Καλεάνα η μείζων

Καλεάνα η μείζων
(Caleana major)
Άνθη ορχιδέας ιπτάμενης πάπιας (Flying duck orchid).
Άνθη ορχιδέας ιπτάμενης πάπιας (Flying duck orchid).
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Ομοταξία: Μονοκοτυλήδονα (Monocots)
Τάξη: Ασπαραγώδη (Asparagales)
Οικογένεια: Ορχεΐδες (Orchidaceae)
Γένος: Καλεάνα (Caleana)
Robert Brown (βοτανολόγος) (R.Br.)
Είδος: Κ. η μείζων
C. major
Διώνυμο
Καλεάνα η μείζων
(Caleana major)
Συνώνυμα
  • Caleya major (R.Br.) R.Br.

Η Καλεάνα η μείζων (Caleana major) ή κοινώς ορχιδέα ιπτάμενης πάπιας, είναι μια μικρή ορχιδέα που βρίσκεται στην ανατολική και νότια Αυστραλία.[1] Αυτό το χερσαίο φυτό διαθέτει ένα αξιοσημείωτο άνθος, το οποίο ομοιάζει με ιπτάμενη πάπια. Το άνθος προσελκύει τα έντομα, όπως τις αρσενικές μύγες πριονιστές (sawflies)[Σημ. 1] που γονιμοποιούν το άνθος σε μια διαδικασία γνωστή ως ψευδοσυνουσία (pseudocopulation).[1] Tο 1986, η ορχιδέα αυτή εμφανίστηκε σε ένα Αυστραλιανό ταχυδρομικό γραμματόσημο.[2]

Περιγραφή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Καλεάνα η μείζων (Caleana major) αντιμετωπίζεται ως επίγειο βότανο, με ύψος έως 50 εκατοστά (20 in). Δύο με τέσσερα άνθη αναπτύσσονται στο πράσινο στέλεχος.[3] Το μόνο φύλλο, εμφανίζεται κοντά στη βάση του μίσχου (stalk).[Σημ. 2] Συνήθως είναι εξαπλωμένο προς τα κάτω, στενό λογχοειδές, μήκους 12 εκ. (5 in) και εύρους 8 χιλ. (0,3 in), συχνά με στίγματα.[4] Το άνθος του είναι κοκκινωπό καφέ, μήκους 15-20 χιλ. (0,6 – 0,8 in). Σε σπάνιες περιπτώσεις, το άνθος δύναται να είναι πρασινωπό με σκουρόχρωμα στίγματα.[4] Το φυτό επικονιάζεται από τα έντομα.[5] Ένας ευαίσθητος ιμάντας συνδέεται με το άνθος, ο οποίος ενεργοποιείται από τη δόνηση.[5] Η ανθοφορία παρατηρείται από το Σεπτέμβριο έως τον Ιανουάριο.[5]

Διανομή και φυσικό περιβάλλον

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απαντώμενο από το Κουίνσλαντ έως τη Νότια Αυστραλία, ακόμα και στην Τασμανία,[6][7] αυτό το φυτό βρίσκεται στα δάση των ευκαλύπτων σε παράκτιους ή βαλτώδεις θαμνώνες και ερεικώνες. Ως επί το πλείστον πλησίον των ακτών, αλλά περιστασιακά και σε υψηλότερα υψόμετρα.[4] Λόγω του μικρού του μεγέθους, είναι ένα φυτό που δεν παρατηρείται εύκολα στην άγρια φύση.

Ταξινομική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το γένος Caleana ονομάσθηκε από τον George Caley, ένα πρώιμο βοτανικό συλλέκτη.[6] Από το Μάιο του 2014, η Caleana major είναι το μοναδικό είδος του γένους · τα δύο άλλα είδη (C. minor και C. nigrita) που περιλαμβάνονταν προηγουμένως σε αυτό το γένος, τώρα θεωρούνται ως μέλη ενός διαφορετικού γένους, του Paracaleana.[8] Το major στα Λατινικά αναφέρεται στο «μεγαλύτερο», σε αντίθεση με την άλλη, την μικρότερη πάπια ορχιδέα, Paracaleana minor.

Το πρωτότυπο δείγμα αυτού του φυτού συλλέχθηκε το Σεπτέμβριο του 1803, από την τοποθεσία Bennelong Point, το σημερινό σημείο της Όπερας του Σίδνεϋ.[9] Το 1810, το είδος εμφανίστηκε αρχικά στην επιστημονική βιβλιογραφία, «Prodromus Florae Novae Hollandiae», που συνέταξε ο παραγωγικός Σκωτσέζος βοτανολόγος Ρόμπερτ Μπράουν.

Καλλιέργεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Caleana major ήταν δύσκολο να διατηρηθεί στην καλλιέργεια. Τα φυτά ανθίζουν για ένα ή ορισμένες φορές δύο έτη, αλλά σταδιακά αποδυναμώνουν έως ότου αποθνήσκουν.[6]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Η μύγα πριονιστής (sawfly), διακρίνεται από τα περισσότερα άλλα υμενόπτερα, από την ευρεία σύνδεση μεταξύ της κοιλιακής χώρας και του θώρακα και με τις σαν κάμπια προνύμφες τους.
  2. ↑ Ένας μίσχος (στη βοτανική) είναι ένα στέλεχος που αποδίδει ενιαία λουλούδια στην ταξιανθία. Είναι τα κλαδιά ή τα στελέχη που συνδέουν το κάθε λουλούδι σε μια ταξιανθία, που περιέχει περισσότερα από ένα λουλούδι.[Παρ. Σημ. 1]
Παραπομπές σημειώσεων
  1. ↑ Hickey, M.; King, C. (2001). The Cambridge Illustrated Glossary of Botanical Terms. Cambridge University Press. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Les Robinson - Field Guide to the Native Plants of Sydney, ISBN 978-0-7318-1211-0 page 241
  2. ↑ http://www.anbg.gov.au/stamps/stamp.991.html
  3. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2016. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «Caleana major». PlantNET - NSW Flora Online retrieved October 30th, 2010. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Fairley, Alan· Moore, Philip (2010). Native Plants of the Sydney Region: An Identification Guide (3rd έκδοση). Crows Nest, NSW: Jacana Books (Allen & Unwin). σελ. 563. ISBN 978-1-74175-571-8. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Elliot, Rodger W.· Jones, David L.· Blake, Trevor (1985). Encyclopaedia of Australian Plants Suitable for Cultivation: Vol. 2. Port Melbourne: Lothian Press. σελ. 408. ISBN 0-85091-143-5. 
  7. ↑ «Australian Orchids in New Zealand, National Library of New Zealand». 
  8. ↑ Kew World Checklist of Selected Plant Families, Caleana[νεκρός σύνδεσμος]
  9. ↑ Πρότυπο:APNI