Όταν ο Χάρι γνώρισε την Σάλι...

Όταν ο Χάρι γνώρισε την Σάλι...
ΣκηνοθεσίαΡομπ Ράινερ
ΠαραγωγήColumbia Pictures
ΣενάριοΝόρα Έφρον
ΠρωταγωνιστέςΜπίλι Κρίσταλ
Μεγκ Ράιαν
Κάρι Φίσερ
Μπρούνο Κίρμπι
ΜουσικήΜαρκ Σάιμαν
Χάρι Κόνικ Τζούνιορ
ΦωτογραφίαΜπάρι Σόνενφελντ
ΜοντάζΡομπέρ Λέιτον
ΕνδυματολόγοςGloria Gresham
Εταιρεία παραγωγήςCastle Rock Entertainment και Columbia Pictures
ΔιανομήColumbia Pictures, Netflix, Fandango at Home και iTunes
Πρώτη προβολήCountry flag 14 Ιουλίου 1989
Country flag 7 Δεκεμβρίου 1989
Διάρκεια96 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Όταν ο Χάρι γνώρισε την Σάλι... (αγγλικά: When Harry Met Sally…) είναι αμερικανική αισθηματική κωμωδία παραγωγής 1989, σε σκηνοθεσία Ρομπ Ράινερ και σε σενάριο της Νόρα Έφρον. Πρωταγωνιστούν ο Μπίλι Κρίσταλ στο ρόλο του Χάρι και η Μεγκ Ράιαν στο ρόλο της Σάλι. Η ιστορία ακολουθεί τους δύο αυτούς χαρακτήρες από τη στιγμή που γνωρίζονται λίγο πριν κάνουν ένα οδικό ταξίδι μαζί και των τυχαίων συναντήσεών τους στη Νέα Υόρκη μέσα σε δώδεκα χρόνια. Η ταινία θέτει το ερώτημα αν οι άνδρες και οι γυναίκες μπορούν να είναι μόνο φίλοι.

Η προέλευση της ταινίας προήρθε από την επιστροφή του Ράινερ στην εργένικη ζωή μετά από ένα διαζύγιο. Μια συνέντευξη της Έφρον με τον Ράινερ έδωσε τη βάση για το χαρακτήρα του Χάρι. Η Σάλι βασίστηκε στην Έφρον και σε μερικές φίλες της. Ο Κρίσταλ αφού συμφώνησε για τη συμμετοχή του στο πρότζεκτ έκανε τις δικές του συνεισφορές στο σενάριο, κάνοντας το Χάρι πιο αστείο. Η Έφρον έδωσε τη βασική δομή της ταινίας με μεγάλο μέρος του διαλόγου να βασίζεται στην πραγματική φιλία των Ράινερ και Κρίσταλ.

Η Columbia Pictures κυκλοφόρησε την ταινία σε επιλεγμένες πόλεις, επιτρέποντας θετικά σχόλια από στόμα σε στόμα να κεντρίσουν το ενδιαφέρον και αργότερα η διανομή έγινε ευρύτερη. Η ταινία έλαβε θετικά σχόλια από τους κριτικούς[1] και απέφερε 93,2 εκατομμύρια δολάρια στο αμερικανικό box office.[2] Η Έφρον βραβεύτηκε με BAFTA Πρωτότυπου Σεναρίου[3] και έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ[4] και Χρυσή Σφαίρα.[5] Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου έχει συμπεριλάβει την ταινία σε πέντε λίστες, μεταξύ των οποίων AFI 100 Χρόνια... 100 Γέλια στην 23η θέση[6] και AFI 10 Top 10 Ρομαντικές Κωμωδίες στην 6η θέση.[7]

Το 2022 η ταινία χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών.[8]

Πλοκή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία πλαισιώνεται με συνεντεύξεις ηλικιωμένων ζευγαριών που λένε ιστορίες για τις σχέσεις τους. Πολλές ιστορίες ειπώνονται κατά τη διάρκεια της ταινίας.

Η ιστορία αρχίζει το 1977. Ο Χάρι Μπερνς και η Σάλι Ολμπράιτ τελειώνουν το κολέγιο στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και γνωρίζονται όταν και οι δύο έχουν ανάγκη να μοιραστούν ένα αυτοκίνητο για να ταξιδέψουν στη Νέα Υόρκη, όπου η Σάλι θα φοιτήσει σε σχολή δημοσιογραφίας και ο Χάρι θα ξεκινήσει την καριέρα του. Εκείνη την περίοδο, ο Χάρι έχει σχέση με μια φίλη της Σάλι, την Αμάντα.

