Κωνσταντίνα (αυτοκράτειρα)

Κωνσταντίνα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση560
Θάνατος605
Χαλκηδόνα
Αιτία θανάτουαποκεφαλισμός
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Τόπος ταφήςMonastery of Saint Mamas
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΧριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαυρίκιος (αυτοκράτορας)
ΤέκναΘεοδόσιος
Τιβέριος
Μαρία
Παύλος
Ιουστίνος
Ιουστινιανός
Αναστασία
Κλεοπάτρα
Θεοκτίστη
Πέτρος
ΓονείςΤιβέριος Β´ και Ινώ Αναστασία
ΑδέλφιαΧαριτώ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒυζαντινός Αυτοκράτορας (582–602)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Κωνσταντίνα (560 - 605) ήταν αυτοκράτειρα, σύζυγος του Μαυρίκιου της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ήταν κόρη του Τιβέριου Β΄ και της συζύγου του Ινούς Αναστασίας.

Κόρη του Καίσαρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πατέρας της Τιβέριος ήταν διοικητής του Εξκουβιτόρων υπό Ιουστίνου Β΄. Ο Ιουστίνος Β΄ φέρεται να υπέστη από την παραφροσύνη και δεν ήταν σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντά του. Σύμφωνα με τον Γρηγόριο της Τουρ, αποκλειστική αρμοδιότητα της αυτοκρατορίας σε αυτό το σημείο έγινε δεκτό από την Σοφία, μια ανιψιά της Θεοδώρας, της συζύγου του Ιουστίνου Β'. Ο Ευάγριος σχολαστικός αναφέρει ότι η Σοφία κατόρθωσε να συνάψει ανακωχή διάρκειας τριών ετών με τον Χοσρόη από τη δική της. Απαίτησε υποστηρικτές και έφερε τον Τιβέριο, ως συνάδελφό της στην εξουσία.[1]

Η Εκκλησιαστική ιστορία του Ιωάννη της Εφέσου και το χρονικό του Θεοφάνη θεωρούν ότι η Σοφία σχεδίαζε να παντρευτεί τον Τιβέριο.[2] Η Ινώ και οι κόρες της δεν είχαν τη δυνατότητα να εισέλθουν στο Μεγάλο Παλάτι της Κωνσταντινούπολης και εγκαταστάθηκαν στο παλάτι του Ορμίσδα, κατοικία του Ιουστινιανού Α΄ πριν από την ανύψωσή του στο θρόνο. Σύμφωνα με τον Ιωάννη της Εφέσου, ο Τιβέριος πήγαινε εκεί κάθε βράδυ και επέστρεφε στο Μεγάλο Παλάτι κάθε πρωί. Η Σοφία αρνήθηκε να αφήσει κυρίες να επισκεφτούν την Ινώ και τις κόρες της, ως ένδειξη σεβασμού προς αυτές.[3]

Κόρη του Αυτοκράτορα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Σεπτέμβριο του 578, ο Ιουστίνος Β΄ διόρισε τον Τιβέριο ως συν-αυτοκράτορα. Στις 5 Οκτωβρίου του 578, ο Ιουστίνος πέθανε και ο Τιβέριος έγινε ο μοναδικός αυτοκράτορας. Σύμφωνα με τον Ιωάννη της Εφέσου, η Σοφία έστειλε τον Πατριάρχη Ευτύχιο στον Τιβέριο για να τον πείσει να χωρίσει την Ινώ, προσφέροντας τόσο τον εαυτό της όσο και την ενήλικη κόρη της Αραβία ως μελλοντικές νύφες για το νέο αυτοκράτορα. Ο Τιβέριος αρνήθηκε.[3]

Ο Τιβέριος προφανώς φοβόταν για την ασφάλεια της συζύγου και των θυγατέρων του. Ο Ιωάννης της Εφέσου αναφέρει τις τρεις γυναίκες να έρχονται κρυφά και λαθραία στην Κωνσταντινούπολη με το πλοίο, αργά το βράδυ. Η Ινώ ανακηρύχθηκε αυτοκράτειρα σε μια δημόσια τελετή και έλαβε το αξίωμα της Αυγούστας. Η Σοφία διατήρησε επίσης την κατάταξή της και συνέχισε να κατέχει ένα τμήμα του παλατιού για τον εαυτό της.[3] Η Κωνσταντίνα είχε γίνει πλέον μία από τις δύο αυτοκρατορικές κόρες.

Η βασιλεία του πατέρα της ως αυτοκράτορας ήταν σχετικά μικρή. Στο 582, ο Τιβέριος έπεσε άρρωστος και το θέμα της διαδοχής έγινε επιτακτικό. Όπως και πριν, η Σοφία κλήθηκε να επιλέξει ένα διάδοχο για τον ετοιμοθάνατο αυτοκράτορα και επέλεξε τον Μαυρίκιο, έναν γενικό ο οποίος είχε καταφέρει μια σειρά από νίκες επί Ορμίσδου Δ΄ της Περσίας, γιου και διαδόχου του Χοσρόη Β΄. Σύμφωνα με το Γρηγόριο της Τουρ, σχεδίαζε να παντρευτεί το νέο αυτοκρατορικό κληρονόμο.[2]

