Καγ Φρανκ

Καγ Φρανκ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	9  Νοεμβρίου 1911[1][2][3] Βίμποργκ[4][5][6]
Θάνατος	26  Σεπτεμβρίου 1989[1][2][3] Σαντορίνη[7]
Τόπος ταφής	κοιμητήριο Χιετανιέμι[8]
Χώρα πολιτογράφησης	Φινλανδία[9][10]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Φινλανδικά[11]
Σπουδές	Aalto University School of Arts, Design and Architecture
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	σχεδιαστής[12][13] διδάσκων πανεπιστημίου καλλιτέχνης της κλωστοϋφαντουργίας[14] εικαστικός καλλιτέχνης glass artist
Εργοδότης	Aalto University School of Arts, Design and Architecture Arabia
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Μετάλλιο Πρίγκηπα Ευγκέν (1964)[15][16] Lunning Prize (1955)[17][18] Pro Finlandia Medal of the Order of the Lion of Finland (1957) Compasso d'Oro (1957)[19][20]
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Kaj Franck (Kaj Franck, 9 Νοεμβρίου 1911 - 26 Σεπτεμβρίου 1989) ήταν ένας από τους κορυφαίους του Φινλανδούς βιομηχανικούς σχεδιαστές. Γεννήθηκε στο Βιιπούρι της Φινλανδίας το 1911 και πέθανε το 1989 στη Σαντορίνη. Αποκαλείται ως «συνείδηση του φινλανδικού σχεδίου» για τη συμβολή του στις εφαρμοσμένες τέχνες.

Βιογραφία

Στα παιδικά του χρόνια ο Καγ Φρανκ ήταν ένας μάλλον μέτριος μαθητής ενός σχολείου στο Brändö, κοντά στο Ελσίνκι. Το σχέδιο ήταν το μόνο μάθημα που τον ενθουσίαζε. Στην ηλικία των δεκαέξι μπήκε στο Taideteollinen Korkeakoulo/Centralskolan för Konstflit (Κεντρική Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών) για να εκπαιδευτεί ως σχεδιαστής, και το 1929 έκανε την πρακτική του στον σχεδιασμο επίπλων. Μετά από πολλές προσπάθειες, κατάφερε τελικά να αποφοιτήσει το 1932.

Μετά την αποφοίτησή του έκανε διάφορες σύντομες εργασίες ως διακοσμητής. Ασχολήθηκε επίσης με την εικονογράφηση αφισών και παιδικών βιβλίων, εώς ότου κατατάχθηκε στο Φινλανδικό Στρατό. Αργότερα, το 1945 συνάντησε τον Κουρτ Έκολμ (Kurt Ekholm), γενικό διευθυντή της Αrabia, ο οποίος έψαχνε κάποιον για να ασχοληθεί αποκλειστικά με τα προϊόντα της εταιρίας που ήταν γνωστή κυρίως για τη διακοσμητική κεραμική. Κύρια έμπνευση του ως καλλιτεχνικού διευθυντή του εργοστασίου από το 1951 ως το 1976 υπήρξαν ο Wilhelm Kage Gustavsberg και ο Γάλλος κυβιστής Ζωρζ Μπρακ.

Όταν ο προηγούμενος Διευθυντής Πωλήσεων της Arabia, Holger Carring έγινε Γενικός Διευθυντής, ο Kaj Franck είχε την ευκαιρία να σχεδιάσει το «Kilta», το επιτραπέζιο σκεύος που τον έκανε γνωστό και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1953 στην Κοπεγχάγη. Αυτό ήταν και το προϊόν που πωλήθηκε περισσότερο από κάθε άλλο προϊόν της εταιρίας. Στα πρώτα 20 χρόνια περίπου 25 εκατομμύριο κομμάτια παρήχθησαν κάτι που θεωρήθηκε ρεκόρ για τα δεδομένα της εποχής. Συγχρόνως όμως με τη δημιουργία των αντικείμενων του, έλαβε και μια επιχορήγηση η οποία του επέτρεψε να ταξιδέψει μέχρι τις ΗΠΑ για να ασχοληθεί με τη μελέτη και την εκπαίδευση του Σχεδίου. Ο Kaj Franck δούλεψε ακόμα ως εκπαιδευτικός στο Ίδρυμα Εφαρμοσμένων Τεχνών από το 1945 ως το 1960, ως ανώτερος εκπαιδευτικός και καλλιτεχνικός διευθυντής της σχολής από το 1960 ως το 1968 και ως καθηγητής καλλιτεχνικών από το 1973 ως το 1978.

Μέχρι την ηλικία των 44 ετών, ο Φρανκ λάμβανε τη μια διάκριση μετά την άλλη. Συμμετείχε σε πολυάριθμες εκθέσεις στη Φινλανδία και στο εξωτερικό, περιοδεύοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά το 1954-1957, την Αυστραλία το 1968-1969, το Μιλάνο το 1951, το 1954, το 1957 και το 1960, και στην παγκόσμια έκθεση των Βρυξελλών το 1958.

Το 1955 βραβεύτηκε με το βραρείο Lunning και το 1957 με το βραβείο Compasso d'Oro. Στην Ιταλία επιπλέον του δόθηκε ο τιμητικός τίτλος του καθηγητή το 1972 και το 1983 αναγορεύτηκε διδάκτορας στο Βασιλικό Κολέγιο των Τεχνών.

