Νομός Σερρών

Συντεταγμένες: 41°05′N 23°33′E / 41.09°N 23.55°E / 41.09; 23.55

Νομός Σερρών
Εικόνα
Η θέση του νομού στην Ελλάδα
Διοίκηση
Χώρα:Ελλάδα
Περιφέρεια:Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Αριθμός δήμων:Σερρών, Σιντικής, Βισαλτίας, Αμφιπόλεως, Νέας Ζίχνης, Ηράκλειας, Εμμανουήλ Παπά (7)
Νομάρχης:Οι νομαρχίες
καταργήθηκαν στις
31 Δεκεμβρίου 2010
Γεωγραφία και στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμα:Μακεδονία
Αριθμός επαρχιών:Σερρών, Βισαλτίας, Σιντικής, Φυλλίδος (4)
Πρωτεύουσα:Σέρρες
Έκταση:3.967,744 χλμ²
Άλλα
Ταχυδρομικοί κώδικες:62 xxx
Τηλεφωνικοί κωδικοί:232xx
Πινακίδες αυτοκινήτων:ΕΡx-xxxx, ΙΧx-xxxx
Κωδικ. ISO 3166-2:GR-62
Ιστοσελίδα
serres.pkm.gov.gr

Ο νομός Σερρών είναι ένας από τους 51 νομούς της Ελλάδας. Από το 2011 αποτελεί μία από τις 74 περιφερειακές ενότητες της χώρας και μία από τις επτά της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, στο Περιφερειακό Συμβούλιο της οποίας κατέχει τις 5 από τις 61 έδρες. Έιναι ο μεγαλύτερος σε έκτασή νομός στην Βόρεια Ελλάδα, ενώ ο νομός Σερρών διαθέτει τα περισσότερα χωριά από κάθε άλλον νομό στην ελληνική επικράτεια.

Ανατολικά συνορεύει με τους νομούς Δράμας και Καβάλας και δυτικά με τους νομούς Θεσσαλονίκης και Κιλκίς. Στα βόρεια συνορεύει με τη Βουλγαρία (Επαρχία Μπλαγκόεβγκραντ) και με τη Βόρεια Μακεδονία.

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανήκει στους πεδινότερους νομούς της Ελλάδας, δεδομένου ότι το 48% της συνολικής έκτασης του χαρακτηρίζεται σαν πεδινό-ημιορεινό. Περικλείεται δυτικά από τις οροσειρές Κερκίνης-Βερτίσκου-Κερδυλίων, ανατολικά από τις οροσειρές Ορβήλου-Μενοικίου-Παγγαίου, ενώ βόρεια δεσπόζει το όρος Μπέλες. Το νομό διασχίζει ο ποταμός Στρυμώνας, που πηγάζει από τη Βουλγαρία και εκβάλλει στο Στρυμονικό κόλπο (Ορφανού). Κυριότερος παραπόταμός του είναι ο Αγγίτης, στο ανατολικό τμήμα του νομού, όπου ρέει μεταξύ του Παγγαίου και του Μενοικίου όρους, σχηματίζοντας το φαράγγι του Αγγίτη, δίπλα στα Σπήλαια της Αλιστράτης.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Σερρών, που εκτείνεται στην κοιλάδα του κάτω ρου του Στρυμώνα, κατοικήθηκε από τα προϊστορικά ακόμη χρόνια από διάφορους πληθυσμούς. Εκτός από τους αυτόχθονες, άλλοι γνωστοί πληθυσμοί που είχαν εγκατασταθεί εδώ ήταν οι Φρύγες (Βρύγες), οι Στρυμόνιοι, οι Παίονες και στους ιστορικούς χρόνους διάφορες θρακικές φυλές, όπως ήταν οι Οδόμαντες, οι Βισάλτες, οι Σιντοί και οι Ηδωνοί, οι οποίοι έδωσαν και το όνομά τους στις περιοχές όπου κατοίκησαν : Οδομαντική, Βισαλτία, Σιντική και Ηδωνίδα. Στα μέσα περίπου του 5ου π.Χ. αιώνα Αθηναίοι άποικοι ίδρυσαν κοντά στις εκβολές του Στρυμόνα την Αμφίπολη, η οποία αναδείχτηκε στη σημαντικότερη πόλη της ευρύτερης περιοχής. Μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση διαπιστώνεται η εγκατάσταση Ρωμαίων, ιδίως μετά την ίδρυση της γειτονικής ρωμαϊκής αποικίας των Φιλίππων, της οποίας η επικράτεια (territorium) είχε συμπεριλάβει μέσα στα όριά της το ΝΑ τμήμα του νομού Σερρών. Τέλος, στα αυτοκρατορικά χρόνια μαρτυρούνται εγκαταστάσεις μεταναστών από την Ελληνική Ανατολή και κυρίως από τη Μ. Ασία. Οι παραπάνω πληθυσμοί, όπως και οι άποικοι, εκμεταλλεύτηκαν τα πλούσια δάση και βοσκοτόπια, τις απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και τα πλούσια μεταλλεία (χρυσού, αργύρου, χαλκού και σιδήρου) της περιοχής. Πολύ προνομιακή ήταν, από συγκοινωνιακή άποψη, η γεωγραφική θέση του νομού, καθώς ήλεγχε ένα σπουδαίο σταυροδρόμι αρχαίων δρόμων, οι οποίοι εξασφάλιζαν την επικοινωνία του Αιγαιακού κόσμου (ακτές Στρυμονικού κόλπου) με τη Βαλκανική παραδουνάβια ενδοχώρα, όπως και την επικοινωνία μεταξύ Ανατολής και Δύσης, καθώς η Εγνατία οδός διέσχιζε το νότιο τμήμα του νομού. Από άποψη τοπογραφίας, στο νομό Σερρών έχουν εντοπιστεί πολλές θέσεις πόλεων και αγροτικών οικισμών (κωμών), που είχαν ιδρυθεί κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή. Από τις αρχαίες πηγές μας είναι γνωστά τα ονόματα ορισμένων πόλεων, όπως είναι η Σίρις - Σίρρα (Σέρρες), η Δραβήσκος, η Γάζωρος, η Σκοτούσσα, η Ηράκλεια, η Ευπορία, η Βέργη, η Ορέσκεια, η Τράγιλος κ.ά. [1] [2]