Το βασικό θέμα της ταινίας προκύπτει από τις διαφορετικές ιδέες τους σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, που προκύπτουν κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού. Ο Χάρι έχει την άποψη ότι οι άνδρες και οι γυναίκες δεν μπορούν να είναι φίλοι, επειδή το σεξ μπαίνει πάντα στη μέση... ακόμα και με αυτές που βρίσκει μη ελκυστικές. Η Σάλι διαφωνεί, υποστηρίζοντας ότι οι άνδρες και οι γυναίκες μπορούν να είναι φίλοι χωρίς να κάνουν σεξ. Στο δρόμο, σε μια στάση σε ένα εστιατόριο, η Σάλι αγανακτεί όταν ο Χάρι της λέει ότι τη βρίσκει ελκυστική και τον κατηγορεί ότι της την πέφτει. Όταν φτάνουν στη Νέα Υόρκη οι δρόμοι τους χωρίζουν με όχι τόσο ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις.

Πέντε χρόνια αργότερα, θα συναντηθούν σε ένα αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης και βρίσκονται στο ίδιο αεροπλάνο. Και οι δύο έχουν σχέση. Η Σάλι μόλις άρχισε να βγαίνει με τον Τζο, ο οποίος τυχαίνει να είναι παλιός φίλος του Χάρι και ο Χάρι είναι αρραβωνιασμένος με την Έλεν, κάτι που εκπλήσσει την Σάλι. Ο Χάρι της προτείνει να γίνουν φίλοι, αναγκάζοντάς τον να εμβαθύνει κι άλλο στον κανόνα του σχετικά με τη φιλία μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δεν μπορούν ποτέ είναι μόνο φίλοι, επειδή το σεξ θα μπει στη μέση. Παρά τις υποδείξεις του Χάρι για την εξαίρεση στον κανόνα, οι δρόμοι τους ξαναχωρίζουν καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν θα γίνουν φίλοι.

Ο Χάρι και η Σάλι συναντιούνται ακόμη μια φορά πέντε χρόνια αργότερα, σε ένα βιβλιοπωλείο της Νέας Υόρκης. Πίνουν μαζί ένα καφέ και μιλάνε για τις προηγούμενες σχέσεις τους, οι οποίες έχουν τώρα τελειώσει. Μετά τον καφέ, πηγαίνουν μια βόλτα και αποφασίζουν να γίνουν φίλοι. Αργότερα έχουν βραδινές τηλεφωνικές συνομιλίες, πηγαίνουν για δείπνο και περνούν πολύ χρόνο μαζί. Οι προηγούμενες ερωτικές τους εμπειρίες συνεχίζουν να τονίζουν τη διαφορετική τους προσέγγιση όσoν αφορά στις σχέσεις και το σεξ.

Κατά τη διάρκεια ενός πάρτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ο Χάρι και η Σάλι αισθάνονται έλξη ο ένας για τον άλλον. Αν και παραμένουν φίλοι, γνωρίζουν τους φίλους τους, τη Μαρί φίλη της Σάλι και τον Τζες, φίλο του Χάρι. Οι τέσσερίς τους πηγαίνουν σε ένα εστιατόριο, όπου οι Μαρί και Τζες τα βρίσκουν και αργότερα αρραβωνιάζονται. Μια νύχτα, η Σάλι λέει κλαίγοντας στο Χάρι ότι ο πρώην της ο Τζο παντρεύεται τη νομική του βοηθό. Ο Χάρι ορμά στο διαμέρισμά της για να την παρηγορήσει. Εκείνο το βράδυ κάνουν σεξ και ακολουθεί μια αμήχανη στιγμή το επόμενο πρωί, όπου ο Χάρι φεύγει βιαστικά σε κατάσταση αγωνίας. Αυτό δημιουργεί εντάσεις στη σχέση τους. Τα ξαναβρίσκουν για τρεις εβδομάδες μέχρι που θα διαφωνήσουν έντονα στο γαμήλιο δείπνο των Μαρί και Τζες. Μετά τον καυγά, ο Χάρι επανειλημμένα προσπαθεί να τα ξαναβρεί με τη φίλη του τη Σάλι.

