Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα ( ) |
Η Βίβλος του Γουίκλιφ (αγγλικά: Wycliffe's Bible) είναι το όνομα που δόθηκε σε ένα σύνολο μεταφράσεων της Βίβλου στη Μέση αγγλική γλώσσα που πραγματοποιήθηκαν υπό την καθοδήγηση του Άγγλου κληρικού, καθηγητή και θεολόγου της Οξφόρδης Τζον Γουίκλιφ περίπου από το 1382 έως το 1395. Είναι η παλαιότερη μετάφραση ολόκληρης της Βίβλου στην Αγγλία. Έχουν εντοπιστεί δύο διαφορετικές μεταφράσεις, μια λέξη προς λέξη και μια σε πιο ελεύθερη μετάφραση. [1]
Στον πρώιμο Μεσαίωνα, οι περισσότεροι Δυτικοί Χριστιανοί γνώριζαν τη Βίβλο μόνο από κηρύγματα ιερέων ή περιοδευόντων μοναχών στα λατινικά, από τη λαϊκή εικονογραφία και από τα εκλαϊκευμένα θεατρικά δρώμενα: Λειτουργικό δράμα, Μυστήρια και Θαύματα που παρουσιάζονταν στη δημοτική γλώσσα και προορίζονταν για να εκπαιδεύσουν και να ψυχαγωγήσουν τον σε μεγάλο βαθμό αναλφάβητο πληθυσμό και να λαμπρύνουν τις χριστιανικές γιορτές. Αν και σχετικά λίγοι άνθρωποι μπορούσαν να διαβάσουν εκείνη την εποχή, η ιδέα του Γουίκλιφ ήταν να μεταφράσει τη Βίβλο στη δημοτική γλώσσα, πιστεύοντας ότι «θα βοηθήσει τους Χριστιανούς να μελετήσουν το Ευαγγέλιο στη γλώσσα που γνωρίζουν».[2]
Οι παλαιότερες γραπτές μεταφράσεις της Βίβλου στα παλαιά αγγλικά δεν ήταν μεταφράσεις ολόκληρης της Βίβλου αλλά αποσπάσματα της λατινικής Βουλγάτας, όπως το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον του Βέδα (735) ή το Ψαλτήρι του Βεσπασιανού, που μετέφραζε μεμονωμένες λέξεις και φράσεις και χρησιμοποιήθηκαν για να βοηθήσουν μαθητές μοναχούς να κατανοήσουν το λατινικό κείμενο.
Οι μεταφράσεις του Γουίκλιφ, που για καιρό αναφέρονταν ως έργο του ίδιου του θεολόγου, θεωρούνται πλέον έργο πολλών μεταφραστών που ήταν όλοι επίσης κληρικοί, με τον Γουίκλιφ να αβέβαιο ρόλο. Οι μεταφραστές εργάστηκαν από τη λατινική Βίβλο Βουλγάτα, το τυπικό κείμενο του Δυτικού Χριστιανισμού. Θεωρείται, χωρίς να είναι βέβαιο, ότι ο Γουίκλιφ μετέφρασε προσωπικά τα τέσσερα ευαγγέλια (Κατά Ματθαίον, Κατά Μάρκον, Κατά Λουκάν και Κατά Ιωάννην) και πιθανώς ολόκληρη την Καινή Διαθήκη, ενώ οι συνεργάτες του μετέφρασαν την Παλαιά Διαθήκη. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι η Βίβλος προπαγάνδιζε τις ανατρεπτικές απόψεις του. [3]
Παρά το γεγονός ότι το έργο δεν εγκρίθηκε από την Εκκλησία, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές και ένα από τα πιο διαδεδομένα έργα στα μεσαιωνικά αγγλικά. Σώζονται περισσότερα από 250 εικονογραφημένα χειρόγραφα. [4]Τις απόψεις του Τζον Γουίκλιφ ασπάστηκαν και διέδωσαν οι οπαδοί του - κίνημα των Λόλαρντ, ένα προ-μεταρρυθμιστικό κίνημα που απέρριπτε πολλές σημαντικές διδασκαλίες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Η σύνδεση μεταξύ της Βίβλου του Γουίκλιφ (μερικές φορές με έναν ριζοσπαστικό πρόλογο) και του κινήματος των Λόλαρντ οδήγησε το Βασίλειο της Αγγλίας και τη θεσμική Καθολική Εκκλησία της Αγγλίας να αναλάβουν αποφασιστική εκστρατεία για την καταστολή της, ιδιαίτερα μετά την Εξέγερση των Χωρικών το 1381. Στα πρώτα χρόνια του 15ου αιώνα, ο Ερρίκος Δ' με το De haeretico comburendo και ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι Τόμας Άραντελ θέσπισαν μερικούς από τους αυστηρότερους νόμους περί θρησκευτικής λογοκρισίας στην Ευρώπη εκείνη την εποχή. Ακόμη και πάνω από 20 χρόνια μετά τον θάνατο του Γουίκλιφ, η Συνέλευση της Οξφόρδης του 1408 ψήφισε ομόφωνα ότι καμία νέα μετάφραση της Βίβλου δεν έπρεπε να γίνει χωρίς προηγούμενη έγκριση. Ωστόσο, τα χειρόγραφα της Βίβλου του Γουίκλιφ που χρονολογούνταν πριν από το 1409, δηλ. ημερομηνία της απαγόρευσης, διανέμονταν ελεύθερα και χρησιμοποιήθηκαν ευρέως τόσο από κληρικούς όσο και από λαϊκούς.[5]
Πέραν της θεολογικής σημασίας, το έργο ήταν μια σημαντική συνεισφορά στη μεσαιωνική αγγλική λογοτεχνία που συνέβαλε στην καθιέρωση της μέσης αγγλικής ως λογοτεχνικής γλώσσας.