नेपाल राष्ट्रिय क्रिकेट टिम

नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टिम (अङरेजी: Nepal national cricket team), टिम नेपाल, गोर्खाली वा द राइनोज जस्ता नामले समेत चिनिने नेपालको प्रतिनिधित्व गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट प्रतियोगितामा भाग लिने क्रिकेट टोली हो ।^[१] यस टिमको आधिकारिक निगमन संस्था नेपाल क्रिकेट सङ्घ हो । सन् १९९६ देखि अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषदको सदस्य राष्ट्रको रूपमा रहदैं आएको यो टोली आरम्भमा सन् १९८८ देखि सन् १९९६ सम्म सम्बद्ध राष्ट्रको रूपमा रहेको थियो ।^[२] सन् २०१४ जुन देखि २०१५ आइसिसी पुरुष टि२० विश्वकप छनौट प्रतियोगितासम्म आइसिसीले नेपाललाई ट्वान्टी२० अन्तर्राष्ट्रियको मान्यताप्राप्त टिमको श्रेणीमा राखेको थियो ।^[३][४] सन् २०१८ मार्च १५ मा नेपालले २०१८ क्रिकेट विश्वकप छनौट प्रतियोगिताको पहिलो प्ले-अफ खेल जितेपश्चात एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय खेल (साथै ट्वान्टी२० अन्तर्राष्ट्रिय) खेल्ने मान्यता प्राप्त गरेको हो ।^{[५][६][७]}

वर्तमान

अन्तराष्ट्रिय स्तरमा नेपालले क्रिकेटमा आफ्नो वलियो उपस्थीति जनाउन थालेको छ । हालै जिम्वावेमा भएको विश्वकप छनौटमा सातौ भएको नेपाल सन २०२२ सम्म एक दिवसीय मान्यता प्राप्त देश बनेको छ ।

सुरुवात

सन् १९२० तिर नेपालमा राज गरी रहेको राणा वंशबाट भएको हो । सन् १९२० तिर जब बेलायतबाट राणाहरु पढाइ सकेर फर्के तिनीहरूलाई यस खेलले आकर्षित गरेको हुँदा उनीहरूले नेपालमा पनि यस खेलको सुरुवात गरेका हुन् । सन् १९४६ मा नेपालमा क्रिकेटलाई उकास्नका लागि क्रिकेट असोसियेसन अफ नेपाल को स्थापना भयो ।

सन् १९५१ मा आएर जब नेपालमा राणाहरूको अन्त्य भयो त्यस बेला देखि क्रिकेट साधारण जनतामाझ पुग्न सफल भयो । क्रिकेट असोसियेसन अफ नेपाल नेपालको राष्ट्रिय खेलकुद मा समावेश गरियो जसले क्रिकेटलाई झन् सम्पूर्ण नेपालीमाझ पुग्न सरल बनाइदियो । सन् १९८० को दशक सम्म क्रिकेट काठमान्डौ उपत्यकामा मात्र सिमित थियो । सन् १९९० देखि क्रिकेट पुरै नेपालमा खेल्न तथा यसको पहुच भयो ।

अन्तर्राष्ट्रिय मैदानहरू

त्रिवि क्रिकेट मैदान

मुलपानी क्रिकेट मैदान

पोखरा रङ्गशाला

नेपालमा रहेका प्रमुख क्रिकेट रङ्गशालाहरू

कीर्तिपुर स्थित त्रिवि क्रिकेट मैदान र कागेश्वरी मनोहरा स्थित मूलपानी क्रिकेट रङ्गशाला एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त नेपालका दुई अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रङ्गशालाहरू हुन्।

स्थान	सहर	टेस्ट	ओडिआई	टिट्वान्टी	महिला टिट्वान्टी
त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट मैदान	कीर्तिपुर	०	२५	१८	५
मूलपानी क्रिकेट रङ्गशाला	कागेश्वरी मनोहरा	०	१	८
पोखरा रङ्गशाला	पोखरा	०			४

प्रतियोगिता इतिहास

आइसीसी क्रिकेट विश्वकप

आइसिसी क्रिकेट विश्वकप तथ्याङ्क								छनोट तथ्याङ्क
आयोजक र वर्ष	चरण	स्थान	खेलिएका खेलहरू	विजय	पराजय	बराबरी	नतिजा बिहिन	खेलिएका खेलहरू	विजय	पराजय	बराबरी	नतिजा बिहिन
१९७५	योग्य नभएको							योग्य नभएको
१९७९
१९८३
१९८७
१९९२
१९९६
१९९९
२००३	छनोट हुन असफल							५	४	१	-	-
२००७	योग्य नभएको							योग्य नभएको
२०११
२०१५	छनोट हुन असफल							१६	९	७	-	-
२०१९								३५	१७	१७	-	१
२०२३								३६	१९	१५	१	१
ढाँचा:Country data SA २०२७	निर्णय हुन बाँकी
२०३१

