Στη Σρι Λάνκα διεξάγονται προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Ο Πρόεδρος εκλέγεται από το λαό για 6ετή θητεία. To Κοινοβούλιο (ශ්රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව Sri Lankavay Parlimentuwa) είναι μονοθάλαμο και αποτελείται από 225 εκλεγμένα μέλη. Τα μέλη υπηρετούν 6ετή θητεία και εκλέγονται αναλογικά με καθολική ψηφοφορία. Η χώρα έχει πολυκομματικό σύστημα, με δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα, το Ενωτικό Εθνικό Κόμμα (UNP) και το Κόμμα Ελευθερίας του Λαού της Σρι Λάνκα (SLFP) τα οποία κυριαρχούν στην πολιτική ζωή του τόπου τις τελευταίες δεκαετίες.
(έμμεση εκλογή)
Οι πρώτες προεδρικές εκλογές στη χώρα διεξήχθησαν στις 17 Σεπτεμβρίου 1982. Πρόεδρος εξελέγη ο υποψήφιος του UNP, Τζ. Ρ. Τζαγιεγουάρντενε με ποσοστό 52,91% έναντι 39,07% για τον κυριότερο αντίπαλό του, Έκτορ Κομπεκαντούγουα από το Κόμμα Ελευθερίας. Η συμμετοχή ήταν 81,06%.[1]
Στις προεδρικές εκλογές του 1988 που έγιναν στις 19 Δεκεμβρίου, κέρδισε ο επικεφαλής του UNP, Ρανασίνγκε Πρεμαγκάσα, με ποσοστό 50,43% έναντι 44,95% για τη Σιριμάβο Μπανταρανάικε από το Κόμμα Ελευθερίας της Σρι Λάνκα. Η συμμετοχή ήταν 55,32%.Η ψηφοφορία δεν διεξήχθη σε περιοχές που ήταν ελεγχόμενες από τους αντάρτες Ταμίλ και σημειώθηκαν βίαια επεισόδια την ημέρα των εκλογών.[2]
Με συμμετοχή 70,47% διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές στις 9 Νοεμβρίου 1994. Πρόεδρος εξελέγη η κόρη της Σιριμάβο Μπανταρανάικε, η Τσαντρίκα Κουμαρατούνγκα (από το Κόμμα Ελευθερίας της Σρι Λάνκα), με ποσοστό 62,28% επικρατώντας της υποψηφίας του UNP, Σρίμα Ντινασαγιάκε (35,91%).[3] Ο αρχικός υποψήφιος του UNP ήταν ο σύζυγος της Σρίμα, Γκαμίνι Ντισαναγιάκε, ο οποίος δολοφονήθηκε από αντάρτες Ταμίλ στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, στις 24 Οκτωβρίου 1994.[4] Στις επόμενες προεδρικές εκλογές (21 Δεκεμβρίου 1999) η Κουμαρατούνγκα επανεξελέγη πρόεδρος με 51,12% των ψήφων και έγινε η πρώτη πρόεδρος που κέρδισε και 2η θητεία.Η συμμετοχή στις εκλογές διαμορφώθηκε στο 73,31% και δεύτερος ήρθε ο υποψήφιος του UNP, Ρανίλ Γουικρεμεσίνγκε (42,71%).[5]
Έπειτα από τις προεδρικές εκλογές που έγιναν στις 17 Νοεμβρίου 2005, πρόεδρος εξελέγη ο υποψήφιος του Κόμματος Ελευθερίας της Σρι Λάνκα, Μαχίντα Ρατζαπάκσα, με ποσοστό 50,29% έναντι 48,43% για τον υποψήφιο του UNP, Ρανίλ Γουικρεμεσίνγκε. Η συμμετοχή στην ψηφοφορία ήταν 73,73%.[6] Στις 26 Ιανουαρίου 2010 διεξήχθησαν οι πρώτες προεδρικές εκλογές από την λήξη του εμφυλίου πολέμου. Η συμμετοχή ήταν της τάξης του 74,50%. Ο Μαχίντα Ρατζαπάκσα εξελέγη ξανά πρόεδρος για δεύτερη θητεία με ποσοστό 57,88% έναντι 40,15% για τον αντίπαλό του, Σαράτ Φονσέκα.[7] Ο τελευταίος αρνήθηκε να δεχτεί τα αποτελέσματα και απείλησε με προσφυγή στο δικαστήριο.[8]
