Tom Daley

Tom Daley
Tom Daley yn 2012
Gwybodaeth bersonol
Enw llawnThomas Robert Daley[1]
Ganwyd (1994-05-21) 21 Mai 1994 (30 oed)
Plymouth, Dyfnaint
Taldra177 cmetr (5 tr 10 mod)[2]
Pwysau74 kg (11 st 9 lb; 163 lb)[2]
Camp
Gwlad Y Deyrnas Unedig
Baner Lloegr Lloegr
Camp10 m, 10 m synchro, 3 m
ClwbClwp Plymio Plymouth / Canolfan Perfformiad Uchel Llundain[3]
PartnerDustin Lance Black (p. 2017)[4]
Hyfforddwr/aigJane Figueredo

Plymiwr a phersonoliaeth deledu Seisnig yw Thomas Robert "Tom" Daley (ganwyd 21 Mai 1994)[2]. Mae Daley yn arbenigo yn y gamp bwrdd 10 metr ac roedd yn Bencampwr y Byd ym mhencampwriaethau FINA 2009 yn yr ornest unigol pan oedd yn 15 mlwydd oed. Cychwynnodd blymio yn 7 mlwydd oed ac mae'n aelod o Glwb Plymio Plymouth. Mae wedi gwneud argraff mewn cystadlaethau cenedlaethol a rhyngwladol ers oedd yn 9 oed. Cynrychiolodd Prydain Fawr yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2008 lle'r oedd y cystadleuwr ieuengaf o wledydd Prydain, y cystadleuwr ieuengaf o unrhyw wlad tu allan i gystadlaethau nofio, a'r ieuengaf i gymryd rhan mewn rownd derfynol.[5] Yn 2009, cyrhaeddodd Daley safle gorau ei yrfa yn rhif un yn Safleoedd Plymio Byd FINA ar gyfer y bwrdd deg metr.[6]

Enillodd ddwy fedal aur i Loegr yng Ngemau'r Gymanwlad 2010, yn y plymio ar y cyd (synchro) 10 metr (gyda Max Brick) a'r gystadleuaeth Unigol Bwrdd 10m,[7] ac enillodd y fedal efydd ar gyfer Prydain Fawr yn y gystadleuaeth unigol yng Ngemau'r Olympaidd 2012.[8] Enillodd Daley a Matty Lee y fedal aur yng nghystadleuaeth plymio cydamserol yng Ngemau Olympaidd 2020 yn Tokyo.[9] Enillodd y fedal arian yng nghystadleuaeth plymio cydamserol yng Ngemau Olympaidd 2024 ym Mharis gyda Noah Williams.

Yn dilyn ei lwyddiant yng Ngemau'r Olympaidd 2012 a haf lle daeth chwaraeon yn boblogaidd iawn yng ngwledydd Prydain, gofynnodd y rhwydwaith deledu ITV i Daley gymeryd rhan mewn sioe realaeth newydd o'r enw Splash! yn dangos enwogion yn dysgu sut i blymio. Cychwynnodd y sioe ar 5 Ionawr 2013 gyda Daley fel mentor i'r cystadleuwyr enwog.[10]

Bywyd cynnar ac addysg

[golygu | golygu cod]

Ganwyd Daley yn Plymouth, Dyfnaint, yn fab i Debbie (née Selvester) a Robert Daley.[11][12] Mae ganddo ddau frawd - William sydd dair blynedd yn iau, a Ben sydd pum mlynedd yn iau.[13] Bu farw eu tad, Robert, o diwmor ar yr ymenydd ar 27 Mai 2001, yn 40 mlwydd oed.[14] Ei arwr plymio cynnar oedd y plymiwr Canadaidd Alexandre Despatie, a enillodd aur yng Ngemau'r Gymanwlad 1998 yn 13 mlwydd oed ,[15] a'r plymiwr Seisnig Leon Taylor, a fyddai'n ei fentora yn ddiweddarach.[16] Gwelwyd Daley gan hyfforddwr, yn cymryd rhan mewn gwersi plymio arferol, a fe'i rhoddwyd mewn sgwad gystadleuol yn Medi 2002. Ei gystadleuaeth gyntaf oedd Pencampwriaethau Cenedlaethol i Ddechreuwyr yn Ebrill 2003 lle enillodd fedal yn y categori bechgyn oed 8/9. Ym mis Medi 2003, cymerodd ran mewn digwyddiad wahoddiadol yn Southampton lle enillodd y gornestau 1 m, 3 m a byrddau, a gwnaeth ei argraff gyntaf ar gynulleidfa ehangach. Enillodd Daley ei grŵp oedran yn y Pencampwriaethau Prydeinig yn y sbringfwrdd 1 m, y sbringfwrdd 3 m, a'r bwrdd yn 2004, 2005, a 2006.[17]