आइसिसी टिट्वान्टी विश्वकप

आयोजक र वर्ष	चरण	स्थान	खेलिएका खेलहरू	विजय	पराजय	बराबरी	नतिजा बिहिन
२००७	योग्य नभएको
२००९
२०१०
२०१२	योग्य नभएको
२०१४	समूह चरण	१२औं	३	२	१	०	०
२०१६	योग्य नभएको
२०२१
२०२२
२०२४	योग्य
Total			3	2	1	0	0

ICC Cricket World Cup Qualifier

Host & Year	Round	Position	P	W	L	T	NR	Notes
1979	Not eligible – Not an ICC member
1982
1986
1990	Not eligible – ICC affiliate member
1994
1997	Did not participate
2001	Group stage	Round 1	5	4	1	0	0
2005	Did not qualify
2009	Not eligible – In Division Five
2014	Playoffs	9th	6	1	5	0	0	Relegated to 2014 Division 3
2018	Playoffs	8th	6	2	4	0	0	Gained ODI status until 2023
2023	Playoffs	8th	6	2	4	0	0
Total			23	9	14	0	0

ICC T20 World Cup Qualifier

Host & Year	Round	Position	P	W	L	T	NR	Notes
2008	Did not participate
2010
2012	Playoff Stage	7th	9	5	4	0	0
2013	Semi Final	3rd	10	6	4	0	0	Qualified for the 2014 ICC World Twenty20
2015	Group Stage	12th	6	1	4	0	1
2019	Did not qualify
2022	Semi Final	3rd	5	4	1	0	0
2023	Runners-up	2nd	5	3	1	1	0	Qualified for the 2024 ICC Men's T20 World Cup
Total			35	18	14	1	1

Asia Cup

Host & Year	Round	Position	Pld	W	L	T	NR
1984	Not Eligible
1986
1988
1990–91
1995
1997	did not qualify
2000	did not participate
2004	did not qualify
2008
2010	did not participate
2012
2014	did not qualify
2016	did not participate
2018	did not qualify
2022
2023	Group Stage	5th/6th	2	0	2	0	0

Asia Cup Qualifier

Host & Year	Tournament	Position	Match	W	L	T	N/R	Notes
2014	ACC Premier League	3rd	5	3	2	0	0	Qualified for 2014 ACC Premier League, but the tournament was cancelled.
2016	Asia Cup Qualifier	did not participate
2018	Asia Cup Qualifier	4th	5	2	3	0	0	Qualified for the 2019 ACC Emerging Teams Asia Cup
2020	Asia Cup Qualifier	did not qualify
2023	ACC Men's Premier Cup	Champions	6	5	0	0	1	Qualified for the 2023 Asia Cup and 2023 ACC Emerging Teams Asia Cup

Asian Games

Year	Position	GP	W	L	T	N/R	Notes
2010	Quarter-finals	3	1	2	-	-	Knocked out by Sri-Lanka in the Quarter-Final
2014	Quarter-finals	3	2	1	-	-	Knocked out by Afghanistan in the Quarter-Final
2022	Quarter-finals	3	2	1	-	-	Knocked out by India in the Quarter-Final

World Cricket League / Cricket World Cup League 2

Year	Position	GP	W	L	T	N/R	Notes
2008 ICC World Cricket League Division Five	3rd place	7	5	1	0	1	Remained in 2010 Division Five
2010 ICC World Cricket League Division Five	Champions	6	5	1	0	0	Promoted to Division Four for 2010
2010 ICC World Cricket League Division Four	3rd place	6	4	2	0	0	Remained in Division Four for 2012
2012 ICC World Cricket League Division Four	Champions	6	6	0	0	0	Promoted to Division Three for 2013
2013 ICC World Cricket League Division Three	Champions	6	4	2	0	0	Promoted to the 2014 World Cup Qualifier
2014 ICC World Cricket League Division Three	Champions	6	5	1	0	0	Promoted to Division Two for 2015
2015 Division Two	4th place	6	3	3	0	0	Qualified for the 2015-17 ICC World Cricket League Championship
2015–17 ICC World Cricket League Championship	7th place	14	4	9	0	1	Relegated to Division Two
2018 ICC World Cricket League Division Two	Runners-Up	6	4	2	0	0	Advanced to the 2018 Cricket World Cup Qualifier
2019-2023 ICC Cricket World Cup League 2	3rd	36	19	15	1	1	Advanced to the 2023 Cricket World Cup Qualifier and gained ODI status until 2027
2023-2027 ICC Cricket World Cup League 2	To be Played