| Υποψήφιος | Κόμμα | Ψήφοι | % | |
|---|---|---|---|---|
| Μαχίντα Ρατζαπάκσα | Ενωμένος Συνασπισμός για την Λαϊκή Ελευθερία | 6.015.934 | 57,88% | |
| Σαράτ Φονσέκα | Νέο Δημοκρατικό Μέτωπο | 4.173.185 | 40,15% | |
| Μοχόμαντ Κασίμ Μοχόμαντ Ισμαήλ | Δημοκρατικό Ενωτικό Εθνικό Μέτωπο | 39.226 | 0,38% | |
| Ατσάλα Ασόκα Σουραγουίρα (Achala Ashoka Suraweera) | Τζατίκα Σανγκουαρντένα Περαμούνα (Jathika Sangwardhena Peramuna) | 26.266 | 0,25% | |
| Τσάνα Τζανάκα Σουγκατσίρι Γκαμάγκε (Channa Janaka Sugathsiri Gamage) | Ενωμένο Δημοκρατικό Μέτωπο | 23.290 | 0,22% | |
| Γ. Β. Μαχιμάν Ραντζίτ (W.V. Mahiman Ranjith) | Ανεξάρτητος | 18.747 | 0,18% | |
| Α. Σ. Π. Λιναγιάγκε (Panagoda Don Prince Soloman Anura Liyanage) | Εργατικό Κόμμα της Σρι Λάνκα | 14.220 | 0,14% | |
| Σαράτ Μαναμέντρα (Sarath Manamendra) | Νάουα Σιχάλα Ουρουμάγια (Nawa Sihala Urumaya) | 9.684 | 0,09% | |
| Μ. Κ. Σιβατζιλινγκάμ (M.K. Sivajilingam) | Ανεξάρτητος | 9.662 | 0,09% | |
| Ουκουμπάντα Γουιτζεκούν (Ukkubanda Wijekoon) | Ανεξάρτητος | 9.381 | 0,09% | |
| Λαλ Περέρα | Το Εθνικό μας Μέτωπο | 9.353 | 0,09% | |
| Σιριτούνγκα Τζαγιασουρίγια (Siritunga Jayasuriya) | Ενωτικό Σοσιαλιστικό Κόμμα | 8.352 | 0,08% | |
| Βικραμαμπάχου Καρουναράτνε (Vickramabahu Karunaratna) | Αριστερό Μέτωπο | 7.055 | 0,07% | |
| Ιντρούς Μοχόμαντ Ιλίας (Idroos Mohomad Ilyas) | Ανεξάρτητος | 6.131 | 0,06% | |
| Βίτζε Ντίας (Wije Dias) | Σοσιαλιστικό Κόμμα Ισότητας | 4.195 | 0,04% | |
| Σανάτ Πινάντουα (Sanath Pinnaduwa) | Εθνική Συμμαχία | 3.523 | 0,03% | |
| M. Μοχάμετ Μουσταφά | Ανεξάρτητος | 3.134 | 0,03% | |
| Μπαταραμούλε Σιλαρατάνα Τέρο (Battaramulle Seelarathana Thero) | Τζάνα Σέτα Περαμούνα (Jana Setha Peramuna) | 2.770 | 0,03% | |
| Σεναράτνα ντε Σίλβα (Senaratna de Silva) | Πατριωτικό Εθνικό Μέτωπο | 2.620 | 0,03% | |
| Αρούνα ντε Ζόιζα | Κόμμα Ρουχούνου Τζανάτα | 2.618 | 0,03% | |
| Ουπάλι Σαράτ Κονγκαχάγκε (Upali Sarath Kongahage) | Ενωτικό Εθνικό Εναλλακτικό Μέτωπο | 2.260 | 0,02% | |
| Μούτου Μπαντάρα Τεμινίμουλα (Muthu Bandara Theminimulla) | Okkoma Vesiyo - Okkoma Rajavaru Sanvidhanaya | 2.007 | 0,02% | |
| Σύνολο | 10.393.613 | |||
| Εγγεγραμμένοι | 14.088.500 | |||
| Σύνολο ψηφοδελτίων | 10.495.451 (74,50%) | |||
| Άκυρα ψηφοδέλτια | 101.838 | |||
| Έγκυρα ψηφοδέλτια | 10.393.613 | |||
Οι πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 8 Ιανουαρίου 2015. Ο Μαϊθριπάλα Σιρισένα εξελέγη νέος πρόεδρος, με 51,2% έναντι 47,5% για τον έως τότε πρόεδρο, Μαχίντα Ρατζαπάκσα, ο οποίος παραδέχθηκε την ήττα του.[9]
Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές από τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου, οι οποίες διενεργήθηκαν στις 8 Απριλίου 2010, ο κυβερνών συνασπισμός του προέδρου Ρατζαπάκσα αναδείχθηκε νικητής, εν μέσω καταγγελιών για εκφοβισμό των ψηφοφόρων. Με καταμετρημένο περισσότερο από το ήμισυ των ψηφοδελτίων, η Συμμαχία της Ελευθερίας του Ενωμένου Λαού, της οποίας ηγείται ο Ρατζαπάκσα, κέρδισε 117 από τις 225 έδρες που έχουν κριθεί ως τώρα, ενώ το Ενωμένο Εθνικό Κόμμα (UNP), το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης, έλαβε 46 έδρες.[10]
| Συνασπισμοί και κόμματα | Ψήφοι | % | Έδρες | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Επαρχία | Σε πανεθνικό επίπεδο | Σύνολο | |||||
Ενωτικός Συνασπισμός της Ελευθερίας του Λαού
|
4.846.388 | 60,33% | 127 | 17 | 144 | ||
Ενωμένο Εθνικό Μέτωπο3
|
2.357.057 | 29,34% | 51 | 9 | 60 | ||
Εθνικός Συνασπισμός των Ταμίλ4
|
233.190 | 2,90% | 13 | 1 | 14 | ||
Δημοκρατικός Εθνικός Συνασπισμός
|
441.251 | 5,49% | 5 | 2 | 7 | ||
| Λίστες ανεξάρτητων | 38.947 | 0,48% | 0 | 0 | 0 | ||
| Λαϊκό Μέτωπο Ψηλά η Πατρίδα2 | 24.670 | 0,31% | 0 | 0 | 0 | ||
| Ταμίλ Μακάλ Βιντουταλάι Πουλικάλ (Tamil Makkal Viduthalai Pulikal) | 20.284 | 0,25% | 0 | 0 | 0 | ||
| Sinhalaye Mahasammatha Bhoomiputra Pakshaya | 12.170 | 0,15% | 0 | 0 | 0 | ||
| Ενωτικό Απελευθερωτικό Μέτωπο των Ταμίλ | 9.223 | 0,11% | 0 | 0 | 0 | ||
Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο των Ταμίλ5
|
7.544 | 0,09% | 0 | 0 | 0 | ||
| Δημοκρατικό Μέτωπο Απελευθέρωσης του Λαού | 6.036 | 0,08% | 0 | 0 | 0 | ||
| Εθνικό Μέτωπο της Σρι Λάνκα | 5.313 | 0,07% | 0 | 0 | 0 | ||
| Λοιπά | 31.644 | 0,39% | 0 | 0 | 0 | ||
| Έγκυρα ψηφοδέλτια | 8.033.717 | 100,00% | 196 | 29 | 225 | ||
| Άκυρα | 596.972 | ||||||
| Σύνολο ψηφοδελτίων | 8.630.689 | ||||||
| Εγγεγραμμένοι | 14.088.500 | ||||||
| Συμμετοχή | 61,26% | ||||||
| Πηγή: Τμήμα Εκλογών, Σρι Λάνκα 1. Το Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού των Ιλάμ (EPDP) έλαβε μέρος στις εκλογές αυτόνομα στην εκλογική περιφέρεια Βάννι και σε άλλες περιφέρειες με τον Ενωτικό Συνασπισμό της Ελευθερίας του Λαού. 2. Το Λαϊκό Μέτωπο ψηλά η Πατρίδα (UCPF) έλαε μέρος στις εκλογές αυτόνομα στις εκλογικές περιφέρειες Μπαντούλα και Νουγουάρα Ελίγια, ενώ στις άλλες περιφέρειες συνεργάστηκε με το Ενωτικό Εθνικό Μέτωπο (UNF). 4. Ο Εθνικός Συνασπισμός των Ταμίλ (TNA) συμμετείχε στις εκλογές με το όνομα και το σύμβολο του Illankai Tamil Arasu Kachchi. 5. Το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο των Ταμίλ (TNPF) έλαβε μέρος με το όνομα και τα σύμβολα του Κογκρέσου Όλων των Ταμίλ της Κεϋλάνης. | |||||||
