Τα νιόκι (ιταλικά: gnocchi) είναι οικογένεια ζυμαρικών της ιταλικής κουζίνας.[1] Είναι φτιαγμένα από μικρά κομμάτια ζύμης, τα οποία συνήθως αποτελούνται από απλό συνδυασμό σιτάλευρου,[2] αυγού,[3] αλατιού και πατάτας.[4] Υπάρχουν παραλλαγές του πιάτου, στις οποίες προστίθενται επιπλέον υλικά, όπως αλεύρι από σιμιγδάλι,[5] τυρί,[6] τριμμένη φρυγανιά,[7] καλαμποκάλευρο[8] ή παρόμοια συστατικά,[9][10][11] και ενδεχομένως να περιλαμβάνει βότανα, λαχανικά και άλλα συστατικά. Τα βασικά συστατικά μπορούν να αντικατασταθούν με εναλλακτικά, π.χ. γλυκοπατάτες αντί για πατάτες ή ρυζάλευρο αντί για σιτάλευρο. Τέτοιες παραλλαγές θεωρούνται συχνά μη παραδοσιακές.[8]
Η ζύμη για τα νιόκι απλώνεται συνήθως προτού κοπεί σε μικρά κομμάτια περίπου στο μέγεθος ενός φελλού μπουκαλιού κρασιού ή μικρότερο.[12] Τα ζυμαρικά μπορούν να πιεστούν με ανάγλυφο αντικείμενο, όπως ένα πιρούνι ή έναν τρίφτη τυριού για αποκτήσουν ραβδώσεις ή να κοπούν σε μικρά κομμάτια.[8] Τα νιόκι τρώγονται συνήθως ως πρώτο πιάτο, αλλά μπορούν επίσης να σερβιριστούν ως κοντόνο (συνοδευτικό) σε ορισμένα κύρια πιάτα.[8]
Τα νιόκι διαφέρουν ως προς τη συνταγή και το όνομα σε διαφορετικές περιοχές. Για παράδειγμα, τα μαλφάτι Λομβαρδίας και Τοσκάνης (κυριολεκτικά κακής κατασκευής) παρασκευάζονται με ρικότα, αλεύρι και σπανάκι, καθώς και με την προσθήκη διαφόρων άλλων βοτάνων εάν απαιτείται.[8][13] Τα νιούντι της Τοσκάνης περιέχουν σαφώς λιγότερο αλεύρι[14] αλλά ορισμένες ποικιλίες έχουν βάση το αλεύρι, όπως το strangulaprievete από την Καμπανία, το καβατέλλι από την Απουλία, το σαρδηνιακό μαλορέντους[15][16] και ούτω καθεξής.[17] Τα νιόκι συνήθως μαγειρεύονται μόνα τους σε αλατισμένο βραστό νερό και στη συνέχεια προστίθενται διάφορες σάλτσες.[8] Αλλά ορισμένα είδη φτιάχνονται από μαγειρεμένη πολέντα ή σιμιγδάλι, η οποία απλώνεται για να στεγνώσει, στρώνεται με τυρί και βούτυρο και ψήνεται.[8]
Τα νιόκι τρώγονται ως πρώτο πιάτο (πρίμο πιάτο) αντί για σούπες (minestre) ή ζυμαρικά. Τα κοινά συνοδευτικά των νιόκι περιλαμβάνουν λιωμένο βούτυρο με φασκόμηλο, πέστο, καθώς και διάφορες σάλτσες. Τα νιόκι μπορεί να είναι σπιτικά, κατασκευασμένα από εξειδικευμένα καταστήματα ή να παράγονται βιομηχανικά και να διανέμονται στο ψυγείο, αποξηραμένα ή κατεψυγμένα. Τα περισσότερα νιόκι βράζονται σε νερό και μετά σερβίρονται με σάλτσα. Τα μικρά νιόκι σούπας μερικές φορές φτιάχνονται πιέζοντας τη ζύμη μέσα από ένα χοντρό κόσκινο ή ένα διάτρητο κουτάλι.
Η λέξη gnocchi μπορεί να προέρχεται από την ιταλική λέξη nocchio, που σημαίνει ρόζος ξύλου,[18] ή από το nocca, που σημαίνει κότσι.[19] Είναι παραδοσιακό είδος ιταλικού ζυμαρικού από τη ρωμαϊκή εποχή.[1] Εισήχθη από τις ρωμαϊκές λεγεώνες κατά την επέκταση της αυτοκρατορίας στις χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου. Μια αρχαία ρωμαϊκή συνταγή αποτελείται από ένα χυλό σαν σιμιγδάλι αναμεμειγμένο με αυγά. Παρόμοια μοντέρνα πιάτα περιλαμβάνουν τα ψημένα νιόκι αλλά ρομάνα και τα σαρδηνιακά μαλορέντους[15][16] που δεν περιέχουν αυγά.
Αφού εισήχθησαν οι πατάτες στην Ευρώπη, ενσωματώθηκαν σε συνταγές νιόκι.[20] Τα νιόκι πατάτας είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στις περιοχές Αμπρούτσο, Φρίουλι-Βενέτσια Τζούλια, Βένετο και Λάτιο.
Τα νιόκι που παρασκευάζονται στο σπίτι καταναλώνονται συνήθως την ίδια μέρα που φτιάχνονται. Ωστόσο, μπορούν να κοπούν σε ζυμαρικά σε μέγεθος μπουκιάς, να απλωθούν ομοιόμορφα σε ένα ταψί, να καταψυχθούν, στη συνέχεια να συσκευαστούν σε αεροστεγή σακούλα και να επιστρέψουν στην κατάψυξη για μελλοντική κατανάλωση. Αυτή η μέθοδος μπορεί να επιτρέψει στα νιόκι να διαρκέσουν πάνω από 2 μήνες στην κατάψυξη.
Τα εμπορικά νιόκι πωλούνται συχνά σε τροποποιημένη ατμοσφαιρική συσκευασία και μπορεί να επιτύχουν διάρκεια ζωής δύο εβδομάδων ή και περισσότερο υπό ψύξη.[21][22] Μερικά πωλούνται σε συσκευασία κενού που μπορεί να παραμείνει στο ράφι και χρειάζεται να τοποθετηθεί στο ψυγείο μόνο αφού ανοιχτεί.[23]
Third image: Store in a cool and dry place (MAX 25°C). Once opened, keep refrigerated for max 3 days.