Στη συνέχεια σε ένα άλλο πάρτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, το ίδιο έτος, η Σάλι αισθάνεται μόνη χωρίς το Χάρι. Εν τω μεταξύ, ο Χάρι περνάει την παραμονή μόνος του. Καθώς η Σάλι αποφασίζει να φύγει από το πάρτι νωρίς, εμφανίζεται ο Χάρι και της εκφράζει την αγάπη του γι' αυτήν. Τα φτιάχνουν και φιλιούνται.

Η τελευταία σκηνή, στην οποία ζευγάρια συζητούν ιστορίες από τις σχέσεις τους, ο Χάρι και η Σάλι μιλάνε για το γάμο τους.

Ηθοποιοί και Χαρακτήρες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μπίλι Κρίσταλ στο ρόλο του Χάρι Μπερνς
  • Μεγκ Ράιαν στο ρόλο της Σάλι Ολμπράιτ
  • Κάρι Φίσερ στο ρόλο της Μαρί
  • Μπρούνο Κίρμπι στο ρόλο του Τζες
  • Στίβεν Φορντ στο ρόλο του Τζο
  • Λίσα Τζέιν Πέρσκι στο ρόλο της Άλις
  • Μισέλ Νικάστρο στο ρόλο της Αμάντα
  • Κέβιν Ρούνι στο ρόλο του Άιρα Στόουν
  • Χάρλεϊ Κόζακ στο ρόλο της Έλεν
  • Φρανκ Λουζ στο ρόλο του Τζούλιαν

Παραγωγή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1984, ο σκηνοθέτης Ρομπ Ράινερ, ο παραγωγός Άντι Σάιμαν και η σεναριογράφος Νόρα Έφρον συναντιούνται στη Νέα Υόρκη για να αναπτύξουν μαζί ένα πρότζεκτ.[9] Ο Ράινερ είπε μια ιδέα και η Έφρον την απέρριψε.[10] Η δεύτερη συνάντησή τους κατέληξε σε μια μεγάλη συζήτηση για την εργένικη ζωή των Σάιμαν και Ράινερ. Ο Ράινερ θυμάται: "Ήμουν στη μέση της εργένικης ζωής μου. Ήμουν πρόσφατα χωρισμένος. Βγήκα ραντεβού αρκετές φορές, όλες τους καταστροφικές, μπερδεμένες σχέσεις, η μία μετά την άλλη".[11] Την επόμενη φορά που συναντήθηκαν, ο Ράινερ είπε ότι πάντα ήθελε να κάνει μια ταινία για δύο ανθρώπους που γίνονται φίλοι αλλά δεν κάνουν σεξ γιατί ξέρουν ότι θα χαλάσει τη φιλία τους, αλλά παρ' όλα αυτά κάνουν σεξ. Η ιδέα άρεσε στην Έφρον και ο Ράινερ έκλεισε συμφωνία με ένα στούντιο.[9]

Η Έφρον προχώρησε σε συνεντεύξεις με τους Ράινερ και Σάιμαν σχετικά με τις ζωές τους ώστε να αποκτήσει υλικό για να αντλήσει έμπνευση για το σενάριο. Αυτές οι συνεντεύξεις έδωσαν τη βάση για το Χάρι καθώς και μεγάλο μέρος των διαλόγων. Η Σάλι βασίστηκε στην Έφρον και σε μερικές φίλες της.[9] Έγραψε αρκετά προσχέδια με το πέρασμα των χρόνων ενώ ο Ράινερ γύρισε τις ταινίες Στάσου πλάι μου (Stand By Me, 1986) και Τρελές Ιστορίες Έρωτα και Φαντασίας (The Princess Bride, 1987).[10] Ο Μπίλι Κρίσταλ συμφώνησε να συμμετάσχει στην ταινία όταν ο τίτλος της ήταν ακόμα Boy Meets Girl. Ο Κρίσταλ έκανε τις δικές του συνεισφορές στο σενάριο, κάνοντας το Χάρι πιο αστείο.[12]

