Μοχάμεντ Χαν Κατζάρ

Βασιλεύς των Βασιλέων
Μοχάμεντ Χαν Κατζάρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		آغا محمد خان قاجار (Περσικά) και Ağa Məhəmməd şah Qacar (Αζερμπαϊτζανικά)
Γέννηση14  Μαρτίου 1742[1][2][3]
Γκοργκάν
Θάνατος17  Ιουνίου 1797[4][3][5]
Σουσά
Αιτία θανάτουτραύμα από μαχαίρι
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Τόπος ταφήςΝατζάφ και Μασχάντ
Χώρα πολιτογράφησηςGuarded Domains of Iran
ΘρησκείαΙσλάμ[6]
Δωδεκατισμός[6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Shah
στρατιωτικός ηγέτης
μονάρχης
αρχηγός κράτους
μονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςAsiye Khanum Ezzeddin Qajar (1779–1797)
Maryam Khanom (έως 1797)
ΓονείςΜοχάμεντ Χασάν Χαν Κατζάρ και Jeeran Khanum
ΑδέλφιαΧουσεΐν Κολί Χαν Κατζάρ
Morteza Qoli Khan Qajar
Jafar-Qoli Qajar
d:Q29886383
Ali-Qoli Khan Qajar
ΣυγγενείςFath Ali Khan Qajar (παππούς) και Φαθ Αλί Σαχ Κατζάρ (ανιψιός εξ αδελφού)
ΟικογένειαΔυναστεία των Κατζάρων
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΣάχης (1789–1797)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Αγά Χαν Μοχάμεντ Κατζάρ (1742-1797, Περσικά: آغا محمد خان قاجار) ήταν ο ιδρυτής της Δυναστείας των Κατζάρ της Περσικής Αυτοκρατορίας και κυβέρνησε ως απόλυτος μονάρχης στην περίοδο 1789-1797 ως σάχης. Ήταν αρχικά οπλαρχηγός του κλάδου Κουγιουνλού της φυλής Κατζάρ. Το 1789, ο Αγά Μοχάμεντ Χαν ενθρονίστηκε ως βασιλέας της Περσίας, αλλά στέφθηκε επίσημα τον Μάρτιο του 1796. Στις 17 Ιουνίου 1797 δολοφονήθηκε και τον διαδέχθηκε ο ανιψιός του Φαθ Αλί Σαχ Κατζάρ.

Η βασιλεία του Αγά Μοχάμεντ Χαν είναι αξιοσημείωτη λόγω της επανένωσης της Περσίας. Μετά τον θάνατο του Ναντέρ Σαχ (δ. 1747), πολλά από τα περσικά εδάφη στην περιοχή του Καυκάσου είχαν διαμελιστεί σε διάφορα χανάτα ή είχαν δηλώσει de facto ανεξαρτησία, όπως η Γεωργία. Μετά από 48 χρόνια όλα υποτάχθηκαν στον Αγά Μοχάμεντ Χαν. Ορισμένες από τις ανακαταλήψεις του κρίνονται ακόμη και για την εποχή του εξαιρετικά σκληρές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη υποταγή της Γεωργίας, κατά την οποία λεηλάτησε την πρωτεύουσα Τιφλίδα και έσφαξε πολλούς από τους κατοίκους της, παίρνοντας περίπου 15.000 Γεωργιανούς αιχμαλώτους στην ηπειρωτική Περσία.

Κατά την βασιλεία του Αγά Μοχάμεντ Χαν μετακινήθηκε επίσης η πρωτεύουσα της Περσίας στην Τεχεράνη.

Βίος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αγά Μοχάμεντ Χαν γεννήθηκε περίπου το 1742 στο Αστραμπάντ και ανήκε στον κλάδο Κογιουνλού της φυλής Κατζάρ. Η φυλή είχε διάφορους άλλους με γνωστότερο τον κλάδο Ντεβελού, ο οποίος βρισκόταν συχνά σε αντιπαράθεση με τον κλάδο Κογιουνλού[7]. Ο Αγά Μοχάμεντ Χαν ήταν ο πρωτότοκος γιος του οπλαρχηγού της πατριάς Κογιουνλού Μοχάμεντ Χασάν Χαν Κατζάρ και εγγονός του Φαθ Αλί Χαν, εξέχοντος αριστοκράτη, ο οποίος εκτελέστηκε από του σάχη Ταχμάσπ Β΄ (ενδεχομένως με την προτροπή του Ναντέρ Κολί Μπεγκ, ο οποίος αργότερα θα γίνει γνωστός ως Ναντέρ Σαχ σφετεριζόμενος τον θρόνο της Περσίας το 1736 και θεμελιώνοντας τη δυναστεία των Αφσαριδών[7]. Ο Αγά Μοχάμεντ Χαν είχε αρκετούς αδελφούς και ετεροθαλείς αδελφούς, τους Χουσεΐν Κολί Χαν, Μορτετζά Κολί Χαν, Μουσταφά Κολί Χαν, Ρεζά Κολί Χαν, Τζαφάρ Κολί Χαν, Μαχντί Κολί Χαν, Αμπάς Κολί Χαν και Αλί Κολί Χαν[8].

Σε νεαρή ηλικία αιχμαλωτίστηκε από τον Αντέλ Σαχ Αφσάρ και ευνουχίστηκε, οπότε έμεινε χωρίς απογόνους και είναι γνωστός ως ο ευνούχος μονάρχης.

Παραπομπές σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 124384951. Ανακτήθηκε στις 13  Αυγούστου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Agha-Mohammad-Khan. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0000944.
  4. ↑ pantheon.world/profile/person/Agha_Mohammad_Khan_Qajar. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. ↑ «Proleksis enciklopedija» (Κροατικά) 7094.
  6. ↑ 6,0 6,1 books.google.iq/books?id=H20Xt157iYUC&redir_esc=y.
  7. ↑ 7,0 7,1 Perry 1984, σελίδες 602–605.
  8. ↑ Hambly 1991, σελ. 112.

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Hambly, Gavin R.G (1991). «Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty». The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 104–144. ISBN 9780521200950. 
  • Perry, J. R. (1984). «ĀḠĀ MOḤAMMAD KHAN QĀJĀR ». Encyclopaedia Iranica, Vol. I, Fasc. 6, σσ. 602–605.