Σύζυγος του αυτοκράτορα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 5 Αυγούστου του 582, η Κωνσταντίνα αρραβωνιάστηκε τον Μαυρίκιο και η Χαριτώ τον Γερμανό. Και οι δύο άνδρες έλαβαν τον τίτλο του Καίσαρα και έγιναν πιθανοί διάδοχοι. Στις 13 Αυγούστου, ο Τιβέριος ήταν ήδη στο νεκροκρέβατό του. Ο Τιβέριος φέρεται να είχε προετοιμάσει μια ομιλία για το θέμα, αλλά σε αυτό το σημείο ήταν πολύ αδύναμος για να μιλήσει. Ο Κοσμήτορας διάβασε γι' αυτόν. Η ομιλία διακήρυξε τον Μαυρίκιο αυτοκράτορα και μοναδικός διάδοχος του θρόνου. Στις 14 Αυγούστου, ο Τιβέριος πέθανε και ο Μαυρίκιος έγινε μονοκράτορας. Η Κωνσταντίνα παρέμεινε μνηστή του.[4]

Ο γάμος της Κωνσταντίνας και του Μαυρίκιου έλαβε χώρα το φθινόπωρο του 582. Η τελετή πραγματοποιήθηκε από τον Πατριάρχη Ιωάννη Δ΄ και περιγράφεται λεπτομερώς από τον Θεοφύλακτο Σιμοκάττη. Η Κωνσταντίνα ανακηρύχθηκε Αυγούστα, ενώ η Σοφία και η Αναστασία κράτησαν επίσης τον ίδιο τίτλο. Ο Ιωάννης της Εφέσου αναφέρει και τις τρεις Αυγούστες να κατοικούν στο Μεγάλο Παλάτι.[2]

Η Αναστασία ήταν η πρώτη από τις τρεις Αυγούστες που πέθανε. Η Κωνσταντίνα φαίνεται να έχει καλύτερες σχέσεις με τη Σοφία από τη μητέρα της.[5]

Καθαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 602, ο Φωκάς σφετερίστηκε τον θρόνο και εκτέλεσε τον Μαυρίκιο. Η Κωνσταντίνα επέζησε ως χήρα. Το 603, η Κωνσταντίνα και οι τρεις κόρες της εξορίστηκαν σε ένα μοναστήρι, που είναι γνωστό ως «σπίτι του Λέοντα». Το μοναστήρι έχει προκαταρκτικά ταυτοποιηθεί με τη Μονή του Αγίου Μάμα, που ιδρύθηκε και διευθυνόταν από τη Θεοκτίστα, μια αδελφή του Μαυρίκιου.[5]

Ο Θεοφάνης αναφέρει ότι η Κωνσταντίνα διατήρησε την επαφή με τον Γερμανό, και ότι και οι δύο συνωμοτούσαν εναντίον του Φωκά. Τα μηνύματά τους είχαν ανατεθεί στην Πετρόνια, μια υπηρέτριά της. Η Πετρόνια αποδείχθηκε άπιστη και ανέφερε την συνωμοσία στον Φωκά. Η Κωνσταντίνα συνελήφθη και τοποθετήθηκε υπό την επιτήρηση του Θεόπεμπτου, έπαρχου της Κωνσταντινούπολης. Η ανάκρισή της περιλάμβανε βασανιστήρια και αναγκάστηκε να δώσει το όνομα των συναδέλφων της. Η Κωνσταντίνα και οι τρεις κόρες της εκτελέστηκαν στη Χαλκηδόνα. Ο Γερμανός και μια απροσδιόριστη κόρη του επίσης εκτελέστηκε. Η κόρη αυτή φέρεται να ήταν χήρα του Θεοδόσιου, του γιου του Μαυρίκιου.[5]

Παιδιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μαυρίκιος και η Κωνσταντίνα είχαν εννιά γνωστά παιδιά: τον Θεοδόσιο, τον Τιβέριο, τον Πέτρο, τον Παύλο, τον Ιουστίνο, τον Ιουστινιανό, την Αναστασία, τη Θεοκτίστα και την Κλεοπάτρα. Μια κόρη Μύριαμ ή Μαρία καταγράφεται από τον χρονογράφο του 12ου αιώνα Μιχαήλ της Συρίας ως παντρεμένη με τον Χοσρόη Β΄ της Περσίας, αλλά η ύπαρξή της είναι πιο πιθανό πλασματική δεδομένου ότι δεν αναφέρεται από καμιά βυζαντινή πηγή. Αν ήταν πραγματική, θα είχε γεννηθεί αμέσως μετά τον γάμο της Κωνσταντίνας και του Μαυρίκιου το 582.[5]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ http://www.roman-emperors.org/justinii.htm James Allan Evans, "Justin II (565-578 .)."
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.roman-emperors.org/sophia.htm Lynda Garland, "Sophia, Wife of Justin II"
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 http://www.roman-emperors.org/ino.htm Lynda Garland, "Ino Anastasia, wife of Tiberius II Constantine"
  4. ↑ Michael Whitby, The Emperor Maurice and His Historian: Theophylact (1988)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 http://www.roman-emperors.org/tina.htm Lynda Garland, "Constantina, Wife of Maurice"