Όταν η Έφρον δεν μπορούσε να γράψει, μιλούσε με άτομα που εργάζονταν στην εταιρία παραγωγής. Κάποιες από αυτές τις συνεντεύξεις εμφανίστηκαν στην ταινία, αν και γυρίστηκαν με αληθινούς ηθοποιούς. Η Έφρον έδωσε τη βασική δομή της ταινίας με μεγάλο μέρος των διαλόγων να είναι βασισμένοι στην πραγματική φιλία μεταξύ των Ράινερ και Κρίσταλ.[13] Αρχικά η Έφρον ήθελε ο τίτλος της ταινίας να είναι How They Met και επεξεργάστηκε αρκετούς ακόμα τίτλους. Ο Ράινερ ξεκίνησε μέχρι και διαγωνισμό με το συνεργείο - όποιος θα έβρισκε τον τίτλο θα κέρδιζε μια κούτα με σαμπάνιες.[10] Η ταινία αρχικά τελείωνε με τους Χάρι και Σάλι να παραμένουν φίλοι αλλά τελικά η Έφρον μαζί με τον Ράινερ συνειδητοποίησαν ότι το πιο κατάλληλο φινάλε θα ήταν να παντρευτούν αν και παραδέχτηκαν ότι αυτό δεν ήταν το πιο ρεαλιστικό αποτέλεσμα.[14]

Στο ερώτημα που θέτει η ταινία αν οι άνδρες και οι γυναίκες μπορούν να είναι μόνο φίλοι, η Μεγκ Ράιαν απάντησε: "Ναι, οι άνδρες και οι γυναίκες μπορούν να είναι μόνο φίλοι. Έχω πολλούς πλατωνικούς φίλους και το σεξ δεν μπαίνει στη μέση". Ο Κρίσταλ είπε: "Είμαι λίγο πιο αισιόδοξος από το Χάρι. Αλλά πιστεύω ότι είναι δύσκολο. Οι άνδρες βασικά συμπεριφέρονται σαν αδέσποτα μπροστά σε ένα σούπερ μάρκετ. Έχω όντως πλατωνικές φίλες, αλλά όχι πολύ καλές, καλές, καλές φίλες".[15]

Σκηνή στο εστιατόριο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στιγμιότυπο από τη διάσημη σκηνή στο εστιατόριο

Η ταινία είναι πιθανόν πιο γνωστή για τη σκηνή στο εστιατόριο. Ο Χάρι και η Σάλι διαφωνούν για την ικανότητα του άνδρα να καταλάβει πότε μια γυναίκα προσποιείται οργασμό. Η Σάλι ισχυρίζεται ότι οι άνδρες δεν μπορούν να καταλάβουν τη διαφορά και για να το αποδείξει προσποιείται μέσα στο εστιατόριο έναν οργασμό. Η σκηνή τελειώνει με τη Σάλι να συνεχίζει ήσυχα το γεύμα της ενώ μια άλλη πελάτισα, που την υποδύθηκε η Εστέλ Ράινερ - μητέρα του Ρομπ Ράινερ, δίνει την παραγγελία της λέγοντας τη διάσημη ατάκα "Θα πάρω ότι πήρε κι αυτή". Όταν η Εστέλ Ράινερ απεβίωσε το 2008 η εφημερίδα The New York Times αναφέρθηκε σε αυτήν ως τη γυναίκα που είπε μία από τις διασημότερες αστείες ατάκες στην ιστορία του κινηματογράφου.[16] Η σκηνή γυρίστηκε ξανά και ξανά και η Ράιαν προσποιήθηκε ψεύτικους οργασμούς για ώρες.[14]

Η κλασική αυτή σκηνή γεννήθηκε όταν η ταινία άρχιζε να εστιάζει υπερβολικά στο Χάρι. Ο Κρίσταλ θυμάται ότι είπε τότε "Χρειαζόμαστε κάτι να μιλήσει η Σάλι, και η Νόρα τότε είπε 'Λοιπόν, ο ψεύτικος οργασμός είναι κάτι πολύ καλό', και αμέσως όλοι είπαμε 'Το θέμα είναι καλό' και η Μεγκ συμφώνησε και μιλήσαμε μαζί της για τη φύση της ιδέας και η ίδια είπε 'Γιατί να μην προσποιηθώ έναν;'".[9] Η Ράιαν πρότεινε η σκηνή να λάβει χώρα σε ένα εστιατόριο και ο Κρίσταλ σκέφτηκε την ατάκα "Θα πάρω ότι πήρε κι αυτή". Το 2005, η ατάκα συμπεριλήφθηκε στη λίστα AFI 100 Χρόνια... 100 Κινηματογραφικές Ατάκες του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου στην 33η θέση. Ο Ράινερ θυμάται ότι σε μια δοκιμαστική προβολή της ταινίας, όλες οι γυναίκες στη σκηνή του οργασμού ξέσπασαν σε γέλια ενώ οι άνδρες παρέμειναν σιωπηλοί.[10]

