Math | pentref, cymuned |
---|---|
Poblogaeth | 2,137, 2,306 |
Daearyddiaeth | |
Sir | Casnewydd |
Gwlad | Cymru |
Arwynebedd | 686.33 ha |
Cyfesurynnau | 51.584°N 2.88°W, 51.58686°N 2.87309°W |
Cod SYG | W04000812 |
Cod OS | ST391876 |
Pentref a chymuned ym mwrdeistref sirol Casnewydd yw Trefesgob, neu Llangadwaldr (neu Llangadwaladr Trefesgob).
Saif i'r dwyrain o ddinas Casnewydd, yn ward etholiadol Llan-wern. Roedd poblogaeth y gymuned yn 2001 yn 2,161.
Saif rhan ddwyreiniol o hen waith dur Llan-wern yn y gymuned hon. Heblaw pentref Trefesgob ei hun, mae'r gymuned yn cynnwys pentref mwy Underwood, a adeiladwyd yn y 1960au ar gyfer gweithwyr y gwaith dur.
Roedd yr ardal yn wreiddiol yn faenor eglwysig, a roddwyd i Esgob Llandaf yn y 6g yn ôl Llyfr Llandaf hyd at 1650. Mae olion plas yr esgob i'w weld fel mwnt, ac mae eglwys Sant Cadwaladr yn dyddio o'r 13g. Saif bryngaer o Oes yr Haearn ar ben Allt Chwilgrug.
Ymddangosodd 'Llan Gadwaladr' am y tro cyntaf mewn hen ddogfen yn dyddio'n ôl i 1136 a'r fersiwn Saesneg wedyn yn 1290: 'Bishton Manor of Llankadwder'. Trodd hwn yn 'Bishopiston' yn 1504 a daeth 'Tre Esgob' yn 1566.
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[1][2][3][4]
Dinas
Casnewydd
Pentrefi
Allteuryn · Basaleg · Caerllion · Langstone · Llanfaches · Llanfihangel-y-fedw · Llansanffraid Gwynllŵg · Llan-wern · Pen-hŵ · Y Redwig · Trefesgob · Trefonnen · Tŷ-du