Δουκάτο της Λωρραίνης
Το Δουκάτο της Λωρραίνης (959-1766) (γαλλικά: Lorraine, γερμανικά: Lothringen), ήταν ένα δουκάτο το οποίο αντιστοιχούσε περίπου με τη σημερινή περιοχή της Λωρραίνης στη βορειοανατολική Γαλλία. Η πρωτεύουσά του ήταν η Νανσί.
Ιδρύθηκε το 959 ως αποτέλεσμα του διαχωρισμού του βασιλείου της Λοθαριγγίας σε δύο ξεχωριστά δουκάτα: αυτό της Κάτω Λωρραίνης και αυτό της Άνω Λωρραίνης, και τα δύο δουκάτα όντας το δυτικό μέρος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το δουκάτο της Κάτω Λωρραίνης γρήγορα διαλύθηκε, ενώ το δουκάτο της Άνω Λωρραίνης έγινε γνωστό απλά ως Δουκάτο της Λωρραίνης. Το Δουκάτο της Λωρραίνης έχασε πολλές περιοχές, όπως τις Τρεις Επισκοπές (Μετς, Τουλ, Βερντέν) ή την Κομητεία του Μπαρ, και το εποφθαλμιούσαν και το είχαν καταλάβει για σύντομο χρονικό διάστημα οι Δούκες της Βουργουνδίας και οι Βασιλείς της Γαλλίας.
Το 1737 το Δουκάτο δόθηκε στον πρώην βασιλιά της Πολωνίας Στανισλάβ Α΄ ο οποίος είχε χάσει τον θρόνο του ως συνέπεια του Πολέμου της Πολωνικής Διαδοχής, με τη συμφωνία ότι με τον θάνατό του θα περιερχόταν στο Γαλλικό Στέμμα. Όταν ο Στανισλάβ πέθανε στις 23 Φεβρουαρίου 1766, η Λωρραίνη προσαρτήθηκε από τη Γαλλία, και αναδιοργανώθηκε ως επαρχία.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λοθαριγγία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το προηγούμενο κράτος από τη Λωρραίνη, η Λοθαριγγία, ήταν ένα ανεξάρτητο βασίλειο της Δυναστείας των Καρολιδών υπό τον βασιλιά Λοθάριο Β΄ (855-869). Τα εδάφη της αρχικά ήταν μέρος της Μέσης Φραγκίας, η οποία είχε δημιουργηθεί το 843 με τη συνθήκη του Βερντέν, όταν η Αυτοκρατορία των Καρολιδών διαμοιράστηκε μεταξύ των τριών γιων του Λουδοβίκου του Ευσεβή. Η Μέση Φραγκία αποδόθηκε στον Αυτοκράτορα Λοθάριο Α΄, και έτσι αποκαλέστηκε Lotharii Regnum, Βασίλειο του Λοθάριου. Με τον θάνατό του το 855 διαμοιράστηκε παραπέρα σε τρία κομμάτια, από τα οποία ο γιος του Λοθάριος Β΄ πήρε το βόρειο μέρος. Τότε τον βασίλειό του αποτελούταν από μεγαλύτερη έκταση που περιελάμβανε την Κομητεία της Βουργουνδίας στα νότια και μέχρι τη Βόρεια Θάλασσα. Στη Γαλλία η περιοχή έγινε γνωστή ως Lorraine, Λωρραίνη, ενώ στα Γερμανικά ως Lothringen. Στην Αλεμαννική γλώσσα που κάποτε μιλιόταν στη Λωρράινη, η κατάληξη -ingen σημαίνει το μέρος όπου ζούσαν οι πρόγονοι, οι ρίζες[1]. Έτσι, "Lotharingen" μπορεί να μεταφραστεί ως "Η χώρα όπου ζούσαν οι άνθρωποι (ο λαός) του Λοθάριου".
