Y Pedwar Efengylydd

Symbolau'r pedwar Efengylydd yn y Llyfr Kells. Mae'r pedwar creadur adeiniog yn symbolau o: (clocwedd o chwith y brig) Mathew, Marc, Ioan a Luc.

Yn y traddodiad Cristnogol y Pedwar Efengylydd yw Mathew, Marc, Luc a Ioan, awduron pedair efengyl y Testament Newydd yn y Beibl.

Yn eiconograffiaeth Cristnogol y pedwar Efengylydd ceir y symbolau:

  • Mathew fel dyn adeiniog
  • Marc fel llew adeiniog
  • Luc fel tarw adeiniog
  • Ioan fel eryr

Un o'r enghreifftiau gorau o hyn yw'r darlun yn y Llyfr Kells (Folio 27v) a beintiwyd tua'r flwyddyn 1200.

  • Paentiad gan Jacob Jordaens o'r Pedwar Efengylydd; 1625–1630
    Paentiad gan Jacob Jordaens o'r Pedwar Efengylydd; 1625–1630
  • Gwelir y pedwar creadur adeiniog o gwmpas Crist yn Eglwys Saint-Trophime, Arles (12g)
    Gwelir y pedwar creadur adeiniog o gwmpas Crist yn Eglwys Saint-Trophime, Arles (12g)

Gelwir y pedwar efengyl yn aml yn 'Efengylau Cyfolwg (neu 'Synoptig') gan eu bod yn cynnwys yr un storiau, ac yn aml yn yr un drefn.

Darluniau nodedig eraill

[golygu | golygu cod]
  • Paentiadau
  • Rubens, 1614
    Rubens, 1614
  • Pier Francesco Sacchi, c. 1516
    Pier Francesco Sacchi, c. 1516
  • Abraham Bloemaert, ca. 1612-1615, Princeton University Art Museum
    Abraham Bloemaert, ca. 1612-1615, Princeton University Art Museum
Paentiadau olew bychan a wnaed ar gyfer Anna, Duges Llydaw, Brenhines Ffrainc (1477–1514)
Mathew
Marc
Luc
Ioan

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]