Ο Αμερικανός (μυθιστόρημα)

Ο Αμερικανός
ΣυγγραφέαςΧένρι Τζέιμς
ΤίτλοςThe American
ΓλώσσαΑγγλικά
Μορφήμυθιστόρημα
ΤόποςΠαρίσι
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αμερικανός (αγγλικός τίτλος:The American) είναι μυθιστόρημα του Αμερικανού συγγραφέα Χένρι Τζέιμς που δημοσιεύθηκε αρχικά σε συνέχειες στο περιοδικό The Atlantic Monthly το 1876 - 77 και στη συνέχεια εκδόθηκε σε βιβλίο το 1877.[1]

Το μυθιστόρημα αναφέρεται στις άτυχες περιπέτειες του Κρίστοφερ Νιούμαν, ενός καλοσυνάτου αλλά μάλλον αδέξιου Αμερικανού επιχειρηματία στο πρώτο του ταξίδι στην Ευρώπη. Ο Νιούμαν αναζητά έναν κόσμο διαφορετικό από τη σκληρή πραγματικότητα των αμερικανικών επιχειρήσεων του 19ου αιώνα. Ανακαλύπτοντας τις ομορφιές αλλά και τα ελαττώματα της Ευρώπης, έμαθε να μην θεωρεί τίποτε δεδομένο. Η πλοκή στηρίζεται στον δεσμό του Νιούμαν με μια νεαρή χήρα της παριζιάνικης αριστοκρατίας.[2]

Η ιστορία διαδραματίζεται γύρω στο 1868, στο Παρίσι.

Ο Κρίστοφερ Νιούμαν είναι ένας ελκυστικός 40χρονος αυτοδημιούργητος Αμερικανός επιχειρηματίας που έκανε περιουσία με την πώληση ειδών υγιεινής. Έχοντας γίνει πλούσιος, παραδόξως αισθάνεται κενός από τα χρήματα που απέκτησε και επισκέπτεται την Ευρώπη για να ξεκουραστεί από τη δουλειά και να επιτρέψει στον εαυτό του να βιώσει ό,τι καλύτερο μπορεί να του προσφέρει η θέση του. Εγκαθίσταται στο Παρίσι, σε ένα μεγάλο και πολυτελές διαμέρισμα και μέσω της συζύγου ενός συμπατριώτη του, αποκτά πρόσβαση στην υψηλή κοινωνία της γαλλικής πρωτεύουσας.[3]

Σύντομα, γνωρίζει την εκλεπτυσμένη κόμισσα Κλερ ντε Σιντρέ, μια κομψή νεαρή χήρα, την οποία ερωτεύεται. Τα συναισθήματα είναι αμοιβαία και το ζευγάρι αρραβωνιάζεται. Ωστόσο, το πολιτιστικό περιβάλλον της κόμισσας, πολύ διαφορετικό από αυτό του Αμερικανού, είναι ένας κόσμος κλειστός, στενόμυαλος και βουτηγμένος στην παράδοση. Έτσι, θεωρείται κοινωνικά απαράδεκτος από τον μεγαλύτερο αδερφό της Κλερ και από τη μητέρα της, οι οποίοι διεξάγουν έναν μυστικό πόλεμο εναντίον του Αμερικανού αλλοδαπού, μέχρι που ο ίδιος αναγκάζεται να παραιτηθεί από την ιδέα του γάμου.[4]

Αμέσως μετά, από διάφορες συνθήκες, έρχεται στην κατοχή του Κρίστοφερ Νιούμαν ένα έγγραφο, η αποκάλυψη του οποίου θα έφερνε καταισχύνη στη μητέρα και τον αδερφό της πρώην αρραβωνιαστικιάς του. Νιώθει τον ανθρώπινο πειρασμό να το χρησιμοποιήσει για εκδίκηση, αλλά η ηθική του υπερισχύει και αρνείται. Στη συνέχεια φεύγει για την Αμερική. Ωστόσο, ο Κρίστοφερ επιστρέφει στο Παρίσι όταν μαθαίνει ότι η Κλερ, συνηθισμένη να υπακούει στη μητέρα και τον μεγαλύτερο αδερφό της, έκανε μια απελπισμένη ενέργεια: έγινε καλόγρια. Κοιτάζει τους τοίχους του μοναστηριού όπου έχει κλειστεί και μετά φεύγει οριστικά από το Παρίσι, διατηρώντας μόνο τη γλυκιά ανάμνησή της ανάμικτη με στοργική συμπόνια.[2]

Ο Χένρι Τζέιμς, εξέχων εκπρόσωπος της Αμερικανικής λογοτεχνίας και πολιτογραφημένος Βρετανός πολίτης το 1915, εξερεύνησε σε πολλά έργα του τη θεματική της σύγκρουσης ανάμεσα στην αθωότητα, την ειλικρίνεια και αισιοδοξία του Νέου Κόσμου και τη σοφία και διαφθορά του Παλαιού. [5]

Ο Αμερικανός ήταν ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα που αντιπαρέβαλλαν τον ανερχόμενο και ισχυρό κόσμο της Αμερικής με την καλλιεργημένη αλλά αμαρτωλή ευρωπαϊκή κοινωνία. Οι κύριες ιδεολογικές διαφορές του Νιούμαν με την Κλερ και την οικογένειά της περιστρέφονται γύρω από την έννοια της προσωπικής ελευθερίας: ευτυχία, αυτονομία, ελευθερία από την πλευρά του Αμερικανού και το καθήκον απέναντι στην οικογένεια, την παράδοση, την ιστορία και τους απογόνους από την άλλη πλευρά.[6]

  • Στις αρχές της δεκαετίας του 1890, αναζητώντας πάντα την επιτυχία στη σκηνή, ο Χένρι Τζέιμς διασκεύασε το μυθιστόρημά του σε θεατρικό έργο. Αυτή η θεατρική εκδοχή άλλαξε πολύ το αρχικό μυθιστόρημα και μάλιστα είχε αίσιο τέλος για να ευχαριστήσει το κοινό.
  • Το 2001, το αμερικανικό δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο PBS παρήγαγε μια τηλεοπτική διασκευή του μυθιστορήματος σε σκηνοθεσία Πολ Άνγουιν.[7]

Μετάφραση στα ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ο Αμερικάνος, μετάφραση: Ρένα Χατχούτ, εκδόσεις Γράμματα, 1980 [8]