Οι πρώτες εκλογές για νομοθετική Συνέλευση στην Κεϊλάνη διεξήχθησαν στις 12 και στις 13 Δεκεμβρίου 1911.[11] Εξελέγησαν 4 βουλευτές, οι δύο για το εκλογικό σώμα της Ευρώπης, ο ένας για το εκλογικό σώμα του Μπέργκερ και ένας για το εκλογικό σώμα της Κεϊλάνης. Τα 4 ανεπίσημα μέλη αναδείχθηκαν με εκλογή, ενώ τα υπόλοιπα διορίστηκαν από τον Κυβερνήτη.[11] Το νέο Νομοθετικό Συμβούλιο συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 16 Ιανουαρίου 1912. Ακολούθησαν εκλογές το 1916, το 1921 και το 1924. Οι εκλογές του 1931 (13-20 Ιουνίου) ήταν οι πρώτες στις οποίες ψήφισαν όλοι οι ενήλικοι πολίτες.[12] Την ίδια χρονιά με νέο σύνταγμα η νομοθετική συνέλευση αντικαταστάθηκε από το Κρατικό Συμβούλιο της Κεϊλάνης. Το νέο Συμβούλιο είχε 50 βουλευτές. 8 μέλη του Συμβουλίου διορίστηκαν από τον Κυβερνήτη. Ακολούθησε η διεξαγωγή των εκλογών το 1946. Το 1947 διεξήχθησαν οι πρώτες, όπως θεωρούνται, γενικές εκλογές στην ιστορία της χώρας. Η ψηφοφορία διεξήχθη από τις 23 Αυγούστου ως τις 20 Σεπτεμβρίου 1947. Ήταν οι πρώτες εκλογές με βάση το νέο σύνταγμα του Σόλμπερι.[13] Πρώτο κόμμα με 42 έδρες στην 95μελή Βουλή, χωρίς όμως αυτοδυναμία, ήρθε το Ενωτικό Εθνικό Κόμμα του υπέρμαχου της ανεξαρτησίας της χώρας, Ντ. Σ. Σεναναγιάκε, ο οποίος έγινε και πρώτος πρωθυπουργός της χώρας (1947-52).Το UNP κέρδισε και τις εκλογές στις 24-30 Μαΐου 1952, που έγιναν μετά το θάνατο του Ντ. Σ. Ντεναναγιάκε. Ο γιος και διάδοχός του, Ντάντλεϊ Σεναναγιάκε ανέλαβε πρωθυπουργός, καθώς το UNP κέρδισε 54 έδρες. Οι επόμενες εκλογές, που έγιναν στις 5-10 Απριλίου 1956, έδωσαν τη νίκη στο μαρξιστικό συνασπισμό Μαχατζάνα Εκσάθ Περαμούνα με 51 έδρες και την πρωθυπουργία στον Σόλομον Μπανταρανάικε, που κυβέρνησε ως τη δολοφονία του, το 1959. Το 1960 έγιναν δύο εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε έναν χρόνο. Ο Ντάντλεϊ Σεναναγιάκε και το UNP είχαν τις πολλές έδρες στις εκλογές που έγιναν στις 19 Μαρτίου 1960, όχι όμως και την απαραίτητη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο των 151 εδρών. Έτσι, διεξήχθησαν ξανά εκλογές στις 20 Ιουλίου 1960. [14][15] Το Κόμμα Ελευθερίας της Σρι Λάνκα απέκτησε μια ισχνή πλειοψηφία εδρών (75 έδρες) και σχημάτισε κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τη χήρα του δολοφονημένου Σόλομον, Σιριμάβο Μπανταρανάικε. Η τελευταία έγινε η πρώτη γυναίκα αρχηγός κυβερνήσεως στη σύγχρονη εποχή. Στις εκλογές που έγιναν στις 22 Μαρτίου 1965 επέστρεψε στην εξουσία το UNP κερδίζοντας 66 έδρες και πρωθυπουργός ανέλαβε ξανά ο Ντάντλεϊ Σεναναγιάκε. Οι εκλογές του 1970 ήταν οι τελευταίες πριν η χώρα μετονομαστεί από Κεϊλάνη σε Σρι Λάνκα. Η ψηφοφορία έγινε στις 27 Μαΐου 1970 και το Κόμμα Ελευθερίας έκανε δυναμική επιστροφή στην κυβέρνηση, έχοντας κερδίσει 91 έδρες. Η Μπανταρανάικε επανήλθε στην πρωθυπουργία και το 1972 η χώρα πήρε την ονομασία Σρι Λάνκα.