Box office

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με προϋπολογισμό 16.000.000 δολάρια[17], η ταινία Όταν ο Χάρι Γνώρισε την Σάλι... έκανε άνοιγμα τριημέρου στην 3η θέση με 8,8 εκατομμύρια δολάρια.[2] Οι συνολικές εισπράξεις στο αμερικανικό box office έφτασαν τα 93,2 εκατομμύρια δολάρια.[2]

Βραβεία & Υποψηφιότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οργάνωση Κατηγορία Υποψήφιος Αποτέλεσμα
Όσκαρ[4] Πρωτότυπο Σενάριο Νόρα Έφρον υποψηφιότητα
Χρυσές Σφαίρες[5] Καλύτερη Ταινία - Κωμωδία/Μιούζιακλ υποψηφιότητα
Σκηνοθεσία Ρομπ Ράινερ υποψηφιότητα
Σενάριο Νόρα Έφρον υποψηφιότητα
Α' Ανδρικού Ρόλου - Κωμωδία/Μιούζιακλ Μπίλι Κρίσταλ υποψηφιότητα
Α' Γυναικείου Ρόλου - Κωμωδία/Μιούζιακλ Μεγκ Ράιαν υποψηφιότητα
BAFTA[3] Καλύτερη Ταινία υποψηφιότητα
Πρωτότυπο Σενάριο Νόρα Έφρον νίκη

Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου έχει συμπεριλάβει την ταινία Όταν ο Χάρι Γνώρισε την Σάλι... σε πέντε κατηγορίες.

  • Καταλαμβάνει την 23η θέση στην κατηγορία AFI 100 Χρόνια... 100 Γέλια.[6]
  • Καταλαμβάνει την 25η στην κατηγορία ΑFI 100 Χρόνια... 100 Πάθη.[18]
  • Καταλαμβάνει την 60ή στην κατηγορία ΑFI 100 Χρόνια... 100 Τραγούδια για το τραγούδι "It Had To Be You" των Φρανκ Σινάτρα και Χάρι Κόνικ Τζούνιορ.[19]
  • Καταλαμβάνει την 33η στην κατηγορία ΑFI 100 Χρόνια... 100 Κινηματογραφικές Ατάκες για την ατάκα "Θα πάρω ότι πήρε κι αυτή" ("I'll have what she's having").[20]
  • Καταλαμβάνει την 6η στην κατηγορία AFI 10 Top 10 Ρομαντικές Κωμωδίες.[7]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Όταν ο Χάρι Γνώρισε την Σάλι... στο Rotten Tomatoes». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Όταν ο Χάρι Γνώρισε την Σάλι... στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «BAFTA Awards». IMDb. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «The 62nd Academy Awards (1990) Nominees and Winners». oscars.org. 26 Μαρτίου 1990. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «The 47th Annual Golden Globe Awards (1990)». goldenglobes.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «AFI's 100 Years...100 Laughs». Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «AFI's 10 Top 10 - Romantic Comedies». Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  8. ↑ «Ο πλήρης κατάλογος ταινιών του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου των Η.Π.Α» (στα Αγγλικά). loc.gov. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2024. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Keyser, Lucy (25 Ιουλίου 1989). «It's Love at the box office for Harry Met Sally...». Washington Times. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 «It All Started Like This». When Harry Met Sally... Collector's Edition DVD (20th Century Fox). 2008. 
  11. ↑ Weber, Bruce (9 Ιουλίου 1989). «Can Men and Women Be Friends?». The New York Times. http://www.nytimes.com/1989/07/09/movies/film-can-men-and-women-be-friends.html. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  12. ↑ «When Rob Met Billy». When Harry Met Sally... Collector's Edition DVD (20th Century Fox). 2008. 
  13. ↑ Lacey, Liam (15 Ιουλίου 1989). «Pals make "buddy picture"». Globe and Mail. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Schwarz, Jeffrey (2000). «How Harry Met Sally...». When Harry Met Sally DVD (MGM). 
  15. ↑ Peterson, Karen S (17 Ιουλίου 1989). «When boy meets girl». USA Today. 
  16. ↑ Bruce Weber (29 Οκτωβρίου 2008). «Estelle Reiner, 94, Comedy Matriarch, Is Dead». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  17. ↑ «Box office / business for When Harry Met Sally...». IMDb. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  18. ↑ «AFI's 100 Years...100 Passions». Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  19. ↑ «AFI's 100 Years...100 Songs». Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 
  20. ↑ «AFI's 100 Years...100 Movie Quotes». Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. afi.com. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]