| Κύψελος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Κύψελος (Αρχαία Ελληνικά) |
| Γέννηση | 7ος αιώνας π.Χ. Κόρινθος |
| Θάνατος | 627 π.Χ. Κόρινθος |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Περίανδρος |
| Γονείς | Ηετίωνας[1] και Λάβδα |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | πολέμαρχος |
Ο Κύψελος ήταν τύραννος της Κορίνθου, κατά τον 7ο αιώνα π.Χ., και πατέρας του Περίανδρου. Γεννήθηκε γύρω στο 695 π.Χ. και πέθανε μάλλον το 627 π.Χ. Υπήρξε ο πρώτος τύραννος της πόλεως της Κορίνθου.
Σύμφωνα με δύο χρησμούς της Πυθίας, ο Κύψελος θα ανέτρεπε το βασιλικό οίκο των Βακχιάδων και έτσι σχεδίασαν να θανατώσουν το μωρό, αν και η μητέρα ήταν συγγενείς τους. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, το νεογέννητο χαμογελούσε σε κάθε άντρα και κανείς τους δεν μπορούσε να το σκοτώσει. Η μητέρα του το έκλεισε σε ένα κιβώτιο από ελεφαντόδοντο και όταν αργότερα επέστρεψαν οι επίδοξοι δολοφόνοι δεν το βρήκαν. Από την αρχαία λέξη κυψέλη, δηλαδή μπαούλο, πήρε τ' όνομά του ο Κύψελος.
Ήταν γιος του Ηετίωνα και της Λάβδας. Όταν μεγάλωσε ο Κύψελος εκπλήρωσε το χρησμό. Μεθόδευσε την άνοδό του στην εξουσία, αφού πρώτα προσεταιρίστηκε όλους όσοι ήταν δυσαρεστημένοι με την πολιτική του βασιλικού γένους των Βακχιάδων, από όποια κοινωνική τάξη κι αν αυτοί προέρχονταν.[2] Στη συνέχεια εξόντωσε τον αρχηγό τους Πατροκλείδη και τους εξόρισε, επιτρέποντάς τους όμως να ιδρύσουν αποικίες.
Όταν ο Κύψελος ανήλθε στην εξουσία της Κορίνθου μοίρασε τα βασιλικά κτήματα, επέβαλε βαρύτερη φορολογία στους μεγαλογαιοκτήμονες και εκδίωξε τους αντιφρονούντες. Παράλληλα, προσπάθησε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για πιο ευρεία συμμετοχή του λαού στα κοινά. Ενίσχυσε επίσης το εμπόριο και τη βιοτεχνία.[2]
Έγινε γνωστός πανελληνίως λόγω των εντυπωσιακών αναθημάτων που προσέφερε στα ιερά της Ολυμπίας και των Δελφών.[2] Λέγεται ότι αυτός καθιέρωσε τα Ίσθμια.[2] Βασίλεψε για τριάντα χρόνια και τον διαδέχθηκε ο γιος του Περίανδρος το 627 π.Χ. που θεωρείται ένας από τους επτά σοφούς. Το ανάθημα του Κύψελου οικοδομήθηκε στους Δελφούς, βρισκόταν εκεί την εποχή που ζούσε ο Ηρόδοτος. Ο δεύτερος γιος του Γόργος έγινε Τύραννος στην Κορινθιακή αποικία Αρχαία Αμβρακία, τον Γόργο τον διαδέχτηκε ο μεγαλύτερος γιος του επίσης Κύψελος. Μερικές πηγές τους καταγράφουν ως Τυράννους αλλά δεν υπάρχουν επαρκείς πηγές που να βεβαιώνουν ότι η οικογένεια των Κυψελιδών κυβερνούσε την Αμβρακία με τον τίτλο του τυράννου.[3][4] Ο δεύτερος γιος του Γοργία Ψαμμήτιχος διαδέχθηκε τον θείο του Περίανδρο στην Τυραννία της Κορίνθου μετά τον θάνατο του (584 π.Χ.), ο ξάδελφος του Λυκόφρων της Κορίνθου είχε δολοφονηθεί στην Κέρκυρα.