Ρωσοπερσικός πόλεμος (1826-1828) | |||
---|---|---|---|
Ρωσοπερσικοί πόλεμοι | |||
Η μάχη της Γκαντζά στις 13 Σεπτεμβρίου 1826 | |||
Χρονολογία | 1826–1828 | ||
Τόπος | Νότιος Καύκασος, Βόρειο Ιράν | ||
Αίτια | Εδαφικές διαφορές | ||
Έκβαση | Ρωσική νίκη συνθήκη του Τουρκμεντσάι | ||
Εδαφικές μεταβολές | Η Περσία αμετάκλητα χάνει τη σημερινή Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και την επαρχία Ιγκντίρ | ||
Αντιμαχόμενοι | |||
Ηγετικά πρόσωπα | |||
Δυνάμεις | |||
|
Ο ρωσοπερσικός πόλεμος του 1826-1828 ήταν η τελευταία μεγάλη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ της αυτοκρατορικής Ρωσίας και της περσικής αυτοκρατορίας.
Ο πόλεμος τελείωσε το 1828 μετά την κατάληψη της Ταμπρίζ από τους Ρώσους. Ο πόλεμος είχε ακόμα πιο καταστροφικά αποτελέσματα για την Περσία από τον πόλεμο του 1804-1813, και η συνακόλουθη συνθήκη του Τουρκμεντσάι την απογύμνωσε από τα τελευταία εναπομείναντα εδάφη στην περιοχή του Καυκάσου, η οποία περιελάμβανε τα εδάφη της σύγχρονης Αρμενίας, του νότιου υπόλοιπου του σύγχρονου Αζερμπαϊτζάν και την επαρχία Ιγντίρ στην Τουρκία. Με τις συνθήκες του Γκουλιστάν και του Τουρκμεντσάι η Δυναστεία των Κατζάρων της Περσικής Αυτοκρατορίας έχασε αμετάκλητα όλα τα εδάφη της στην περιοχή του Καυκάσου από τη Ρωσία, τα οποία εκτείνονταν άλλοτε στο μεγαλύτερο τμήμα της Υπερκαυκασίας και σε τμήμα του Βόρειου Καυκάσου.
Με την ήττα του στην προηγούμενη ευρείας κλίμακας στρατιωτική σύγκρουση, ο Σάχης κατανόησε ότι επίκειτο σχεδόν αναπόφευκτα και άλλη επίθεση από τους Ρώσους. Ταυτόχρονα η Μεγάλη Βρετανία διείδε ότι ο πόλεμος δεν μπορούσε να κερδηθεί για τους Πέρσες και χρησιμοποίησε το γεγονός για να ενισχύσει την εξωτερική πολιτική της και τις διασυνδέσεις της με την Περσία. Χρησιμοποιώντας αυτά τα νέα διπλωματικά κανάλια με τους Βρετανούς, η Περσία προχώρησε σε συνθήκη αμυντικής συμμαχίας το 1812. Στη συνθήκη προβλεπόταν ότι η Βρετανία θα προσέφερε αμυντική συμμαχία ενάντια σε οποιεσδήποτε περαιτέρω ρωσικές καταπατήσεις εδαφών. Περιείχε επίσης όρους, σύμφωνα με τους οποίους η Περσία θα παρείχε προστασία εναντίον οποιουδήποτε ευρωπαϊκού στρατού θα επιχειρούσε να εισβάλλει στην Ινδίας, όπου στάθμευε ένα μεγάλο τμήμα των βρετανικών στρατευμάτων. Σε αντάλλαγμα, η Βρετανία θα παρείχε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης[1], χωρίς ωστόσο πρακτική ωφέλεια στη συγκεκριμένη ρωσοπερσική σύγκρουση.
Μετά τον θάνατο του τσάρου Αλεξάνδρου Α΄ και την επακόλουθη εξέγερση των Δεκεμβριστών, οι Πέρσες εισέβαλαν τον Ιούλιο υπό την αρχηγία του Αμπάς Μιρζά και κέρδισαν ορισμένες νίκες, αριθμητικά υπέρτεροι των δυνάμεων του στρατηγού Αλεξέι Γέρμολοφ, του οποίου οι εκκλήσεις για ενισχύσεις στην Αγία Πετρούπολη δεν εισακούστηκαν. Στις 12 Σεπτεμβρίου ο περσικός στρατός υπό την προσωπική διοίκηση του Αμπάς Μιρζά νικήθηκε στην Γκαντζά. Την άνοιξη του 1827 η ρωσική διοίκηση πέρασε στον στρατηγό Ιβάν Πασκέβιτς που κατέλαβε το Ερεβάν στο τέλος του Σεπτεμβρίου και διέσχισε τον ποταμό Αράς για να καταλάβει το Ταμπρίζ. Τον Νοέμβριο, ο Αμπάς Μιρζά υποχρεώθηκε σε συνθηκολόγηση[2].