Πεντάκωμο

Συντεταγμένες: 34°44′18″N 33°14′30″E / 34.73833°N 33.24167°E / 34.73833; 33.24167

Πεντάκωμο
Κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας
Πανοραμική άποψη του Πεντακώμου.
Η τοποθεσία του Πεντακώμου στην Επαρχία Λεμεσού.
Πεντάκωμο
Το έμβλημα του κοινοτικού συμβουλίου.
Χώρα	Κύπρος[1][2]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1][2]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Πεντακώμου[3]
• Κοινοτάρχης Πεντακώμου	Πάμπος Χαραλάμπους (από 2017)[3]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[4][5]
Έκταση	19,8229 km²[6][7]
Υψόμετρο	120 μέτρα[8]
Πληθυσμός	644 (2011)[9][10]
Γ.Κ.	5126[2][1]
Τ.Κ.	4528[11]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
δεδομένα

Το Πεντάκωμο είναι κοινότητα της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο.

Τοποθεσία

Το Πεντάκωμο βρίσκεται 20 χιλιόμετρα ανατολικά της Λεμεσού.^[12] Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 120 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.^[13] Στα δυτικά συνορεύει με το Μοναγρούλλι, στα βόρεια με την Ασγάτα και ανατολικά με το Μαρί. Η νότια πλευρά της διοικητικής της έκτασης είναι παραθαλάσσια, με το μήκος των ακτών του να φτάνει τα 15 χιλιόμετρα.^[12] Η ακτή του Πεντακώμου ονομάζεται Ακτή του Κυβερνήτη (Governors’ Beach)^[12] η οποία βρίσκεται εν μέρει και στην επαρχία Λάρνακας.

Ονομασία

Υπάρχουν δύο εκδοχές για την προέλευση της ονομασία τους χωριού:^[12]

• Το χωριό σχηματίστηκε από πέντε παλαιότερους οικισμούς (κώμες), οι οποίοι ενώθηκαν σε έναν. Παλαιοί κάτοικοι του χωριού ισχυρίζονται ότι οι οικισμοί αυτοί βρίσκονταν στις τοποθεσίες Μεσοβούνια, Χαλάσματα, Πετρομούθι, Κρεμμούς και Καλυφούδι. Πιθανόν οι πέντε αυτοί οικισμοί να καταστράφηκαν την περίοδο των αραβικών επιδρομών (7ος-10ος αιώνας).^[12]
• Ο ερευνητής Τζορτζ Τζέφερι, γράφει σε δημοσίευμα του (1918) ότι η ονομασία του χωριού προέκυψε από το γεγονός ότι ήταν η πέμπτη κώμη από την Λεμεσό.^[12]

Το 1958 οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του υιοθέτησαν την εναλλακτική ονομασία Beşevler, που σημαίνει πέντε σπίτια.^[14]

Ιστορία

Το Πεντάκωμο υπάρχει καταγεγραμμένο σε χάρτη της εποχής της Φραγκοκρατίας με την ονομασία Pendacomo. Ο Λουί ντε Μας Λατρί το περιλαμβάνει στα χωριά που άνηκαν στην ιδιοκτησία του βασιλιά.^[12]

Όταν ξεκίνησε η τουρκοκρατία στην Κύπρου (1571), στο Πεντάκωμο εγκαταστάθηκαν Τούρκοι, οι οποίοι ζούσαν αρμονικά με τον ελληνικό πληθυσμό έως το 1974.^[12]

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, έως το 1974, το Πεντάκωμο ήταν μεικτό χωριό, δηλαδή ζούσαν σε αυτό Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Η πλειοψηφία ήταν Τουρκοκύπριοι. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού θέλησαν να παραμείνουν στο χωριό τους. Ωστόσο, λόγω προβλημάτων ανασφάλειας, τους ζητήθηκε αργότερα να μεταφερθούν στο βόρειο τμήμα του νησιού, κάτι που έγινε τον Αύγουστο του 1975. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στην Αγκαστίνα. Στο Πεντάκωμο παραμένουν οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι του αλλά και Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες από το βόρειο τμήμα του νησιού.^[14]

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, ο πληθυσμός του χωριού παρουσιάζει μεγάλη αύξηση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Πεντακώμου όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

.

Ιστορικό απογραφών	Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [15] Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 263[16] —   145 118 1891 316[17] 20.2% 165 151 1901 371[18] 17.4% 195 176 1911 411[19] 10.8% 203 208 1921 448[20] 9.0% 224 224 1931 463[21] 3.3% 232 231 1946 535[22] 15.6% 1960 598[23] 11.8% 259 339 1973 621[24] 3.8% 1976 541[25][26] -12.9% 276 265 1982 431[27] -20.3% 229 202 1992 348[28][29] -19.3% 173 175 2001 388[30][31] 11.5% 195 193 2011 644[9][10] 66.0% 318 326
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Φωτογραφίες

• 
• 

Παραπομπές

1. «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
2. «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
3. «Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2018.
4. «Union of Cyprus Communities - District of Limassol». (Αγγλικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
5. «Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου - Επαρχία Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
6. «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
7. «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
8. «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4  Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2018. σελ. 21.
9. «Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
10. «Census of population 2011». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
11. «Pentakomo». (Αγγλικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21  Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2018.
12. «Το χωριό ΠΕΝΤΑΚΩΜΟ στην Κύπρο». www.thevillagexpress.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
13. «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 21. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
14. «Pentakomo». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
15. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
16. «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 13.
17. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
18. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
19. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
20. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
21. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 7.
22. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
23. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 15.
24. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
25. «Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
26. «Census of households, 1976». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
27. «Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
28. «Απογραφή πληθυσμού 1992». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
29. «Census of population 1992». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
30. «Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 60.
31. «Census of population 2001». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 60.

Πηγές

• «Πεντάκωμο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
• «Πεντάκωμο». 28 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
• «Το χωριό ΠΕΝΤΑΚΩΜΟ στην Κύπρο». www.thevillagexpress.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
• «Pentakomo». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 

Βιβλιογραφία

• Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων. σελ. 119-122. ISBN 9963-566-67-7. 

εικονίδιο Κύπρος

Πύλη Κύπρος

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Πεντάκωμο