गुवाहाटी विश्वविद्यालय

गुवाहाटी विश्वविद्यालय

গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয
सिद्धांत	विद्यायो साधयेता
Motto in English	सिकाइ/ज्ञान मार्फत उपलब्धि
किसम	सार्वजनिक राज्य विश्वविद्यालय
स्थापना	२६ जनवरी १९४८; 77 years ago (२६ जनवरी १९४८)
संस्थापक	गोपीनाथ बोरदोलोई कृष्णकान्त हाण्डिक बिरिन्ची कुमार बरुवा
Academic affiliations	UGC AIU ACU
कूलपति	गुलाब चन्द कटारिया (आसामका राज्यपाल)
उपकूलपति	प्रताप ज्योति हाण्डिक
Academic staff	341 (2018)[१]
Administrative staff	1167 (2018)[१]
विद्यार्थी	5411 (2018)[१]
स्नातकअन	1290 (2018)[२]
Postgraduates	3721 (2018)[२]
Doctoral students	398 (2018)[२]
ठौर	गुवाहाटी, असम, भारत 26°09′13″N 91°39′48″E / 26.1537°N 91.6634°E / 26.1537; 91.6634
क्याम्पस	Urban, total 508 acres (2.06 km^2)[१]
Acronym	GU
वेबसाइट	www.gauhati.ac.in

गुवाहाटी विश्वविद्यालय GU को रूपमी पनि चिनिन्छ, गुवाहाटी, असम, भारतमी अवस्थित एक कलेजिएट सार्वजनिक राज्य विश्वविद्यालय हो। यो २६ जनवरी १९४८ मी असम विधान सभा द्वारा लागू एक अधिनियम को प्रावधानहरु अन्तर्गत स्थापित भएको थियो रे उत्तरपूर्वी भारत मी सबै भन्दा पुरानो विश्वविद्यालय हो।

यो राष्ट्रिय मूल्याङ्कन रे मान्यता परिषद द्वारा मान्यता प्राप्त ग्रेड "A" हो।^[३] सन् १९४८ मी १८ सम्बद्ध कलेजहरू रे ८ स्नातकोत्तर विभागहरूबाटी सुरु भएको, गौहाटी विश्वविद्यालयमी आज ३९ स्नातकोत्तर विभागहरू छन्, दूर रे खुला शिक्षा संस्थान, एक घटक कानून रे इन्जिनियरिङ कलेज। यसमा ३४१ सम्बद्ध कलेजहरू कला, विज्ञान, वाणिज्य, कानून, चिकित्सा, इन्जिनियरिङ रे टेक्नोलोजीका संकायहरूमी स्नातक रे स्नातकोत्तर पाठ्यक्रमहरू प्रदान गर्दै छन्। गुवाहाटी विश्वविद्यालय भारतीय विश्वविद्यालयहरूको संघ रे राष्ट्रमंडल विश्वविद्यालयहरूको संघको सदस्य हो।^[४]

इतिहास

उपकुलपतिहरू

• कृष्णकान्त हाण्डिक १९४७ – १९५७
• सूर्य कुमार भुयन १९५७ – १९६०
• H.C. भुयान १९६० - १९६२
• फणीधर दत्त १९६२–१९६२
• ह्यारोल्ड जोन टेलर १९६२ - १९६५
• एम.एन. गोस्वामी १९६५ – १९७१
• एस.सी. राजखोवा १९७१ - १९७४
• एचके बरुआ १९७४-१९७९
• जे.एम. चौधरी १९७९ - १९८६
• डी. पी. बरूआ १९८६ - १९९१
• एनके चौधरी १९९१ - १९९६
• हिरालाल दुराह १९९६-२००१
• जी.एन. तालुकदार २००१-२००६
• अमरज्योति चौधरी २००६ – २००८
• ओखिल कुमार मेधी २००८–२०१३
• मृदुल हजारिका २०१३ – २०१९
• प्रताप ज्योति हाण्डिक २०१९ – वर्तमान

सन् १९१७ मी शिवसागरमी सम्पन्न असम संघको वार्षिक अधिवेशनमी पहिलो सार्वजनिक माग गरिएको थियो। सन् १९४० मी, सरकारले एसके भुयानलाई साइट चयन रे सम्बन्धित मामिलाहरूमी सान्दर्भिक जानकारी सङ्कलन गर्ने कार्यको लागि विशेष अधिकारीको रूपमी नियुक्त गर्यो।^[५] विश्वविद्यालय राज्य विधायिका को एक अधिनियम द्वारा स्थापित भएको थियो: गुहाटी विश्वविद्यालय अधिनियम १९४७ (असम अधिनियम, सन् १९४७ को XIV) सन् १९४८ मी असम सरकार। विश्वविद्यालयको पहिलो बैठक २६ जनवरी १९४८ मी भएको थियो, जसलाई स्थापना दिवस मानिन्छ, कटन कलेज, गुवाहाटी को पुरानो सुडमरसन हलमी।^[६]

