Καθεδρικός Ναός Αρχαγγέλου (Μόσχα)

Καθεδρικός Ναός Αρχαγγέλου στην Μόσχα
Χάρτης
Είδοςορθόδοξος καθεδρικός ναός, αξιοθέατο, πάνθεο και ορόσημο
ΑρχιτεκτονικήΡωσική αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες55°45′1″N 37°37′4″E
ΘρήσκευμαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Θρησκευτική υπαγωγήΕπαρχία της Μόσχας
Διοικητική υπαγωγήTverskoy District
ΧώραΡωσία
Έναρξη κατασκευής16ος αιώνας
Υλικάτούβλο
ΑρχιτέκτοναςAloisio the New
Προστασίαμνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς στη Ρωσία[1]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ο Καθεδρικός Ναός του Αρχαγγέλου [2] (ρωσικά: Архангельский собор‎‎) είναι μια ρωσική ορθόδοξη εκκλησία αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Βρίσκεται στην πλατεία του καθεδρικού ναού του Κρεμλίνου της Μόσχας στη Ρωσία, μεταξύ του Μεγάλου Ανακτόρου του Κρεμλίνου και του Κωδωνοστασίου του Ιβάν του Μεγάλου. Ήταν η κύρια νεκρόπολη των Τσάρων της Ρωσίας μέχρι τη μετεγκατάσταση της πρωτεύουσας στην Αγία Πετρούπολη. Κατασκευάστηκε μεταξύ 1505 και 1508 υπό την επίβλεψη του Ιταλού αρχιτέκτονα Αλοΐζιο του Νέου, στη θέση ενός παλαιότερου καθεδρικού ναού, που είχε κτιστεί το 1333. [3] Τώρα λειτουργεί και ως μέρος των Μουσείων του Κρεμλίνου της Μόσχας.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άποψη του καθεδρικού ναού του Αρχαγγέλου από το κωδωνοστάσιο του Ιβάν του Μεγάλου, με φόντο τον Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Ένας πρόδρομος του σημερινού καθεδρικού ναού είχε κτιστεί το 1250 και αντικαταστάθηκε με μια πέτρινη εκκλησία το 1333 από τον μεγάλο δούκα Ιβάν Α΄ Καλιτά, ο οποίος αργότερα θα γίνει ο πρώτος Ρώσος μονάρχης, που θα ταφεί στην εκκλησία. [4] Το 1505 ο μεγάλος δούκας Ιβάν Γ΄, ήδη εν μέσω σημαντικού έργου ανακαίνισης για το Κρεμλίνο, έστρεψε την προσοχή του στην εκκλησία, όπως στην περίπτωση της ανοικοδόμησης του καθεδρικού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου δύο δεκαετίες νωρίτερα, και απευθύνθηκε σε αρχιτέκτονες από την Ιταλία για βοήθεια. Ένας Ιταλός, ο Λαμπέρτι Aλοΐζιo ντα Μαντανιάνα (Aλοΐζιο ο Νέος) [5] προσκλήθηκε στη Μόσχα, και έγιναν τα θεμέλια για έναν νέο καθεδρικό ναό στις 21 Μαΐου 1505 [3] Ο Ιβάν Α΄ απεβίωσε το φθινόπωρο του ίδιου έτους και τάφηκε στο ημιτελές ακόμη κτίριο. Οι εργασίες στον καθεδρικό ναό ολοκληρώθηκαν στα τέλη του 1508, αλλά δεν έγινε επίσημα ο καθαγιασμός μέχρι τις 8 Νοεμβρίου 1509.

Το νέο κτίριο ενσωμάτωσε πολλά στοιχεία της Ιταλικής Αναγέννησης και πολλές από αυτές τις λεπτομέρειες (που θεωρούνται «εξωτικές» από τα πρότυπα της Μόσχας) εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια μεταγενέστερων επισκευών και αποκαταστάσεων. Οι εσωτερικοί τοίχοι δεν ήταν ζωγραφισμένοι με τοιχογραφίες μέχρι τη δεκαετία του 1560. Μια τοιχογραφία του Λάζαρου της Σερβίας ζωγραφίστηκε το 1564. Επιπλέον, μέσα στον καθεδρικό ναό υπάρχουν οι απεικονίσεις του Αγίου Σάββα, του Στέφανου Α΄ Νεμάνια (Αγίου Συμεών) και του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου, που πιστοποιούν τη σύνδεση του Ιβάν Δ΄ του Τρομερού με τις σερβικές ρίζες του. Η μητέρα του Ελένα Γκλίνσκαγια ήταν κόρη του πρίγκιπα Βασίλι Λβόβιτς Γκλίνσκι της Λιθουανίας και της Σέρβας πριγκίπισσας Άνας Γιάκσιτς.

Ο καθεδρικός ναός υπέστη ζημιά στην πυρκαγιά του Κρεμλίνου του 1737 και απειλήθηκε περαιτέρω από την κατασκευή του προκατόχου του Μεγάλου Ανακτόρου του Κρεμλίνου, που οδήγησε σε καθίζηση του εδάφους και προκάλεσε μια μικρή κλίση στον προσανατολισμό των τοίχων.

