Σύμπραξη για την Ειρήνη

Η Σύμπραξη για την Ειρήνη ή Συνεργασία για την Ειρήνη είναι ένα πρόγραμμα του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) που στοχεύει στη δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ του ΝΑΤΟ και άλλων κρατών στην Ευρώπη και σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. 20 χώρες αποτελούν μέλη της Σύμπραξης για την Ειρήνη.^[1] Η δημιουργία του προγράμματος προτάθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες στη συνάντηση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στο Τραβεμούντε της Γερμανίας στις 20–21 Οκτωβρίου 1993 και συστάθηκε επίσημα στις 10–11 Ιανουαρίου 1994 κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.^[2] Σύμφωνα με τα αποχαρακτηρισμένα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον χαρακτήρισε την Σύμπραξη για την Ειρήνη ως «τροχιά που θα οδηγήσει στην ένταξη στο ΝΑΤΟ».^[3][4]

Δραστηριότητες

Το ΝΑΤΟ οικοδομεί σχέσεις με χώρες μέσω στρατιωτικής συνεργασίας για θέματα εκπαίδευσης, ασκήσεων, σχεδιασμού και αντιμετώπισης καταστροφών, επιστημονικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων, επαγγελματισμού, σχεδιασμού πολιτικής και σχέσεων με κυβερνήσεις.^[5]

Μέλη

Μέλη του ΝΑΤΟ (1994)   Μέλη του ΝΑΤΟ που υπήρξαν μέλη της Σύμπραξης για την Ειρήνη

Μέλη Σύμπραξης για την Ειρήνη   Πιθανά μέλη της Σύμπραξης για την Ειρήνη

Σημερινά μέλη

• Αρμενία ! Αρμενία (5 Οκτωβρίου 1994)^[6]
• Αζερμπαϊτζάν ! Αζερμπαϊτζάν (4 Μαΐου 1994)^[6]
• Λευκορωσία ! Λευκορωσία (11 Ιανουαρίου 1995)^[6]
• Βοσνία και Ερζεγοβίνη ! Βοσνία και Ερζεγοβίνη (14 Δεκεμβρίου 2006)^[6]
• Γεωργία ! Γεωργία (23 Μαρτίου 1994)^[6]
• Καζακστάν ! Καζακστάν (27 Μαΐου 1994)^[6]
• Κιργιστάν ! Κιργιστάν (1 Ιουνίου 1994)^[6]
• Μολδαβία ! Μολδαβία (16 Μαρτίου 1994)^[6]
• Ρωσία ! Ρωσία (22 Ιουνίου 1994)^[6]
• Σερβία ! Σερβία (14 Δεκεμβρίου 2006)^[6]
• Τατζικιστάν ! Τατζικιστάν (20 Φεβρουαρίου 2002)^[6]
• Τουρκμενιστάν ! Τουρκμενιστάν (10 Μαΐου 1994)^[6]
• Ουκρανία ! Ουκρανία (8 Φεβρουαρίου 1994)^[6]
• Ουζμπεκιστάν ! Ουζμπεκιστάν (13 Ιουλίου 1994)^[6]

Μέλη Ευρωπαϊκής Ένωσης

• Αυστρία ! Αυστρία (10 Φεβρουαρίου 1995)^[6]
• Φινλανδία ! Φινλανδία (9 Μαΐου 1994)^[6]
• Δημοκρατία της Ιρλανδίας ! Δημοκρατία της Ιρλανδίας (1 Δεκεμβρίου 1999)^[6]
• Μάλτα ! Μάλτα (εντάχθηκε στις 26 Απριλίου 1995;^[6][7] αποχώρησε στις 27 Οκτωβρίου 1996;^[8] αιτήθηκε την επανεισδοχή της στις 20 Μαρτίου 2008;^[9] έγινε αποδεκτή από το ΝΑΤΟ στις 3 Απριλίου 2008.^[10])
• Σουηδία ! Σουηδία (9 Μαΐου 1994)^[6]

Μέλος Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών

• Ελβετία ! Ελβετία (11 Δεκεμβρίου 1996)^[6]