Yn Mehefin 2003, y mis ar ôl ei ddegfed pen-blwydd,[18] enillodd y gystadleuaeth bwrdd yng ngrŵp Iau Cenedlaethol (dan 18), gan ei wneud yr enillydd ieuengaf o'r ornest honno.[17] Yn 2005 cystadlodd Daley fel cystadleuydd gwadd yn yr Australian Elite Junior Nationals a fe'i rhoddwyd yn gyntaf yn y byrddau a'n ail yn y sbringfwrdd 3 m springboard yn yr ornest grŵp oedran 14-15. Cystadlodd hefyd yn y categori 14-16 yn yr Aachen Junior International 2005, gan ddod yn ail yn y byrddau a trydydd yn y sbringfwrdd 3 m. Cyrhaeddodd y safon cymhwyster ar gyfer Gemau'r Gymanwlad 2006, ond ni ddewiswyd ar gyfer tîm Lloegr oherwydd ei oedran.[19] Yn 2006, roedd yn bencampwr Prydeinig dan-18 yn y byrddau a sbringfwrdd 3m, a daeth yn ail yn y bwrdd 10 m ym Mhencampwriaethau Prydeinig hŷn 2007, a gynhaliwyd yn Rhagfyr 2006.[17]

  • Tom Daley yn 2008
    Tom Daley yn 2008
  • Tom Daley yn 2008
    Tom Daley yn 2008
  • Tom Daley yn 2012
    Tom Daley yn 2012
  • Tom Daley yn 2016
    Tom Daley yn 2016

Addysg

[golygu | golygu cod]

Rhwng oed 11 a 14 mynychodd Daley Coleg Cymunedol Eggbuckland.[20] Yn 13 oed daeth yn gefnogwr o ChildLine, llinell gymorth i blant yn cael ei redeg gan yr NSPCC, ac ar y pryd fe ddatgelwyd ei fod wedi cael ei fwlio 18 mis ynghynt.[21] Yn Ebrill 2009, mewn cyfweliad gyda phrif bapur newydd lleol Plymouth, The Herald honnodd Daley ei fod wedi cael ei fwlio yn rheolaidd yn yr ysgol ers y Gemau Olympaidd,[22] a dywedodd ei dad wrth y BBC ei fod wedi ei dynnu allan o'r ysgol dros dro am fod ymateb yr ysgol wedi bod yn aneffeithiol.[23] Fe ganmolwyd Daley yn y cyfryngau am leisio barn am y broblem.[24][25]

Cynigiwyd ysgoloriaeth lawn i Daley i ysgol breswyl annibynnol Coleg Brighton, ond penderfynodd ei dad yn erbyn hyn oherwydd y pellter o'u cartref, ac aeth i drafodaethau gydag ysgol annibynnol leol Coleg Plymouth, oedd wedi cynnig "ysgoloriaeth sylweddol iawn".[26] Rhai wythnosau yn ddiweddarach, cadarnhawyd fod Daley wedi cofrestru yng Ngholeg Plymouth.[27]

Cymerodd Daley ei gymwysterau TGAU mewn cyfnodau byr i weithio o amgylch ei ymrwymiadau plymio. Perswadiodd y model Kate Moss i eistedd am ail-gread o ddarlun gwreiddiol ohoni gan David Hockney, fel rhan o waith ffotograffiaeth TGAU yn ail-greu gweithiau mawr o gelfyddyd, ar ôl ei chyfarfod wrth dynnu lluniau ar gyfer fersiwn Eidalaidd o Vogue.[28] Cafodd Daley un gradd A ac wyth gradd A* yn eu TGAU.[29]

