Νικήτας Χαλκούτζης

Νικήτας Χαλκούτζης
Ο Χαλκούτζης και η ακολουθία του διαφεύγουν στην διάρκεια μάχης μεταξύ Βυζαντινών και Αράβων. Λεπτομέρεια από την Σύνοψις Ιστοριών
Γενικές πληροφορίες
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιπλωμάτης
στρατιωτικός
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαστρατηγός
δεδομένα

Ο πατρίκιος Νικήτας Χαλκούτζης (έδρασε κατά την περίοδο μεταξύ 950–965) ήταν Βυζαντινός στρατηγός, το πρώτο καταγεγραμμένο μέλος της οικογένειας Χαλκούτζη, ο οποίος έγινε ιδιαιτέρως γνωστός για την ανακατάληψη της Κύπρου από τους Άραβες το 965.

Αποτελεί το πρώτο καταγεγραμμένο μέλος της οικογένειας Χαλκούτζη ή Χαλκούτση, αναφορές στα μέλη της οποίας αναφέρονται ανά διαστήματα έως τον 13ο αιώνα.[1] Για πρώτη φορά αναφέρεται από τον Σκυλίτζη και τον Κεδρηνό το 956, όταν ηγήθηκε πρεσβείας στην αυλή του Χαμδανίδη Εμίρη του Χαλεπιού, Σαΐφ αλ-Ντάουλα, ο οποίος, εκείνη την περίοδο, βρισκόταν εν μέσω πολεμικής σύγκρουσης με τους Βυζαντινούς. Σύμφωνα με τους Βυζαντινούς χρονικογράφους, ο Σαΐφ πήρε μαζί του τον Χαλκούτζη σε επιδρομή του στα βυζαντινά εδάφη, ωστόσο ο Χαλκούτζης δωροδόκησε τους φρουρούς του και πέτυχε να διαφύγει μαζί με τους υπηρέτες του στην διάρκεια ενέδρας που στήθηκε στις δυνάμεις του Σαΐφ από τον Λέοντα Φωκά τον Νεότερο σε μια χαράδρα.[2][3]

Στον Χαλκούτζη αποδίδεται, σύμφωνα με τον Κεδρηνό, η ανακατάληψη της Κύπρου—το νησί αποτελούσε από κοινού κτήση των Αράβων και των Βυζαντινών από τα τέλη του 7ου αιώνα—και η πλήρης προσάρτησή της από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το γεγονός αυτό ελάχιστα καλύπτεται και ουδεμία σχετική λεπτομέρεια δεν αναφέρεται στις πηγές της εποχής, ενώ η ημερομηνία του τοποθετείται συνήθως κατά τα τέλη του 965, αν και ενδέχεται να έλαβε χώρα και λίγο νωρίτερα, ακόμη και στα μέσα του 964. Ο Χαλκούτζης ενδέχεται να ήταν ο πρώτος Βυζαντινός κυβερνήτης (στρατηγός) του νησιού μετά την επανακατάκτησή του.[4]


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Σαββίδης 1993, σελ. 375.
  2. ↑ Σαββίδης 1993, σελίδες 375–376.
  3. ↑ Wortley 2010, σελίδες 233–234.
  4. ↑ Σαββίδης 1993, σελίδες 372–375.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Σαββίδης, Αλέξιος Γ. Κ. (1993). «Προσωπογραφικό σημείωμα για τον απελευθερωτή της Κύπρου Νικήτα Χαλκούτζη και για τη χρονολογία ανακατάληψης της μεγαλονήσου (965 μ.Χ.)» (στα ελληνικά). Επετηρίς Κέντρου Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου (Λευκωσία) 2: 371–378. 
  • Wortley, John, επιμ. (2010). John Skylitzes: A Synopsis of Byzantine History, 811-1057. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-76705-7.