गुवाहाटी विश्वविद्यालयले गुवाहाटीका केही अस्थायी भवनहरूमी सम्बद्ध, शिक्षण रे आवासीय विश्वविद्यालयको रूपमी कक्षाहरू, क्रमशः काम गर्न थाल्यो, जसमी के.के हान्डिक पहिलो उपकुलपतिमी, फणीधर दत्त, सैलन्धर राजखोवा रे शरतकुमार दत्त विश्वविद्यालयको रजिष्ट्रार, कोषाध्यक्ष रे सचिवमी चयन भएका थिए। धेरै पेश गरिएका मध्येबाटी छानिएको विश्वविद्यालयको प्रतीक अहमदाबादका कपडा डिजाइनर टी. मुखर्जीले डिजाइन गरेका थिए। यसमी अंकित दुई संस्कृत शब्दहरू - विद्या साधयेता (अर्थ सिकाइको माध्यमबाटी उपलब्धि) - विश्वविद्यालयको आदर्श वाक्यलाई संकेत गर्दछ।^[४] यसको स्थापनामी १७ सम्बद्ध कलेजहरू रे आठ स्नातकोत्तर विभागहरू थिए।^[५] सहरको केन्द्रबाटी सुरु भएको विश्वविद्यालयलाई सन् १९५५–५६ मी हालको क्याम्पसमी सारिएको थियो।

संगठन र प्रशासन

सुशासन

प्रशासनिक भवन

G.U. , कार्यकारी परिषद् रे एकेडेमिक काउन्सिल विश्वविद्यालयका अख्तियार हुन्।^[७]

२०१९ मी, प्राध्यापक प्रताप ज्योति हाण्डिकलाई विश्वविद्यालयको उपकुलपतिमी नियुक्त गरिएको थियो।^[८]

संकाय

शैक्षिक संकाय

संस्थालाई निम्न शैक्षिक एकाइहरूमी विभाजन गरिएको छ:^[९]

• कला संकाय
  • अरबी
  • असमी भाषा^[१०]
  • बंगाली^[१०]
  • बोडो
  • संचार रे पत्रकारिता
  • अशक्तता अध्ययन
  • अर्थशास्त्र
  • शिक्षा
  • अंग्रेजी
  • अंग्रेजी भाषा शिक्षण
  • लोकगीत
  • विदेशी भाषाहरू
  • हिन्दी
  • इतिहास
  • भूगोल
  • पुस्तकालय रे सूचना विज्ञान
  • भाषाविज्ञान
  • आधुनिक भारतीय भाषाहरू (ओडिया, तमिल, नेपाली)^[१०]
  • फारसी
  • राजनीति विज्ञान
  • दर्शन
  • संस्कृत
  • समाजशास्त्र
  • महिला अध्ययन
• विज्ञान संकाय
  • मानवविज्ञान
  • वनस्पति विज्ञान
  • रसायन
  • पर्यावरण विज्ञान
  • भूगोल
  • भूवैज्ञानिक विज्ञान
  • गणित
  • भौतिकशास्त्र
  • संख्या
  • प्राणी विज्ञान
• प्रविधि संकाय''
  • जैविक विज्ञान
  • जैव प्रविधि
  • बायोटेक्नोलोजी रे बायोइन्जिनियरिङ्
  • रासायनिक विज्ञान
  • कम्प्युटर विज्ञान
  • इलेक्ट्रोनिक्स रे कम्युनिकेसन इन्जिनियरिङ्
  • इलेक्ट्रोनिक्स रे संचार प्रविधि
  • सूचना प्रबिधि
  • उपकरण रे USIC
  • गणित विज्ञान
  • भौतिक विज्ञान
• वाणिज्य संकाय''
  • वाणिज्य
• व्यवस्थापन संकाय''
  • व्यापार प्रशासन
• कानुन संकाय''
  • कानुन

स्नातकोत्तर विद्यार्थी संघ

स्नातकोत्तर विद्यार्थी युनियन गौहाटी विश्वविद्यालयको शीर्ष विद्यार्थी प्रतिनिधि निकाय हो। PGSU को पहिलो निकाय सन् १९४९ मी गठन भएको थियो । प्रथम महासचिव वीरेन गोस्वामी थिए ।विद्यार्थी राजनीतिको केन्द्रविन्दु बनेको गुवाहाटी विश्वविद्यालयले राज्यमी उच्च मान्यता पाएको छ । PGSU का धेरै महासचिव रे अन्य पदाधिकारीहरू सक्रिय राजनीतिमी संलग्न छन्। PGSU को वर्तमान महासचिव पार्श्व पटगिरि हुनुहुन्छ।^[११]

कलेज

यसको अधिकार क्षेत्र १५ जिल्लाहरूमी फैलिएको छ -बजली जिल्ला, बरपेटा, विश्वनाथ जिल्ला, बोंगाइगाँव, डारङ, धुब्री, गोलपारा, होजाई,कामरूप महानगर, कामरूप जिल्ला, मोरिगांव, नागाँव, नलबारी,सोनितपुर, दक्षिण सलमारा जिल्ला।

सन्दर्भ

1. NAAC peer team report, archived from the original on 2020-01-27, retrieved 2024-03-17
2. Annual Quality Assurance Reports (AQARs), archived from the original on 2019-10-04, retrieved 2024-03-17
3. National Accessment and Accreditation Council
4. History of Gauhati University, archived from the original on 2020-05-12, retrieved 2024-03-17
5. "H i s t o r y". Gauhati.ac.in. Archived from the original on 18 May 2011. Retrieved 14 February 2012.
6. "A d m i n i s t r a t i o n". Gauhati.ac.in. Archived from the original on 15 February 2012. Retrieved 14 February 2012.
7. "Administration". Archived from the original on 19 January 2018. Retrieved 28 October 2013.
8. PTI. "Pratap Jyoti Handique appointed new VC of Gauhati University", India Today, 20 August 2019. (in en)
9. "Gauhati University". Archived from the original on 2024-03-17. Retrieved 2024-03-17.
10. Gauhati University to offer PG courses in 4 regional languages- Nyooz
11. "Gauhati University Declares PG Students' Union Election Results", The Sentinel, 27 February 2021.

बाह्य लिङ्कहरू

• आधिकारिक वेबसाइट