नीर शाह

नीर विक्रम शाह
जन्मअक्टोबर ११, १९५३ (उमेर ७०)
काठमाडौं, नेपाल
राष्ट्रियतानेपाली
पेशा
कार्यकाल१९८१–वर्तमान
राजनीतिक दलनेपाली कांग्रेस

नीर शाह नेपाली सिनेकलाकार रे चलचित्र निर्देशक लै हुन् । उनलाई नेपाली चलचित्र इतिहासका प्रमुख अभिनेता रे बहुआयामिक पहिचान भएका अभिनेता मानिन्छ।[१] उहाँ नेपालको राजपरिवारसँग सम्बन्धित हुनुहुन्छ ।[२]

फिल्म करियर

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

नीर शाह धेरै नेपाली चलचित्रका निर्माता वा सह-निर्माता हुन्। उनले बासुदेव, पच्चिस बसन्त, बसन्ती, नेपाल भाषा चलचित्र राजामती लगायतका धेरै नेपाली चलचित्रहरु पनि निर्देशन गरेका छन् ।[३][४] उनी ओस्कारमी मनोनित चलचित्र Himalaya – l'enfance d'un chef का सह-निर्माता पनि हुन्, जसलाई फ्रान्सेली चलचित्र निर्माता एरिक भल्लीले सह-निर्मित रे निर्देशन गरेका थिए।[५] कारभान (क्यानडामा) रे हिमालय (डेनमार्क रे फ्रान्समा) को रूपमा पनि रिलिज भएको यो चलचित्र ओस्कार मनोनयन जित्ने नेपालको पहिलो चलचित्र थियो।[६]

शाहले प्रेम पिन्डा रे बलिदान जस्ता चलचित्रमी विरोधीका साथै अन्य चरित्र भूमिका पनि निभाएका छन् । उनी केही बलिउड चलचित्रमी अतिथि कलाकारको रुपमी पनि देखिएका छन् । शाहले धेरै नेपाली रे नेपाल भाषा गीतहरू पनि लेखेका छन्। उनले आफ्ना केही चलचित्रको स्क्रिप्ट लेखन पनि गरेका छन् ।

सन् २००१ मी, उनले फिरदौस अजिम रे श्याम बेनेगल संगै दक्षिण एसियाली वृत्तचित्रहरूको महोत्सव, फिल्म दक्षिण एशिया '०१ को निर्णायकमी सेवा गरे।[७]

फिल्मग्राफी

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

एक अभिनेताको रूपमी

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]
वर्ष शीर्षक भूमिका नोटहरू
1985 Kusume Rumal
1995 Prem Pinda
1995 Nata Ragat Ko
1997 Balidaan
2000 Dhuk Dhuki
2000 Yo Maya Ko Sagar Abhayjan
2001 Badal Paree Arjun
2001 Siudo Ko Sindoor
2001 Jeevan Sathi
2001 Gaunthali
2001 Badal Paree
2002 Bakshis
2002 Baacha Bandhan
2003 Muna Madan
2008 Sano Sansar Police Officer
2008 Kismat
2010 The Flash Back: Farkera Herda Sirish's uncle
2014 Chha Yekan Chha Shreeman Judge
2015 Woda Number 6 Kaji
2018 Chhakka Panja 3 Kaji
2023 Chhakka Panja 4 [८]

सेवा

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

शाह नेपालको पहिलो टिभि स्टेशन नेपाल टेलिभिजन (NTV) को पहिलो प्रमुख रे संस्थापक हुनुहुन्थ्यो रे चलचित्र निर्माण रे माइक्रोवेभ टिभी वितरण कम्पनी सांग्रिला टिभी (STV) का अध्यक्ष हुनुहुन्थियो।[९][१०] STV ले NTV को लागी धेरै कार्यक्रमहरु उत्पादन गर्यो रे काठमाडौं उपत्यकामी केबल टेलिभिजन नेटवर्क पनि उपलब्ध गराएको थियो। नेपाली टिभि च्यानलहरू विदेशमी प्रसारण गर्ने युनाइटेड किंगडमस्थित फर्म ग्यालेक्सीमी शाहको ३३ प्रतिशत इक्विटी छ।[२] निर्मल निकोलस पलसँग मिलेर उनले "८८८ फिल्म्स" नामक निर्माण कम्पनी स्थापना गरे, जसले नेपाली रे हिन्दी चलचित्रहरू उत्पादन गर्छ।[६] उनको अर्को कम्पनी नेशनल स्टुडियोले सिनेमी निर्माणका विभिन्न क्षेत्रमी तालिम दिन्छ।[११] उनी फिल्म निर्माण कम्पनी न्यू सेन्चुरी पिक्चर्स प्रालिका मालिक पनि हुन्।[१२] शाह नेपालमी कलेज अफ जर्नलिज्म एण्ड मास कम्युनिकेसनको गभर्निङ काउन्सिलमी पनि कार्यरत छन् ।[१३]