Καθώς ο Λοθάριος Β΄ είχε πεθάνει χωρίς διαδόχους, η περιοχή του διαμοιράστηκε το 870 με τη Συνθήκη του Μέρσεν μεταξύ της Ανατολικής και Δυτικής Φραγκίας, και τελικά πέρασε στη διακυβέρνηση της Ανατολικής Φραγκίας σαν σύνολο, με τη Συνθήκη του Ριμπεμόν το 880. Μετά την εξάλειψη του κλάδου των Καρολιδών απογόνων της Ανατολικής Φραγκίας με τον θάνατο του Λουδοβίκου του Παιδιού το 911, η Λοθαριγγία ενώθηκε ξανά με τη Δυτική Φραγκία, αλλά κατακτήθηκε από τον Γερμανό βασιλιά Ερρίκο Α΄ το 925. Απασχολημένος με τη διαμάχη του με τον αντίπαλό του Ούγο τον Μέγα, ο βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος Δ΄ το 942 αποποιήθηκε κάθε αξίωσης από τη Λοθαριγγία.
Δουκάτο της Άνω Λωρραίνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
| |
Σημαία και έμβλημα της Άνω Λωρραίνης.
| ||
Το 953 ο Γερμανός βασιλιάς Όθων Α΄ είχε διορίσει τον αδελφό του Μπρούνο τον Μέγα Δούκα της Λοθαριγγίας. Το 959 ο Μπρούνο διαχώρισε το δουκάτο στην Άνω και την Κάτω Λωρραίνη, διαχωρισμός ο οποίος έγινε μόνιμος μετά τον θάνατό του το 965. Το Άνω Δουκάτο ήταν προς τα "πάνω" στο σύστημα του ποταμού, δηλαδή προς την ηπειρωτική χώρα και προς τα νότια. Η Άνω Λωρραίνη πρώτα ονομάστηκε Δουκάτο του Μοζέλλα, και στους χάρτες και στις πηγές, και ο δούκας του ήταν ο dux Mosellanorum. Η χρήση του όρου Lotharingia Superioris (Άνω Λωρραίνη) και Lorraine (Λωρραίνη) στα επίσημα έγγραφα άρχισε αργότερα, γύρω στον 15ο αιώνα. Ο πρώτος δούκας και υπαρχηγός του Μπρούνο ήταν ο Φρειδερίκος Α΄, γαμπρός της αδελφής του Μπρούνο Hedwig της Σαξονίας..
Η Κάτω Λωρραίνη διαλύθηκε σε πολλές μικρότερες επικράτειες, και παρέμεινε μόνο ο τίτλος "Δούκας του Λόθιερ", τον οποίο κατείχε ο Δούκας της Βραβάνδης. Όταν το Δουκάτο του Μοζέλλα περιήλθε στην κατοχή του Ρενέ του Ανζού υιοθετήθηκε ξανά το όνομα "Δουκάτο της Λωρραίνης", μόνοαναδρομικά αναφερόμενο ως "Άνω Λωρραίνη". Τότε ήδη αρκετές περιοχές είχαν αποσπαστεί, όπως η Κομητεία του Λουξεμβούργου και το Ελεκτοράτο της Τρηρ, ή η Κομητεία του Μπαρ και η Τρεις Επισκοπές, του Βερντέν, του Μετς και της Τουλ.
Τα σύνορα μεταξύ της Αυτοκρατορίας και του Βασιλείου της Γαλλίας παρέμειναν σχετικά σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Το 1301 ο Κόμης Ερρίκος Γ΄ του Μπαρ έπρεπε να πάρει το δυτικότερο μέρος των γαιών του (Barrois mouvant) ως φέουδο από τον Βασιλιά Φίλιππο Δ΄ της Γαλλίας. Ο Δούκας της Βουργουνδίας Κάρολος εκστράτευσε εναντίον του Δουκάτου της Λωρραίνης, αλλά τελικά ηττήθηκε και σκοτώθηκε στη Μάχη της Νανσί το 1477. Το 1552 κάποιοι Προτεστάντες Αυτοκρατορικοί πρίγκιπες, κοντινοί του Εκλέκτορα της Σαξονίας Maurice, που είχαν επαναστατήσει, παραχώρησαν τις Τρεις Επισκοπές στον Βασιλιά της Γαλλίας Ερρίκο Β΄ με τη Συνθήκη του Chambord, ως αντάλλαγμα για την υποστήριξή του.