South Asian Games

Host & Year	Position	GP	W	L	T	N/R
2019	Bronze	5	3	2	0	0

ACC Emerging Team Asia Cup (List A Tournaments)
Host & Year	Tournament	Position	GP	W	L	T	NR
2013	2013 ACC Emerging Teams Cup	Group Stage	3	0	3	0	0
2017	2017 ACC Emerging Teams Asia Cup	Group Stage	3	1	2	0	0
2018	2018 ACC Emerging Teams Asia Cup	Did not Qualify
2019	2019 ACC Emerging Teams Asia Cup	Group Stage	3	1	2	0	0
2023	2023 ACC Emerging Teams Asia Cup	Group Stage	3	1	2	0	0

ICC Intercontinental Cup (First Class Tournament)
Year	Tournament	Position	GP	W	L	D	points
2004	2004 ICC Intercontinental Cup	Group Stage- Asia Group	2	1	0	1	42
2005	2005 ICC Intercontinental Cup	Group Stage- Asia Group	2	1	0	1	40.5
2006-07	2006–07 ICC Intercontinental Cup	Did not qualify
2007-08	2007–08 ICC Intercontinental Cup	Did not qualify
2009-10	2009–10 ICC Intercontinental Cup	Did not qualify
2011-13	2011–2013 ICC Intercontinental Cup	Did not qualify
2015-17	2015–2017 ICC Intercontinental Cup	Did not qualify

ACC Fast Track Countries Tournament record
Year	Tournament	Position
2006	ACC Fast Track Countries Tournament	Winners

ACC Trophy record (50 Over Tournament)
Year	Tournament	Position
1996	1996 ACC Trophy	First round
1998	1998 ACC Trophy	First round
2000	2000 ACC Trophy	Semi-finals
2002	2002 ACC Trophy	Runners-up
2004	2004 ACC Trophy	5th place
2006	2006 ACC Trophy	4th place
2008	2008 ACC Trophy Elite	4th place
2010	2010 ACC Trophy Elite	Runners-up
2012	2012 ACC Trophy Elite	Winners (Shared trophy with United Arab Emirates national cricket team

खेलाडीहरू

नाम उमेर ब्याटिङ गर्ने तरिका बलिङ गर्ने तरिका पारस खड्का ३७ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान दायाँ हाते मध्यम गतिका बलर, दायाँ हातेअफ ब्रेक -कप्तान ज्ञानेन्द्र मल्ल ३४ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान ओपनर ब्याट्स्म्यान अनिल मण्डल ३४ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान प्रदीप ऐरी ३२ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान दायाँ हाते मध्यम गतिका बलर मध्यक्रमका ब्याट्स्म्यान विनोद भण्डारी ३५ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान दायाँ हाते मध्यम गतिका बलर नरेश बुढाऐर ३३ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान दायाँ हातेअफ ब्रेक शरद भेसवाकर ३६ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान दायाँ हातेअफ ब्रेक अल-राउण्डर बसन्त रेग्मी ३८ बायाँ हाते ब्याट्स्म्यान बायाँ हाते अर्थोडक्स स्पिन सागर पुन ३१ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान दायाँ हातेअफ ब्रेक शक्ति गौचन ४० दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान बायाँ हाते अर्थोडक्स स्पिन विकेटकिपर तथा ओपनर ब्याट्स्म्यान सुवास खकुरेल ३१ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान बलर अमृत भट्टराई ३४ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान बायाँ हाते मध्यम गतिका बलर अविनाश कर्ण ३० दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान बायाँ हाते मध्यम गतिका बलर जितेन्द्र मुखिया ३२ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान दायाँ हाते मध्यम गतिका बलर राहुल विश्वकर्मा ३२ बायाँ हाते ब्याट्स्म्यान बायाँ हाते अर्थोडक्स स्पिन सोमपाल कामी २९ दायाँ हाते ब्याट्स्म्यान दायाँ हाते मध्यम गतिका बलर

सञ्चित खेलाडीहरू

1. भुवन कार्की
2. महेश क्षेत्री
3. पृथु बास्कोटा

सन्दर्भहरू

1. "Nepal's Official Jersey at T10 Sports". Archived from the original on 2018-06-24. Retrieved 2024-02-20.
2. "Nepal's Profile at CricketArchive". CricketArchive. Retrieved 2 May 2005.
3. "Results of ICC Board meeting in Melbourne", International Cricket Council. छाड्डिबार पुग्या मिति:28 June 2014. Archived 12 July 2014 at the Wayback Machine.
4. "Nepal, Netherlands get T20 international status", ESPNcricinfo. छाड्डिबार पुग्या मिति:28 June 2014.
5. "Nepal thrash PNG to secure ODI status". International Cricket Council. Retrieved 15 March 2018.
6. "Historic moment for Nepal cricket: Rhinos get ODI status for first time in history". Online Khabar. Retrieved 15 March 2018.
7. "Nepal claim ODI status for the first time". ESPN Cricinfo. Retrieved 15 March 2018.

सन्दर्भ सामग्रीअन