Yn 2012, cwblhaodd ei astudiaeth dwy flynedd Lefel A[30] mewn mathemateg, Sbaeneg a ffotograffiaeth. Penderfynodd Daley i beidio gymeryd cwrs Bagloriaeth Ryngwladol oherwydd y pwysau oedd yn wynebu wrth baratoi ar gyfer Gemau Olympaidd 2012. Derbyniodd A* yn ei lefel A ffotograffiaeth, ac A yn Sbaeneg a mathemateg.[31]

Bywyd personol

[golygu | golygu cod]

Ar 2 Rhagfyr 2013, ryddhaodd Daley fideo YouTube yn cyhoeddi ei fod mewn perthynas gyda dyn ers ynghynt yn y flwyddyn, gan ddatgan "Rwy' erioed wedi bod yn hapusach."[32][33] Dywedodd Daley ei fod wedi bod yn benderfyniad anodd i siarad am ei fywyd preifat. Dywedodd: "Doeddwn i erioed wedi cael y teimlad o gariad, fe ddigwyddodd e mor gyflym. Roeddwn i wedi cael fy ysgubo gan y peth i'r graddau fel nad wy'n gallu cael e allan o fy mhen drwy'r amser." [34][35] Ei ddyweddi yw'r sgriptiwr, cyfarwyddwr a chynhyrchydd Americanaidd Dustin Lance Black.[36] Maent yn byw gyda'i gilydd yn Llundain.[37]

Yn 2014, roedd Daley yn rhif 3 ar y rhestr 'World Pride Power'.[38] Mae Daley wedi gwneud datganiadau anghyson ynglŷn â'i rywioldeb. Ar ôl ei ddatganiad fideo ar YouTube, dywedodd ei fod yn ddyn hoyw.[39] Yn ddiweddarach, mewn cyfweliad gyda The Guardian, yng Ngorffennaf 2015 gofynnwyd a oedd yn ddeurywiol, a dywedodd Daley : "I don’t put a particular label on any of it because right now I’m in a relationship with a guy, but I still have sexual feelings towards girls."[40] Pan ofynnwyd iddo am ddod i delerau gydaG atyniad cyfunrywiol a'i berthynas a Black, dywedodd ei fod wedi ei atynnu at ddynion erioed a'i fod "yng nghefn ei feddwl erioed... Doeddwn i erioed wedi cael teimladau o'r math yna at berson. Roeddwn i wedi bod mewn perthynas gyda merched lle'R oedd gen i deimladau rhywiol, ond daeth hyn yn llawer dwys pan wnes i gyfarfod Lance."[41]

Ar 1 Hydref 2015, cyhoeddwyd yn The Times fod Daley a Black wedi dyweddïo. Roedd y cyhoeddiad yn darllen: "The engagement is announced between Tom, son of Robert and Debra Daley of Plymouth, and Lance, son of Jeff Bisch of Philadelphia and Anne Bisch of Lake Providence."[42][43][44]

Daliadau

[golygu | golygu cod]

Yn Awst 2014, roedd Daley yn un o 200 ffigwr cyhoeddus i arwyddo llythyr yn The Guardian yn gwrthwynebu annibyniaeth i'r Alban yn y cyfnod cyn y refferendwm ar y pwnc ym mis Medi.[45]

Gweithgareddau cyfryngol

[golygu | golygu cod]

Mae Daley wedi bod yn weithgar iawn yn y cyfryngau. Mae ei galendrau blynyddol wedi bod yn boblogaidd iawn gyda'r cyhoedd.