Κατά τον 17ο αιώνα οι Γάλλοι βασιλείς άρχισαν να εποφθαλμιούν τη Λωρραίνη. Ενώ η εξουσία της Αυτοκρατορίας στις κεντρικές περιοχές είχε διαλυθεί κατά τη διάρκεια του Τριακοντετούς Πολέμου, ο Καρδινάλιος Ρισελιέ προέτρεψε την κατοχή του δουκάτου το 1641. Η Γαλλία υποχρεώθηκε να το εγκαταλείψει ξανά μετά την Ειρήνη της Βεστφαλίας το 1648, με την οποία όμως η Γαλλία είχε κερδίσει αρκετές τοποθεσίες στην Αλσατία, ανατολικά της Λωρραίνης. Το 1670 οι Γάλλοι εισέβαλαν ξανά στη Λωρραίνη, υποχρεώνοντας τον Δούκα Κάρολος Ε΄ σε εξορία στη Βιέννη, όπου ανέπτυξε ισχυρούς δεσμούς με τον Αυτοκρατορικό Οίκο των Αψβούργων. Η Γαλλία είχε υπό την κατοχή της το Δουκάτο για περίπου 30 χρόνια, παραχωρώντας το μόνο με τη Συνθήκη του Ryswick η οποία τερμάτισε τον Εννεαετή Πόλεμο το 1697. Κατά τον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής εδάφη της Λωρραίνης, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Νανσί, καταλείφθηκαν ξανά από τη Γαλλία, αλλά ο Δούκας Λεοπόλδος συνέχισε να κυβερνά από το Κάστρο του Λουνεβίλ.
Το 1737, μετά τον Πόλεμο της Πολωνικής Διαδοχής, η Λωρραίνη αποτέλεσε μέρος της συμφωνίας μεταξύ της Γαλλίας, του Οίκου των Αψβούργων, και του Οίκου της Λωρραίνης-Βωντεμόν (Vaudémont) της Λωρραίνης: το Δουκάτο δόθηκε στον Στανισλάβ Α΄, πρώην βασιλιά της Πολωνίας και πεθερό του Βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο ΙΕ΄, ο οποίος παρά τη γαλλική στήριξη, είχε χάσει από έναν υποψήφιο που στήριζαν η Ρωσία και η Αυστρία στον Πόλεμο της Πολωνικής Διαδοχής. Ο Δούκας της Λωρραίνης Φραγκίσκος Α΄, που ήταν λογοδοσμένος με την κόρη του Αυτοκράτορα Μαρία Θηρεσία, αποζημιώθηκε με το Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης, όπου ο τελευταίος ηγεμόνας των Μεδίκων είχε πεθάνει πρόσφατα χωρίς απογόνους. Η Γαλλία υποσχέθηκε επίσης να υποστηρίξει τη Μαρία Θηρεσία ως διάδοχο στη σειρά διαδοχής των Αψβούργων υπό τον διακανονισμό που είχε γίνει το 1713. Ο Λετσίνκσι έλαβε τη Λωρραίνη με τη συμφωνία ότι αυτή θα περνούσε στη Γαλλία μετά τον θάνατό του. Όταν αυτός πέθανε στις 23 Μαρτίου 1766, η Λωρραίνη προσαρτήθηκε από τη Γαλλία και ξαναοργανώθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση ως επαρχία.
Μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Λωρραίνη παρέμεινε μέρος της Γαλλίας, αλλά το βορειότερο μέρος της γνωστό ως Μοσέλ, μαζί με την Αλσατία, και οι δύο κυρίως γερμανόφωνες περιοχές, προσαρτήθηκαν από τη νεοϊδρυθείσα Γερμανική Αυτοκρατορία μετά τον Γαλλοπρωσικό Πόλεμο, και η Γαλλική γλώσσα απαγορεύθηκε. Οι περιοχές δεν προσαρτήθηκαν από κάποιο ομόσπονδο κράτος της Αυτοκρατορίας, ούτε οργανώθηκαν σαν ξεχωριστό κράτος, αλλά διοικούνταν ως Αυτοκρατορική Επαρχία της Αλσατίας-Λωρραίνης, με κυβερνήτη διορισμένο απευθείας από τον Γερμανό Αυτοκράτορα. Η Αλσατία-Λωρραίνη παρέμεινε μέρος της Γερμανίας μέχρι το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν και η Γαλλία κατέλαβε και προσάρτησε την περιοχή. Τότε άρχισαν η πολιτικές της απαγόρευσης της γερμανικής γλώσσας, καθώς και οι εκτοπίσεις των Γερμανών που είχαν μετακομίσει στην περιοχή μετά το 1871.
Το 1940 η Ναζιστική Γερμανία ξανά προσάρτησε την Αλσατία-Λωρραίνη κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ενώνοντας την επαρχία Μοσέλ με τη Σάαρλαντ και το Μπάντεν. Τα γαλλικά απαγορεύτηκαν ξανά, και έγινε υποχρεωτική η εκπαίδευση σε γερμανικά σχολεία. Η περιοχή που είχε πληγεί από τον πόλεμο επέστρεψε στη Γαλλία τον Νοέμβριο του 1944. Πεδίο μαχών, η Λωρραίνη φιλοξένει το Αμερικανικό Κοιμητήριο και Μνημείο της Λωρραίνης, το μεγαλύτερο Αμερικανικό κοιμητήριο πολέμου στη Γαλλία.
Κουλτούρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην περιοχή επιβιώνουν δύο περιφερειακές γλώσσες.
Τα φραγκονικά της Λωρραίνης, γνωστά ως francique ή platt (lorrain) στα Γαλλικά, είναι Γερμανική διάλεκτος που μιλιέται από μειονότητα στο βόρειο μέρος της περιοχής. Η διάλεκτος αυτή είναι διαφορετική από τη γειτονική διάλεκτο της Αλσατίας, αν και οι δύο συχνά συγχέονται. Καμία από της δύο δεν έχει επίσημη αναγνώριση.
Η διάλεκτος της Λωρραίνης είναι μια ρομανική γλώσσα που μιλιέται από μειονότητα στο νότιο μέρος της περιοχής.
Όπως οι περισσότερες περιφερειακές γλώσσες της Γαλλίας (όπως τα βρετονικά, τα φραγκό-Προβενσάλ, τη διάλεκτο της Αλσατίας και τα βασκικά), η διάλεκτος της Αλσατίας τα φραγκονικά της Λωρραίνης αντικαταστάθηκαν από τα γαλλικά, με την καθιέρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.
Εδώδιμα και πιάτα που σχετίζονται με τη Λωρραίνη περιλαμβάνουν τα Κις Λορέν, πράουστα, μπαμπάδες με ρούμι, περγαμόντο, μακαρόν (macarons), και μαντλέν (madeleines).
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2014.
- ↑ Siebmacher, Johann (1703). Erneuertes und vermehrtes Wappenbuch... Nürnberg: Adolph Johann Helmers. σελίδες Part I Table 6.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Herrick, Linda & Wendy Uncapher. Alsace-Lorraine: The Atlantic Bridge to Germany. Janesville, WI: 2003.
- Hughes, S. P. (2005) "Bilingualism in North-East France with specific reference to Rhenish Franconian spoken by Moselle Cross-border (or frontier) workers."[1]
- Putnam, Ruth. Alsace and Lorraine: From Cæsar to Kaiser, 58 B.C.-1871 A.D. New York: 1915.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]