Ιστορικό μελών

Δεκατέσσερα πρώην κράτη μέλη της Σύμπραξης για την Ειρήνη (δηλαδή Αλβανία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία) εντάχθηκαν στη συνέχεια στο ΝΑΤΟ. Στις 26 Απριλίου 1995 η Μάλτα έγινε μέλος της Σύμπραξης για την Ειρήνη.^[7] Αποχώρησε από το πρόγραμμα στις 27 Οκτωβρίου 1996 προκειμένου να διατηρήσει μια περισσότερο ουδέτερη εξωτερική πολιτική.^[8] Στις 20 Μαρτίου 2008 ζήτησε την επιστροφή της στο πρόγραμμα.^[9] Το αίτημα έγινε δεκτό από τη σύνοδο των χωρών του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι στις 3 Απριλίου του 2008.^[10] Κατά τη διάρκεια της συνόδου των χωρών του ΝΑΤΟ στη Ρίγα στις 29 Νοεμβρίου 2006, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και η Σερβία προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν στην Σύμπραξη για την Ειρήνη, κάτι που έγινε πραγματικότητα στις 14 Δεκεμβρίου του 2006.^[6][11][12]

Πιθανά μελλοντικά μέλη

• Η Κύπρος ! Κύπρος είναι το μόνο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο δεν είναι ούτε μέλος του ΝΑΤΟ ούτε μέλος της Σύμπραξης για την Ειρήνη.^[13] Η Βουλή της Κύπρου ενέκρινε ένα ψήφισμα τον Φεβρουάριο του 2011, με το οποίο η κυβέρνηση της Κύπρου εξουσιοδοτήθηκε για να επιδιώξει την ένταξη στο πρόγραμμα, αλλά ο τότε Πρόεδρος της Κύπρου Δημήτρης Χριστόφιας δεν αιτήθηκε την ένταξη, υποστηρίζοντας ότι θα εμπόδιζε την προσπάθεια διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος.^[14][15] Ο διάδοχος του Χριστόφια, Νίκος Αναστασιάδης, έχει υποστηρίξει στο παρελθόν την ένταξη της Κύπρου στην Σύμπραξη για την Ειρήνη, αν και ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης έχει απορρίψει την ένταξη της Κύπρου τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και στην Σύμπραξη για την Ειρήνη.^[16][17]
• Το Κοσσυφοπέδιο ! Κοσσυφοπέδιο έχει περιγράψει την ένταξη στο πρόγραμμα της Σύμπραξης για την Ειρήνη ως τακτικό και στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης.^[18] Το Κοσσυφοπέδιο υπέβαλε αίτηση για ένταξη στο πρόγραμμα τον Ιούλιο του 2012. Ωστόσο, τέσσερα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα, η Ρουμανία, η Ισπανία και η Σλοβακία, δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου και έχουν δηλώσει ότι θα μπλοκάρουν τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα.^[19][20]

Μέλη του ΝΑΤΟ που ήταν προηγουμένως μέλη της Σύμπραξης για την Ειρήνη

Χώρες που έγιναν πλήρη μέλη του ΝΑΤΟ στις 12 Μαρτίου 1999

• Τσεχία ! Τσεχία (10 Μαρτίου 1994)^[6]
• Ουγγαρία ! Ουγγαρία (8 Φεβρουαρίου 1994)^[6]
• Πολωνία ! Πολωνία (2 Φεβρουαρίου 1994)^[6]

Χώρες που έγιναν πλήρη μέλη του ΝΑΤΟ στις 29 Μαρτίου 2004

• Βουλγαρία ! Βουλγαρία (14 Φεβρουαρίου 1994)^[6]
• Εσθονία ! Εσθονία (3 Φεβρουαρίου 1994)^[6]
• Λετονία ! Λετονία (14 Φεβρουαρίου 1994)^[6]
• Λιθουανία ! Λιθουανία (27 Ιανουαρίου 1994)^[6]
• Ρουμανία ! Ρουμανία (26 Ιανουαρίου 1994)^[6]
• Σλοβακία ! Σλοβακία (9 Φεβρουαρίου 1994)^[6]
• Σλοβενία ! Σλοβενία (30 Μαρτίου 1994)^[6]