Mae Daley yn weithgar iawn ar y cyfryngau cymdeithasol gan ymddangos ar ei sianel YouTube am nifer o flynyddoedd. Yn ogystal â defnyddio ei sianel YouTube i ddod allan am ei berthynas cyfunrywiol gyda Dustin Lance Black, mae wedi ymddangos mewn nifer o fideos pellach gyda Black, a nifer o fideos ar bynciau eraill hefyd. Mae cyfresi poblogaidd yn cynnwys "Tom Dives Into..." yn 2015 a "The Daley Diary" yn 2016.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Lonsbrough, Anita (25 February 2008). "Diver Tom Daley, 13, to make Olympic history". Daily Telegraph. London. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-09-11. Cyrchwyd 29 Awst 2008. When Thomas Robert Daley dives...
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 "Tom Daley". Team GB. Cyrchwyd 5 Ionawr 2013.
  3. ↑ "Tom Daley | British Swimming". Swimming.org. Cyrchwyd 26 Awst 2014.
  4. ↑ Benjamin Butterworth (26 Gorffennaf 2021). "Tom Daley and Dustin Lance Black: The gold medalist and his Oscar-winner husband are the ultimate power couple". People.
  5. ↑ "Beijing 2008 official site, Competition Information, Athletes and Teams". Web.archive.org. 22 Awst 2008. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2008-08-22. Cyrchwyd 21 Gorffennaf 2012.
  6. ↑ "Fina Diving World Ranking".
  7. ↑ "BBC Sport - Delhi 2010: Tom Daley and Max Brick win diving gold". BBC News. 12 Hydref 2010. Cyrchwyd 8 Rhagfyr 2013.
  8. ↑ Duncan White (12 Awst 2012). "Tom Daley wins Olympic diving bronze as USA's David Boudia takes 10m platform gold". Daily Telegraph. London: Telegraph Media Group Limited. Cyrchwyd 16 Awst 2012.
  9. ↑ "Tokyo Olympics: Tom Daley and Matty Lee win gold in men's synchronised 10m platform". BBC (yn Saesneg). 26 Gorffennaf 2021. Cyrchwyd 27 Gorffennaf 2021.
  10. ↑ Sweney, Mark (7 Ionawr 2013). "Tom Daley proves he's chairman of the board with solid debut for Splash!". The Guardian. London. Cyrchwyd 8 Rhagfyr 2013.
  11. ↑ Ben Quinn. "Tom Daley's father dies of cancer". the Guardian.
  12. ↑ "Team Daley cheer on Tom". Plymouth Herald. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-11-25. Cyrchwyd 2016-06-09.
  13. ↑ "Tom Daley mourns father Rob at funeral in Plymouth". BBC News. 8 Mehefin 2011.
  14. ↑ "Tom Daley's father Rob loses battle with cancer". BBC Sport. 28 Mai 2011. Cyrchwyd 28 Mai 2011.
  15. ↑ Reason, Mark (9 Awst 2008). "Tom Daley should not be in Beijing Olympics". Daily Telegraph. London. Cyrchwyd 5 Ionawr 2013.
  16. ↑ "Leon Taylor: mentoring the Olympians of the future". Daily Telegraph. London. 20 Mehefin 2012. Cyrchwyd 5 Ionawr 2013.
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 "Thomas Daley - Mens Platform World Champion 2009". Plymouth Diving. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2008-08-21. Cyrchwyd 27 Medi 2009.
  18. ↑ Mae peth dryswch ynglŷn â'i oed yn ennill ei deitl Prydeinig cyntaf dan 18 oed: mae rhai adroddiadau, yn cynnwys eif am, yn dweud ei fod yn 9, tra fod ei broffil swyddogol Nofio Prydeinig yn dweud ei fod yn 10.
  19. ↑ "Tom Daley: Set to make a splash at Beijing". ABC News. abc.net.au. 15 Gorffennaf 2008. Cyrchwyd 22 Gorffennaf 2008.
  20. ↑ "tom daley olympic hero goes back to school, Eggbuckland Community College in Plymouth, Devon". This is Bristol. 3 Medi 2008. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-09-13. Cyrchwyd 14 Chwefror 2012.
