwyr)[1] ac yn Senedd y DU gan Craig Williams (Ceidwadwr).[2]
Hanes
[golygu | golygu cod]Gwelir olion llys Owain Glyn Dŵr i'r gogledd o'r pentref.[3] Anfarwolwyd y lle gan gywydd[4] enwog Iolo Goch sy'n cynnwys y llinellau:
- Anfynych iawn fu yno
- weled na chlicied na chlo,
- na phorthoriaeth ni wnaeth neb,
- ni bydd eisiau budd oseb,
- na gwall, na newyn, na gwarth,
- na syched fyth yn Sycharth.
Roedd ganddo hefyd gastell tebyg yng Nglyndyfrdwy ger Corwen.
Perchnogaeth
[golygu | golygu cod]Yn 2023, ar ol i ddeiseb gyrraedd dros 10,000 o lofnodion, mi fydd Senedd Cymru yn trafod yr alwad i Sycharth ddod o dan berchnogaeth cyhoeddus.[5]
Oriel
[golygu | golygu cod]
-
Y mwnt a'r ffos yn Llys Owain -
Y Ddraig Goch yn cyhwfan yn y fan lle safai Llys Owain -
Y ffosydd
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan Senedd Cymru
- ↑ Gwefan Senedd y DU
- ↑ Castell Sycharth ar Castlewales.com
- ↑ Gweler y cywydd cyfan ar 'Wicitestun': Owain Glyndŵr yn Sycharth[dolen farw]
- ↑ Owens, David (2023-09-12). "The future of Owain Glyndŵr's home is to be debated in the Senedd". Nation.Cymru (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-09-13.
Trefi
Aberhonddu · Crucywel · Y Drenewydd · Y Gelli Gandryll · Llanandras · Llandrindod · Llanfair-ym-Muallt · Llanfyllin · Llanidloes · Llanwrtyd · Machynlleth · Rhaeadr Gwy · Talgarth · Y Trallwng · Tref-y-clawdd · Trefaldwyn · Ystradgynlais
Pentrefi
Abaty Cwm-hir · Aberbrân · Abercegir · Abercraf · Aberedw · Abergwesyn · Abergwydol · Aberhafesb · Aberhosan · Aberllynfi · Aber-miwl · Aberriw · Abertridwr · Aberysgir · Adfa · Arddlin · Bachelldref · Y Batel · Betws Cedewain · Beulah · Bochrwyd · Bontdolgadfan · Y Bontnewydd-ar-Wy · Bronllys · Bugeildy · Bwlch · Caersŵs · Capel Isaf · Capel Uchaf · Capel-y-ffin · Carno · Casgob · Castell Caereinion · Castell-paen · Cathedin · Cegidfa · Cemaes · Ceri · Cilmeri · Y Clas-ar-Wy · Clatter · Cleirwy · Cnwclas · Coedybrenin · Coelbren · Comins-coch · Crai · Craig-y-nos · Crugion · Cwmdu · Cwm-twrch · Darowen · Defynnog · Derwen-las · Dolanog · Dolfor · Dylife · Einsiob · Erwd · Esgairgeiliog · Felindre, Maldwyn · Felin-fach · Y Foel · Ffordun · Gaer · Garth · Glan-miwl · Glantwymyn · Glasgwm · Y Groes · Gwenddwr · Heol Senni · Isatyn · Kinnerton · Libanus · Llan · Llanafan Fawr · Llananno · Llanarmon Mynydd Mawr · Llanbadarn Fynydd · Llanbadarn Garreg · Llanbister · Llanbryn-mair · Llandinam · Llandrinio · Llandyfaelog Tre'r-graig · Llandysilio · Llandysul · Llan-ddew · Llanddewi yn Hwytyn · Llanddewi Ystradenni · Llanelwedd · Llanerfyl · Llanfair Caereinion · Llanfair Llythynwg · Llanfechain · Llanfihangel Nant Brân · Llanfihangel Nant Melan · Llanfihangel Rhydieithon · Llanfihangel Tal-y-llyn · Llanfihangel-yng-Ngwynfa · Llanfrynach · Llangadfan · Llangadwaladr · Llangamarch · Llangasty Tal-y-llyn · Llangatwg · Llangedwyn · Llan-gors · Llangurig · Llangynidr · Llangynllo · Llangynog · Llangynyw · Llanhamlach · Llanigon · Llanllugan · Llanllwchaearn · Llanllŷr · Llanrhaeadr-ym-Mochnant · Llansanffraid Cwmdeuddwr · Llansanffraid-ym-Mechain · Llansantffraed (Aberhonddu) · Llansantffraed-yn-Elfael · Llansilin · Llanwddyn · Llanwnnog · Llanwrin · Llanwrthwl · Llanwyddelan · Llanymynech · Llan-y-wern · Llawr-y-glyn · Llechfaen · Llowes · Llys-wen · Llywel · Llwydiarth · Manafon · Meifod · Merthyr Cynog · Mochdre · Nant-glas · Nantmel · Pandy · Pencelli · Pencraig · Penegoes · Pengefnffordd · Pennant Melangell · Pentrefelin · Penybont · Pen-y-bont-fawr · Pilalau · Pipton · Pont-faen · Pontneddfechan · Pontrobert · Pontsenni · Pwllgloyw · Saint Harmon · Sarn · Sarnau, Brycheiniog · Sarnau, Maldwyn · Sgethrog · Snead · Sycharth · Talachddu · Talerddig · Tal-y-bont · Tal-y-bont ar Wysg · Tirabad · Trallong · Trecastell · Trefeca · Trefeglwys · Tregynon · Trelystan · Tre'r-llai · Tretŵr · Tre-wern · Walton · Yr Ystog