Σταθμός στην ιστορία του Βυζαντίου υπήρξε η Μάχη του Κλειδίου επί Αυτοκράτορος Βασιλείου Β´ του Βουλγαροκτόνου, που με ορμητήριο την πόλη των Σερρών κατανίκησε τους Βουλγάρους το 1014 στη θέση Κλειδί, μεταξύ των οροσειρών της Κερκίνης και του Δυτικού Ορβήλου (περιοχή Σιντικής κοντά στον Προμαχώνα).

Η Μάχη του Δημητρίτζη[3][4] διεξήχθη το έτος 1185, στην περιοχή της Σιντικής, μεταξύ των δυνάμεων του Βυζαντινού στρατού και των Νορμανδών του Βασιλείου της Σικελίας, οι οποίοι είχαν πρόσφατα αλώσει την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τη Θεσσαλονίκη. Ήταν καθοριστική Βυζαντινή νίκη, η οποία τερμάτισε οριστικά την Νορμανδική απειλή για την Αυτοκρατορία.

Κοινωνία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κάτοικοι του νομού είναι Έλληνες και ταυτίζονται ως «Μακεδόνες» ή «Βορειοελλαδίτες», με εντοπιζόμενες διαφορές όμως σε ορισμένα στοιχεία της πολιτισμικής τους ταυτότητας (κυρίως στην κουζίνα και τα έθιμα), κατάλοιπα τα οποία οφείλονται στο ότι είναι απόγονοι προσφύγων, οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί στην περιοχή - δημιουργώντας σε πολλές περιπτώσεις και πολλά από τα σημερινά χωριά του νομού - προερχόμενοι από άλλες περιοχές (την Θράκη, τα παράλια και το εσωτερικό της Μικράς Ασίας ή και τον Πόντο), ενώ κάποιοι έχουν σαρακατσάνικο και βλάχικο πολιτισμικό υπόβαθρο εξαιτίας προέλευσης των προγόνων τους, από την περιοχή της Πίνδου, και από άλλες περιοχές. Η συνολική έκταση του νομού Σερρών ανέρχεται σε 3.967,744 τετραγωνικά χιλιόμετρα, που είναι το 3% της έκτασης της Ελλάδας. Το 41% της συνολικής έκτασης του νομού είναι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, γεγονός που καθορίζει και την κύρια ασχολία των κατοίκων του νομού.