Στις εκλογές που έγιναν στις 21 Ιουλίου 1977 (οι μοναδικές που διεξήχθησαν με βάση το Σύνταγμα του 1972) κέρδισε το UNP (με 140 έδρες επί συνόλου 168) και επανήλθε στην εξουσία έπειτα από μία επταετία, σημειώνοντας την πιο μεγάλη νίκη στην ιστορία του.[16] Οι επόμενες εκλογές που θα γίνονταν το 1983 ανεβλήθησαν, επειδή με το δημοψήφισμα του 1982 η θητεία της Βουλής παρατάθηκε για άλλα 6 χρόνια. Έτσι, οι γενικές εκλογές έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου 1989. Στις εκλογές κέρδισε το UNP του Ρανασίνγκε Πρεμαγκάσα με 125 έδρες επί συνόλου 225 στο κοινοβούλιο.[17]
Έπειτα από 17 χρόνια, το UNP έχασε την εξουσία στις εκλογές που έγιναν στις 17 Αυγούστου 1994, έναν χρόνο μετά τη δολοφονία του προέδρου του, Πρεμαγκάσα. Ο Συνασπισμός του Λαού της Τσαντρίκα Κουμαρατούνγκα, κόρης της Σιριμάβο Μπανταρανάικε, κέρδισε 105 έδρες.[18] Στις επόμενες εκλογές, που έγιναν στις 24 Οκτωβρίου 2000, ο Συνασπισμός του Λαού κέρδισε 107 έδρες, όμως για την αυτοδυναμία απαιτούνταν 113. Οι εκλογές επισκιάστηκαν από βίαια επεισόδια με 70 νεκρούς στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, συμπεριλαμβανομένων 6 που σκοτώθηκαν την ημέρα της ψηφοφορίας.[19]. To UNP και άλλα κόμματα κατηγόρησαν τον κυβερνητικό συνασπισμό για νοθεία.[20] Το πολιτικό αδιέξοδο που ακολούθησε οδήγησε στη διεξαγωγή νέων εκλογών στις 6 Δεκεμβρίου 2001. Με 109 έδρες πρώτο κόμμα ήρθε το Ενωτικό Εθνικό Μέτωπο. Και σε αυτές τις εκλογές έγιναν χιλιάδες περιστατικά βίας, με 60 νεκρούς συνολικά, ανάμεσα στους οποίους και 14 την ημέρα που οι πολίτες προσήλθαν στις κάλπες.[21]. Θύμα βομβιστή καμικάζι θα έπεφτε και ο πρωθυπουργός Ρατνασίρι Γουικρεμαναγιάκε. Στις επόμενες εκλογές, που έγιναν στις 2 Απριλίου 2004, το κυβερνών κόμμα UNP υπέστη μεγάλη ήττα, καθώς περιορίστηκε στις 28 έδρες. Ο Ενωτικός Συνασπισμός του Λαού της Κουμαρατούνγκα ήρθε πρώτο κόμμα και πήρε 45,6% και 109 έδρες.[22]
Οι πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν το 2010 (δείτε παραπάνω).
Στις 22 Δεκεμβρίου 1982 οι πολίτες υπερψήφισαν με ποσοστό 54,66% την πρόταση για παράταση της θητείας του Κοινοβουλίου για 6 έτη.[23] Ήταν το πρώτο και μέχρι σήμερα μοναδικό δημοψήφισμα στην ιστορία της Σρι Λάνκα. Αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν η θητεία του Κοινοβουλίου να διαρκέσει ως το 1989. Η συμμετοχή στο δημοψήφισμα ήταν 70,82%.[24]