  21. ↑ "13 Year old British Olympian pledges support for the NSPCC". nspcc.org.uk. NSPCC. 2008. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2008-12-01. Cyrchwyd 9 Ebrill 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  22. ↑ "Star Tom Daley taunted by playground bullies". Plymouth Herald. 23 Ebrill 2009. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-04-26. Cyrchwyd 9 Ebrill 2010.
  23. ↑ "Dive star Daley bullied at school". BBC News. 23 Ebrill 2009. Cyrchwyd 9 Ebrill 2010.
  24. ↑ "Charity backs bullied Tom Daley". CBBC Newsround. BBC. 25 Ebrill 2009. Cyrchwyd 9 Ebrill 2010.
  25. ↑ Shân Ross (24 Ebrill 2009). "An Olympic hero aged just 14 – but bullies make his life hell". The Scotsman. Edinburgh: Johnston Press Digital Publishing. Cyrchwyd 9 Ebrill 2010.
  26. ↑ Joanna Sugden (24 Ebrill 2009). "Private schools compete for Tom Daley". The Times. London: Times Newspapers Ltd. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-06-04. Cyrchwyd 9 Ebrill 2010.
  27. ↑ "Dive star moves to public school". BBC News. 2 Mehefin 2009. Cyrchwyd 9 Ebrill 2010.
  28. ↑ Jeffries, Stuart (23 Mai 2012). "London 2012: 'I dream of doing my best dive,' says Tom Daley". The Guardian. Cyrchwyd 15 Medi 2012.
  29. ↑ "BBC Sport - Diving - GB diver Tom Daley gets top marks in GCSE exams". BBC News. 25 Awst 2010. Cyrchwyd 14 Medi 2013.
  30. ↑ Aitkenhead, Decca (Hydref 2010). "Tom Daley: Man and boy". The Guardian. London. Cyrchwyd 30 Hydref 2010.
  31. ↑ Philipson, Alice (15 Awst 2013). "A-level results 2013: Olympic diver Tom Daley achieves straight As". Daily Telegraph. London. Cyrchwyd 14 Medi 2013.
  32. ↑ "Olympic diving star Tom Daley Daley reveals relationship with man". BBC News. 2 Rhagfyr 2013. Cyrchwyd 2 Rhagfyr 2013.
  33. ↑ Daley, Tom (subject and author) (2013). Tom Daley: Something I want to say... (Home video). Tom Daley. Cyrchwyd 2013-12-02.
  34. ↑ "Olympic diver Tom Daley reveals it was 'love at first sight' when he met partner". ITV News. 5 Rhagfyr 2013. Cyrchwyd 14 Rhagfyr 2013.
  35. ↑ "Tom Daley and Dan Goodfellow book place at 2016 Olympics in Rio". The Guardian. Cyrchwyd 13 Mai 2016.
  36. ↑ Respers France, Lisa (2 Hydref 2015). "Tom Daley engaged to Dustin Lance Black". CNN. Cyrchwyd 22 Mai 2016.
  37. ↑ Malec, Brett (2 Mai 2014). "Tom Daley: 'I Am A Gay Man Now'". E! Online. Cyrchwyd 4 Mai 2014.
  38. ↑ "World Pride Power List 2014". The Guardian.
  39. ↑ Malec, Malec (3 Ebrill 2014). "Tom Daley and Boyfriend Dustin Lance Black Move in Together in London". Huffington Post. Cyrchwyd 8 Rhagfyr 2015.
  40. ↑ Simon Hattenstone (18 Gorffennaf 2015). "Tom Daley: 'I always knew I was attracted to guys'". The Guardian. Cyrchwyd 15 Tachwedd 2015.
  41. ↑ Malec, Malec (18 Gorffennaf 2015). "Tom Daley Bares All In 'Guardian' Interview on Dating Dustin Lance Black, 2016 Olympics, and Growing Up Gay". towleroad. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-12-08. Cyrchwyd 8 Rhagfyr 2015.
  42. ↑ Nadia Khomami (1 Hydref 2015). "Tom Daley announces engagement to film-maker Dustin Lance Black | Sport". The Guardian. Cyrchwyd 1 Hydref 2015.
  43. ↑ Jenny Booth (1 Hydref 2015). "Tom Daley gets engaged to his boyfriend". The Times. Cyrchwyd 1 Hydref 2015.
  44. ↑ "Tom Daley Talks 'Crazy' Attention On His Relationship With Dustin Lance Black". The Huffington Post. 2 Mai 2014. Cyrchwyd 4 Mai 2014. Italic or bold markup not allowed in: |work= (help)
  45. ↑ "Celebrities' open letter to Scotland – full text and list of signatories | Politics". theguardian.com. 2014-08-07. Cyrchwyd 26 Awst 2014.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]
Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i: