E-Class
Agricultural pollution nyɛla tuun' shɛŋa ninsalinima ni tumda zaŋ jɛndi pukparilim ka di nyɛla din saɣimdi ti tiŋgbana ka lahi mali barina ti salo ni binkɔbiri zaasa.[1] bee di nyɛla niŋsim shɛŋa salinima ni niŋda ka di mali barina zaŋ ti tiŋgbani namatiɛri ti kɔbu shɛhi[2]
Din tahiri agricultural pollution na:
yɛl' kara ata shɛŋa din niŋda n-tahiri agricultural pollution na ti kulibɔna ni shɛŋa n-nyɛ;
. Saɣ' shɛŋa ŋan yirina pukparilim[3] ni
. Kuluma bee fatilaaza ni binneema tima
. Binkobiri bina ni din pahi
- Di mali barina zaŋ kpa daadam alaafee polo. Di yi ti niŋ ka bɛ bahi kulim ka saa buli ka paɣili bahina ti moɣa ni kulisi puuni. A yi yuli viɛnyɛla, bindirigu mini kom n-nyɛ daadam nyɛvuli, ka lala binyɛra ŋɔ zaɣ' yini kam yi polo daadam o ni tooi kɔŋ nyɛvuli, a mi yi yuli ti kɔbu ti'pɔmpira mini kulim shɔŋa tini bahiri ŋɔ maa zaa mali barina n-ti tiŋbana namatiɛri shɛŋa din sɔŋdi yihiri bindirigu mini ko' nyuri suŋ n-tiri ti daadama pam ka di tu ni ti baŋ ŋa zaa ka bo baligibu ti ŋa[4][5][6]
- Di tooi kurila kɔm puuni beneein bihi. Beneein bihi tooi kpira kamani zahama, nyabisi ni ban pahi di yi niŋ ka fatiliza nim bahi.[7], a yi yuli salinima nyɛla ban tumdi ti tiŋbana maa chuuta pam zaŋ chaŋ ti kulma bahibu mini ti tima pɔpubu ni pam dama di yi niŋ ka lala ŋɔ ti too zooya pam ka di damdi bee n -kiri binneembihi Shɛba ban be ti tingbani ŋɔ mini ti mɔɣa ŋɔ ni pam ka ŋa barina zaŋ ti salo ka zaŋ buɣisi. Di yi ti niŋ lala tiŋgbani bee ko' soya maa vuhima shɛhi ŋariti mi ka binnyɔma ban be ŋa puuni bɛ lahi too nyɛri vuhim viɛnyɛla[8][9][10]
- Di tooi boori tini kori nyɛri shɛm.Di yi niŋ ka ti niŋdi kulim pam tilahi yaɣi. Di ni too boori ŋa shɛm nyɛla, tiŋgbani maa puuni malila binneembihi ban be di puuni n -diri ka nyura ka damdira ka bɛ lala bina ŋɔ maa sɔŋdi tiŋgbani maa kulim ka di tooi sɔŋdi bindirigu ka di niŋdi viɛnyɛla, amaa kulim mini ti' shɛŋa tini pɔmbiri ŋɔ ŋun kurila lala binneembihi ŋɔ ka gbarigiri bɛ yaa.[11][12]