Διοικητική διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περιφερειακή Ενότητα Σερρών
Περιφερειακή ενότητα

Λογότυπο
Έμβλημα
Χάρτης της Ελλάδας με {{{Όνομα}}}
Θέση του νομού Σερρών στον χάρτη της Ελλάδας.
Χώρα Ελλάδα Ελλάδα
Πρωτεύουσα Σέρρες
Ιστορική Πρωτεύουσα
Δήμοι 7
Διοίκηση  
 • Αντιπεριφερειάρχης Παναγιώτης Σπυρόπουλος
(2019-)
Διοικητική διαίρεση  
 • Περιφέρεια Κεντρική Μακεδονία
Έτος δημιουργίας νομού
Γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονία
Έκταση  
 • Συνολική 3.964 τ.χλμ
 • Κατάταξη 8η
Πληθυσμός  
 • Συνολικός 151.124 (2021)
 • Κατάταξη πληθ. 14η
 • Πυκνότητα 44,47 κάτ./χλμ²
 • Κατάταξη πυκν. 42η
ISO 3166-2 GR-61
Ταχ. κώδικες 62* **
Πιν. αυτοκινήτων ΕΡ*, ΚΖΜ(Από Ιαν. 2004 ως Ιούν. 2004)
Ιστότοπος serres.pkm.gov.gr

Από το 2011 και με την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης», ο νομός Σερρών αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Σερρών (με έδρα τις Σέρρες) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Με την συνένωση και συγχώνευση των Δήμων από 22 σε 7 όπως προέβλεπε το Πρόγραμμα, οι νέοι δήμοι που προέκυψαν είναι οι:

Δήμος Έδρα Πληθυσμός(2021)
Αμφίπολης Ροδολίβος 7.169
Βισαλτίας Νιγρίτα 16.032
Εμμανουήλ Παππά Χρυσό 11.574
Ηρακλείας Ηράκλεια 15.711
Νέας Ζίχνης Νέα Ζίχνη 8.259
Σερρών Σέρρες 73.847
Σιντικής Σιδηρόκαστρο 18.532
Δήμοι και κοινότητες του νομού Σερρών όπως ίσχυσαν έως το 2010

Πληθυσμός - πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατάταξη Πόλη/Κωμόπολη/Χωριό Πληθυσμός 2001 Πληθυσμός 2011 Μεταβολή Πληθυσμού
1 Σέρρες 54.266 58.287 7,41%
2 Σιδηρόκαστρο 5.711 5.177 -10,55%
3 Νιγρίτα 5.566 3.533 -37,53%
4 Ηράκλεια 3.551 3.786 6,62%
5 Αλιστράτη 2.761 2.127 -22,96%
6 Σκούταρι 2.614 2.154 -17,60%
7 Ροδολίβος 2.552 2.072 -18,91%
8 Νέο Σούλι 2.539 2.399 -5,51%
9 Νέος Σκοπός 2.529 1.934 -23,53%
10 Νέα Ζίχνη 2.421 2.530 4,50%
11 Νέο Πετρίτσι 2.373 1.932 -18,58%
12 Τερπνή 2.189 2.169 -0,91%


Διοίκηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αντιπεριφερειάρχες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Κατάλογος νομαρχών Σερρών
Όνομα Από Έως Σημειώσεις
Γιάννης Μωυσιάδης 2011 2019 Πρώτος αντιπεριφερειάρχης.
Παναγιώτης Σπυρόπουλος 2019 Σήμερα

Αξιοθέατα και Μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λίμνη Κερκίνη
Αλιστράτη: Το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη

Στο νομό υπάρχουν αξιόλογοι αρχαιολογικοί και ιστορικοί τόποι, όπως:

Βλέπε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ [1] Αρχειοθετήθηκε 2017-04-24 στο Wayback Machine. Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της Ανατολικής Μακεδονίας κατά την αρχαιότητα, Θεσσαλονίκη 1976 (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών). ISBN 960-7265-16-5.
  2. ↑ [2] Αρχειοθετήθηκε 2018-06-24 στο Wayback Machine. Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή, Θεσσαλονίκη 1999 (Ιστoσελίδα του Δήμου Σερρών)
  3. ↑ Nicetae Choniatae Historia, Τόμος 23, σελ.469
  4. ↑ Ιστορία του ελληνικού έθνους - Τόμος δ΄, Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, περιεχόμενα
  5. ↑ ΒΑΣΙΛΕΙΩ ΤΩ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΜΝΗΜΟΝΕΣ ΔΕΙΝΩΝ ΑΕΘΛΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΗΣ ΤΟΔΕ ΛΑΪΝΟΝ ΕΠΙΓΟΝΟΙ ΣΤΗΣΑΝ ΔΟΞΗΣ ΑΪΔΙΟΝ
  6. ↑ «Αγάλματα του Νομού Σερρών» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]