Twymyn Pigiad Torogen Affricanaidd

Twymyn Pigiad Torogen Affricanaidd
Enghraifft o'r canlynoldosbarth o glefyd Edit this on Wikidata
Mathspotted fever, clefyd Edit this on Wikidata
Dull trosglwyddoAmblyomma hebraeum, amblyomma variegatum edit this on wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Twymyn Pigiad Torogen Affricanaidd (ATBF) yw haint bacteriol sy'n cael ei ledaenu gan frathiad torogen. Gall symptomau gynnwys twymyn, cur pen, poenau yn y cyhyrau, a brech. Fel arfer, ar safle'r brathiad ei hun, mae'r croen yn cochi'n sylweddol a cheir canolbwynt tywyll i'r rhan honno.[1] Mae symptomau fel arfer yn dod i'r amlwg 4-10 diwrnod wedi'r brathiad. Ni achosir cymhlethdodau’n aml, serch hynny, gall y pigiadau achosi i gymalau chwyddo. Nid yw rhai dioddefwyr yn datblygu symptomau o gwbl.[2]

Achosir y clefyd gan y bacteriwm Rickettsia africae.[3] Lledaenir y bacteriwm gan drogod o'r math Amblyomma. Fel arfer, mae'r rhain yn ymgartrefu mewn glaswellt neu lwyn tal yn hytrach nag mewn dinasoedd. Mae'r symptomau fel arfer yn arwain at ddiagnosis.[4] Gellir cadarnhau'r cyflwr wrth ystyried diwylliant, PCR, neu imiwnofflworoleuedd.

Ni cheir pigiad i drin y cyflwr. Mae osgoi brathiad yn un o'r camau amddiffynnol gorau, a ellir gwneud hynny drwy orchuddio'r croen gyda DEET, neu ddefnyddio dillad trin trwdrin. Fodd bynnag, ni cheir llawer o dystiolaeth ynghylch triniaethau posib. Mae'r gwrthfiotig doxycycline yn ymddangos yn effeithiol. Gellir defnyddio cloramffenicol neu azithromycin hefyd. Fel arfer, y mae'r afiechyd yn cilio heb driniaeth o gwbl.

Lledaena'r afiechyd yn Affrica Is-Sahara, India'r Gorllewin, ac yn Ynysoedd y De.[5] Mae'n gymharol gyffredin ymhlith teithwyr i Affrica Is-Sahara. Caiff y rhan fwyaf o heintiau eu dal rhwng Tachwedd ac Ebrill. Gellir cael ffrwydrad o achosion yn ystod y cyfnod hwn. Yn ôl y sôn, disgrifiwyd y clefyd am y tro cyntaf ym 1911. Mae Twymyn Pigiad Torogen Affricanaidd yn dwymyn frych. Caiff ei gamgymryd yn aml fel twymyn Môr y Canoldir.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ "African Tick-Bite Fever". wwwnc.cdc.gov (yn Saesneg). March 2013. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 October 2017. Cyrchwyd 28 October 2017. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  2. ↑ Jeremy Farrar; Peter Hotez; Thomas Junghanss; Gagandeep Kang; David Lalloo; Nicholas J. White (2013). Manson's Tropical Diseases. Elsevier Health Sciences. t. 279. ISBN 9780702051029.
  3. ↑ Jensenius, M; Fournier, PE; Kelly, P; Myrvang, B; Raoult, D (September 2003). "African tick bite fever.". The Lancet. Infectious Diseases 3 (9): 557–64. doi:10.1016/s1473-3099(03)00739-4. PMID 12954562.
  4. ↑ Jensenius, Mogens; Fournier, Pierre-Edouard; Raoult, Didier (2004-11-15). "Rickettsioses and the international traveler". Clinical Infectious Diseases 39 (10): 1493–1499. doi:10.1086/425365. ISSN 1537-6591. PMID 15546086.
  5. ↑ "Imported Spotted Fevers". www.cdc.gov (yn Saesneg). April 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 October 2017. Cyrchwyd 28 October 2017. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)