Σκηνογραφία

Με τον όρο σκηνογραφία εννοείται η τέχνη της δημιουργίας του περιβάλλοντος και της ατμόσφαιρας μιας σκηνής, σε παράσταση θεάτρου, όπερας, μπαλέτου ή άλλων ερμηνευτικών τεχνών. Περιλαμβάνει τη σχεδίαση των σκηνικών, του φωτισμού, του ήχου και της ενδυμασίας των ερμηνευτών και ερμηνευτριών. Η λέξη εμφανίζεται και ορίζεται για πρώτη φορά στο έργο Ποιητική του Αριστοτέλη.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τον όρο σκηνογράφοι ο Αντόνιο Καΐμι περιγράφει το 1862, μια κατηγορία καλλιτεχνών που ασχολούνταν με τις «pittura scenica e l'architettura teatrale», έχοντας στον νου του ως πρότυπό τους τον αρχιτέκτονα, σχεδιαστή και ζωγράφο Φερντινάντο Γκάλλι-Μπιμπιένα, ο οποίος μεταξύ άλλων ζωγράφιζε οροφές ή και τοίχους δίνοντάς τους την ψευδαίσθηση του τριδιάστατου χώρου (quadratura). Ο Καΐμι αποκαλεί αυτή την τέχνη Arte scenografica («σκηνογραφική τέχνη») και σημειώνει ότι απαιτούσε ιδιοφυή μηχανικό η δημιουργία κινητών σκηνικών ή της ψευδαισθήσεως διαφορετικών περιβαλλόντων. Γενικότερα η οικογένεια Γκάλλι ντα Μπιμπιένα είχε παράδοση στη σκηνογραφική τέχνη από την Μπολόνια του ύστερου 17ου αιώνα, που εξαπλώθηκε στη βόρεια Ιταλία και από εκεί στην Αυστρία και στη Γερμανία. Μια άλλη μεγάλη οικογένεια γνωστή για τη θεατρική σκηνογραφία ήταν οι Κουάλιο (Quaglio).

Ο Καΐμι αναφέρει και άλλους σκηνογράφους του β΄ μισού του 18ου αιώνα και των αρχών του 19ου, που εργάσθηκαν κυρίως στη Λομβαρδία, όπως τους: Μπερναρντίνο και Γκασπάρε Γκαλλιάρι, Πασκουάλε Κάννα, Πιέτρο Γκοντσάγκα, Πάολο Λαντριάνι, Αλεσσάντρο Σανκουίρικο, Κάρλο Φερράρι, Φιλίππο Περόνι, καθώς και τους αδελφούς Μόφτα της Μόντενα.[1] Μια επισκόπηση της επηρεασμένης από τους Ιταλούς σκηνογραφίας μέχρι το 1800 παρατέθηκε από τον Λαντριάνι[2] το 1830.


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Caimi, Antonio (1862). Delle arti del designo e degli artisti nelle provincie di Lombardia dal 1777-1862. Μιλάνο: Presso Luigi di Giacomo Pirola. σελίδες 112–118. 
  2. ↑ Landriani, Paolo (1830). Dottore Giulio Ferrario, επιμ. Storia e Descrizione de' Principali Teatri Antichi e Moderni. Tipografia del Dottor Giulio Ferrario, Contrada del Bocchetto N. 2465. 


Επιλεγμένη βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Aronson, A.: Looking into the Abyss: Essays on Scenography, University of Michigan Press, Ann Arbor 2005
  • Aronson, A.: The History and Theory of Environmental Scenography (αναθεωρημένη 2η έκδ.), Bloomsbury Methuen, Λονδίνο 2018
  • Aronson, A.: The Routledge Companion to Scenography, Routledge, Λονδίνο 2018
  • Βακαλό, Γ.: Σύντομη ιστορία Σκηνογραφίας, Κέδρος, Αθήνα 1979 (επανέκδοση 2005, ISBN 9789600429022)
  • Baugh, C.: Theatre, Performance, and Technology: The Development and Transformation of Scenography, (Revised 2nd edition), Palgrave Macmillan, Basingstoke 2013
  • Beacham, R.C.: Adolphe Appia: Artist and Visionary of the Modern Theatre, Harwood Academic Publishers, Reading 1994
  • Brockett, O.G., Mitchell, M. και Hardberger, L.: Making the Scene: A History of Stage Design and Technology in Europe and the United States, University of Texas Press, Austin 2010
  • Craig, E.G.: Towards a New Theatre, Heinemann, Λονδίνο 1911
  • Hann, R.: Beyond Scenography, Routledge, Oxon. & Νέα Υόρκη 2019
  • Hannah, D. & Harsløf, O. (επιμ.): Performance Design, Museum Tusculanum Press, Nijalsgade Δανίας 2008
  • Howard, P.: What is Scenography?, Routledge, Λονδίνο 2002 (2η έκδ. 2009)
  • McAuley, G.: Space in Performance: Making Meaning in the Theatre, University of Michigan Press, Ann Arbor 1999
  • McKinney, J. & Butterworth, P.: The Cambridge Introduction to Scenography, Cambridge University Press, Cambridge 2009
  • McKinney, J. & Palmer, S.: Scenography Expanded: An Introduction to Contemporary Performance Design, Bloomsbury Methuen, Λονδίνο 2017
  • Svoboda, J. & Burian, J. (επιμ.): The Secret of Theatrical Space, Applause Theatre Books, Νέα Υόρκη 1993