Νίκες των Ρώσων στρατιωτικών εορτάστηκαν στον Καθεδρικό Ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Όλοι οι Ρώσοι τσάροι και μεγάλοι πρίγκιπες τάφηκαν μέσα στον καθεδρικό ναό μέχρι την εποχή του Πέτρου Α΄ του Μεγάλου, μαζί με πολλές αυτοκράτειρες και πρίγκιπες βασιλικού αίματος, με μοναδική εξαίρεση τον Μπόρις Γκοντούνοφ. Αφού η βασιλική νεκρόπολη μεταφέρθηκε στον καθεδρικό ναό Πέτρου και Παύλου στην Αγία Πετρούπολη, μόνο ο Τσάρος Πέτρος Β', που έτυχε να αποβιώσει στη Μόσχα, ενταφιάστηκε εδώ.

Υπάρχουν 54 ταφές στον καθεδρικό ναό, με 46 διακοσμημένες λευκές επιτύμβιες στήλες (1636–1637) και εφυαλωμένες θήκες από μπρούτζο (1903). Αξιοσημείωτος είναι ο τάφος του τσάρεβιτς Δημητρίου, γιου του Ιβάν Δ΄ του Τρομερού, ο οποίος τάφηκε εκεί στις αρχές του 17ου αι. και αργότερα ανακηρύχθηκε άγιος.

Κατά τη διάρκεια της Ρωσικής Επανάστασης του 1917, ο καθεδρικός ναός υπέστη ζημιές κατά τη διάρκεια των μαχών. Στη συνέχεια έκλεισε από το μπολσεβικικό καθεστώς. Κατά τη δεκαετία του 1950, μαζί με τις άλλες σωζόμενες εκκλησίες στο Κρεμλίνο της Μόσχας, διατηρήθηκε ως μουσείο. Ένα μεγάλο μέρος των θησαυρών της εκκλησίας είτε μεταφέρθηκε στο Μουσείο Οπλοστασίου του Κρεμλίνου, είτε πωλήθηκε στο εξωτερικό.

Μετά το 1992 το κτίριο επιστράφηκε στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και θρησκευτικές λειτουργίες ξεκίνησαν ξανά περιστασιακά.

Αρχιτεκτονική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εικόνες του τέμπλου στον καθεδρικό ναό.
Τάφοι Ρώσων τσάρων και πριγκίπων (σχέδιο του καθεδρικού ναού).

Σε σύγκριση με τους άλλους δύο μεγάλους καθεδρικούς ναούς του Κρεμλίνου, ο Καθεδρικός Ναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι ουσιαστικά διαφορετικός σε στυλ, παρά το γεγονός ότι διατηρεί μια παραδοσιακή διάταξη. Απηχεί τη διάταξη του Καθεδρικού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη χρήση πέντε θόλων (που αναπαριστούν τον Ιησού Χριστό και τους Τέσσερις Ευαγγελιστές. Ωστόσο, η εξωτερική διακόσμηση, οι χαρακτηριστικές ημικυκλικές κόγχες με κοχυλόσχημες διακοσμήσεις και πύλες με τοξοειδή πλαίσια από λευκό ασβεστόλιθο, επικαλυμμένα με χρώμα και διακοσμημένα με φυτικά σχέδια, παραπέμπουν στην ιταλική αναγεννησιακή επιρροή.

Το εσωτερικό του καθεδρικού ναού, ωστόσο, κατασκευάστηκε σε μεγάλο βαθμό με τρόπο τυπικό για τις ρωσικές εκκλησίες. Το μεγάλο εικονοστάσιο του καθεδρικού ναού του αρχαγγέλου Μιχαήλ, ύψους 13 μ., χρονολογείται από το 1678 έως το 1681. Η εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, η παλαιότερη στο τέμπλο, πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε για την πριγκίπισσα Ευδοξία, σύζυγο του Ντμίτρι Ντονσκόι στη μνήμη της νίκης στη μάχη του Κουλίκοβο.

Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται στον 16ο και 17ο αιώνα. Μερικά ζωγραφίστηκαν από τον Γιάκοβ του Καζάν, τον Στέπαν του Ριαζάν, τον Ιωσήφ Βλαντιμίροφ και άλλους μεταξύ 1652 και 1666.

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Постановление Совета Министров РСФСР № 1327 от 30.08.1960».
  2. ↑ «Cathedral of the Archangel, Moscow 2019 ✮ Orthodox Locations in Russia». www.moscovery.com. 20 Οκτωβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2023. 
  3. ↑ 3,0 3,1 William Craft Brumfield, Landmarks of Russian Architect, (Routledge, 2013), 76.
  4. ↑ Basil Dmytryshyn, Medieval Russia:A source book, 850-1700, (Academic International Press, 2000), 192-193.
  5. ↑ Dariusz Kolodziejczyk, The Crimean Khanate and Poland-Lithuania: International Diplomacy on the European Periphery, (Brill, 2011), xxviii.

Βιβλιογραφικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Κλάιν, Μίνα. Το Κρεμλίνο: Ακρόπολη της Ιστορίας. MacMillan Publishing Company (1973).(ISBN 0-02-750830-7)ISBN 0-02-750830-7
  • Τρόπκιν, Αλέξανδρος. Το Κρεμλίνο της Μόσχας: ιστορία του μοναδικού μνημείου της Ρωσίας. Εκδοτικός Οίκος "Russkaya Zhizn" (1980). ASIN: B0010XM7BQ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]