"नेपाली कला संस्कृति र पर्यटन उद्योगको प्रवद्र्धन" मी गरेको योगदानको कदरस्वरुप सन् २००२ मी उनलाई संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रीबाटी सम्मान गरिएको थियो।[१४]

उनी हाल लण्डनमी बस्छन् ।


शाही सम्बद्धता

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

उनका दुई दाजुमध्ये एक कुमार खड्ग विक्रम शाहको विवाह पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहकी तीन बहिनीमध्ये एक राजकुमारी शारदा शाहसँग भएको थियो। उनका दाजु रे भाउजु दुवै सन् २००१ को कुख्यात शाही नरसंहारमी मारिएका थिए।[१५] उनका अर्का भाइ ललितविक्रम शाह हुन् ।

राजनीति

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

शाह नेपाली कांग्रेसमा पनि आवद्ध छन् । यसअघि नेकपा (माओवादी केन्द्र) निकट रहेका मिनेन्द्र रिजाल सञ्चारमन्त्री हुँदा नेपाल टेलिभिजनको निर्देशक बनेपछि उनी नेपाली कांग्रेससँग नजिक भएका थिए ।[१६]

पुरस्कार

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]
  • चिन्नलता गीत पुरस्कार (२०११)।[१७]



सन्दर्भ सामग्रीअन

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]
  1. ↑ "Neer Shah, man with multiple identities – Boss Nepal". Archived from the original on 2024-04-29. Retrieved 2024-04-29.
  2. ↑ २.० २.१ "Nepalese TV channel comes to Doha". The Peninsula. 17 October 2006. Archived from the original on 3 May 2007. Retrieved 7 May 2007.
  3. ↑ "Film names: Director" (PDF). Nepal Film Producers Association. Archived from the original (PDF) on 6 February 2007. Retrieved 7 May 2007.
  4. ↑ "Production of Films by Decades" (PDF). Nepal Film Producers Association. Archived from the original (PDF) on 3 March 2016. Retrieved 7 May 2007.
  5. ↑ Menon, Sreelatha (3 March 2003). "Oscar-nominated Caravan is running to packed houses in Kathmandu". The Indian Express. Archived from the original on 2005-04-20. Retrieved 7 May 2007.
  6. ↑ ६.० ६.१ Sarkar, Sudeshna (16 May 2004). "Manisha Koirala is now Mother India". Deccan Herald. Archived from the original on 4 March 2006. Retrieved 7 May 2007.
  7. ↑ "Report on FSA '01". Himal Association. Archived from the original on 11 April 2007. Retrieved 7 May 2007.
  8. ↑ "Shooting of film 'Chakka Panja 4' kicks off". Republica (in अङ्ग्रेजी). 2022-07-25. Archived from the original on 2022-07-28. Retrieved 2022-08-13.
  9. ↑ "Sky War Ground Reality". New Business Age, nepalnews.com. August 2003. Retrieved 7 May 2007.[permanent dead link]
  10. ↑ "Satellites and South Asia". Himal Southasian. 2000. Archived from the original on 2001-02-09. Retrieved 7 May 2007.
  11. ↑ Ananta Wagle (September 2001). "Showbiz: Training". New Business Age, nepalnews.com. Retrieved 7 May 2007.[permanent dead link]
  12. ↑ "Film Producers List". Film Development Board of Nepal. Archived from the original on 28 September 2007. Retrieved 7 May 2007.
  13. ↑ "Governing Council". College of Journalism and Mass Communication in Nepal. Archived from the original on 8 October 2007. Retrieved 7 May 2007.
  14. ↑ "KC honours Nir Shah, Shrestha". Nepal News. 13 January 2002. Archived from the original on 18 August 2004. Retrieved 7 May 2007.
  15. ↑ Swamy, Raman. "Laboratory tests revealed traces of cocaine in Dipendra's bloodstream: report". NetGuru India. Archived from the original on 14 July 2011. Retrieved 7 May 2007.
  16. ↑ यादव, अनिल (2017-11-12). "राजनीतिमा कलाकार : पार्टीका 'गहना' मात्रै?". Shukrabaar (in नेपाली). Archived from the original on 2020-08-08. Retrieved 2021-12-01.
  17. ↑ "Chinnalata Geet Puraskar". Kathmandu Craze. 2011-07-12. Archived from the original on 28 September 2015. Retrieved 27 September 2015.


बाह्य कडीअन

[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]