Άφησε την Arabia το 1973 αλλά δέχτηκε να ξανασχεδιάσει το Kilta προς το τέλος της δεκαετίας του '70. Η επανέκδοσή του πήρε τώρα το όνομα ‘teema’. Η σταδιοδρομία του στο γυαλί περιέλαβε την απασχόλησή του στο μεγαλύτερο εργοστάσιο γυαλιού στο Ελσίνκι όπου έγινε Διευθυντής Σχεδίου στις αρχές της δεκαετίας του '50. Το 1952 σχεδίασε δύο ιταλικούς ανεμιστήρες γυαλιού. Αρκετά από τα έργα εκείνης της περιόδου παρουσίαζαν ιταλικές επιρροές.

Στο τέλος της καριέρας του αντί να αποσυρθεί η να διδάξει προτίμησε να συνεχίσει να σχεδιάζει. Μέχρι το τέλος της ζωής του, συμμετείχε σε διάφορες διαλέξεις σχετικές με το έργο του και την πορεία της ζωής του. Ο Φρανκ ήταν υποστηρικτής της ανωνυμίας στο σχέδιο. Σε ένα άρθρο σχετικά με την ανωνυμία το 1966 σημείωσε πως «ένα αντικείμενο πρέπει να επιζήσει επάνω στη μορφή του αντί του ονόματος του σχεδιαστή», και ότι «το σχέδιο είναι ένα σημαντικό μέρος αυτή της μορφής». Στα μοναδικά κομμάτια, εντούτοις, ο Φρανκ θεώρησε ότι το όνομα του σχεδιαστή πρέπει να φαίνεται και ότι η ανωνυμία θα ίσχυε μόνο για τα χρηστικά αντικείμενα.

Κληρονομιά

Το έργο του Kaj Franck έχει παρουσιαστεί στις αναδρομικές εκθέσεις του Μουσείο Σχεδίου του Ελσίνκι το 1991 καθώς και του Δημοτικού Μουσείου το 1997. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2003 το Αραβικό Μουσείο του Ελσίνκι διοργάνωσε μια έκθεση προς τιμήν της 50ής επετείου της σειράς Kilta ενώ το Φόρουμ Φινλανδικού Σχεδίου πραγματοποίησε μια έκθεση με θέμα «Ο Kaj Franck σήμερα». Το 1992, το φόρουμ Φινλανδικού σχεδίου θεσπίστηκε το Βραβείο Kaj Franck, που απονείμεται ετησίως σε έναν σχεδιαστή ή σχεδιαστική ομάδα που εργάζεται στο πνεύμα του Kaj Franck.

Ο Κaj Franck δημιούργησε μια σειρά από αντικείμενα οικιακής χρήσης και διακοσμητικών αντικειμένων όπως η σειρά Kilta και αργότερα η Teema που ήταν η εξέλιξη της πρώτης. Μερικά παραδείγματα διακοσμητικών αντικείμενων είναι τα βάζα,τα κηροπήγια, η σειρά Κiwi, η περίφημη τουλίπα και μια σειρά Rideau.

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12273840d. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
2. (Αγγλικά) SNAC. w6qc4m94. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
3. «Store norske leksikon» (Μποκμάλ, Νεονορβηγικά) Kaj_Franck.
4. www.designaddict.com/atlas/designers/Kaj-Franck.
5. www.allmodern.com/iittala-Kartio-32-Oz.-Carafe-KA000835-IIT1315.html.
6. sptimes.ru/story/38074?page=2.
7. www.blf.fi/artikel.php?id=1389. Ανακτήθηκε στις 8  Νοεμβρίου 2016.
8. www.helsinginseurakunnat.fi/material/attachments/hautausmaat/hietaniemi/w8GZkM0y7/Hietaniemen_merkittavia_vainajia.pdf.
9. artist list of the National Museum of Sweden. 12  Φεβρουαρίου 2016. kulturnav.org/823b3d0e-8e70-405c-836d-9a37030b4832. Ανακτήθηκε στις 25  Φεβρουαρίου 2016.
10. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 1968. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
11. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12273840d. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
12. 1091. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
13. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/121262. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
14. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
15. «Kansallisbiografia» (Φινλανδικά) Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. 1389.
16. encyclopedia.design/2021/11/26/kaj-franck-finnish-textile-and-glassware-designer/.
17. danishdesignreview.com/the-lunning-prize.
18. encyclopedia.design/2023/01/09/lunning-prize-1951-1972-showcase-scandinavian-design/.
19. www.adidesignmuseum.org/compasso-doro/compasso-doro-alla-carriera/.
20. www.moma.org/calendar/exhibitions/363.

Βιβλιογραφία

• Kaj Franck. Muotoilija, Formgivare, Designer Helsinki 1992.
• Kaj Franck. Teema ja muunnelmia. Theme and variations. Heinolan kaupunginmuseon julkaisuja no 6. Lahti 1997.
• Articles on Kaj Franck in Form Function Finland:
• Siltavuori, Eeva, The dream of a timeless object. FFF vol. 3/1987.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Kaj Franck στο Wikimedia Commons