Χώρες που έγιναν πλήρη μέλη του ΝΑΤΟ την 1η Απριλίου 2009

• Αλβανία ! Αλβανία (23 Φεβρουαρίου 1994)^[6]
• Κροατία ! Κροατία (25 Μαΐου 2000)^[6]

Χώρα που έγινε πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ στις 5 Ιουνίου 2017

• Μαυροβούνιο ! Μαυροβούνιο (14 Δεκεμβρίου 2006)^[6]

Χώρα που έγινε πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ στις 27 Μαρτίου 2020

• Βόρεια Μακεδονία ! Βόρεια Μακεδονία (15 Νοεμβρίου 1995, ως Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας πριν τον Φεβρουάριο του 2019)^[6]

Παραπομπές

1. North Atlantic Treaty Organisation (3 Δεκεμβρίου 2009). «Partner countries». Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2009. 
2. Borawski, John (April 1995). «Partnership for Peace and beyond». International Affairs (Royal Institute of International Affairs 1944–) 71 (2): 233–246. doi:10.2307/2623432. https://archive.org/details/sim_international-affairs_1995-04_71_2/page/233. 
3. «The President's Meeting with Czech Leaders | National Security Archive». 
4. Savranskaya, Svetlana· Blanton, Tom. «NATO Expansion: What Yeltsin Heard». National Security Archive. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2019. 
5. «Partnership for Peace programme». 
6. «Signatures of Partnership for Peace Framework Document». North Atlantic Treaty Organization. 5 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2006. 
7. North Atlantic Treaty Organisation (26 Απριλίου 1995). «Secretary General's Council Welcoming Remarks, Visit by Maltese Deputy Prime Minister and Minister of Foreign Affairs, Professor Guido de Marco, Wednesday, April 26, 1995». Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2006. 
8. Bohlen, Celestine (November 12, 1996). «New Malta Chief Focuses on Neutrality». New York Times. https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C0DE0D6133BF931A25752C1A960958260&sec=&spon=&pagewanted=all. Ανακτήθηκε στις April 5, 2008. «Within hours of taking office, Mr. Sant withdrew Malta's membership in Partnership for Peace, a NATO military cooperation program that is so loosely defined that its sign-up list now spans the spectrum from Russia to Switzerland. [...] Mr. Sant says none of those moves should be interpreted as anti-European or anti-American, but simply as the best way of insuring Malta's security.» 
9. Gambin, Karl (3 Απριλίου 2008). «Malta reactivates Partnership for Peace membership». DI-VE. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2008. The cabinet has agreed to reactivate its membership in the Partnership for Peace which was withdrawn in 1996, the government said on Thursday. 
10. North Atlantic Treaty Organization (3 Απριλίου 2008). «Malta re-engages in the Partnership for Peace Programme». Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2008. At the Bucharest Summit, NATO Heads of State and Government welcomed Malta’s return to the Partnership for Peace Programme. At Malta's request, the Allies have re-activated Malta's participation in the Partnership for Peace Programme (PfP). 
11. North Atlantic Treaty Organization (29 Νοεμβρίου 2006). «Alliance offers partnership to Bosnia and Herzegovina, Montenegro and Serbia». Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2006. 
12. «Serbia inducted into NATO». Associated Press. 14 Δεκεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2006. 
13. Wilson, Damon (1 Απριλίου 2019). «NATO membership for Cyprus. Yes, Cyprus». Atlantic Council. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2020. 
14. «Cypriot parliament votes to join NATO's Partnership for Peace». SETimes. 25 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2012. 
15. «Cyprus – Vouli Antiprosopon (House of Representatives)». Inter-Parliamentary Union. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2013. 
16. Kambas, Michele· Babington, Deepa (24 Φεβρουαρίου 2013). «Cypriot conservative romps to presidential victory». Reuters. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2013. 
17. «Cyprus dismisses reports on NATO scenarios». KNEWS - Kathimerini Cyprus. 5 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2020. 
18. «Hoxhaj në Lituani, merr përkrahje për MSA-në dhe vizat (Video)». Ministry of Foreign Affairs of Kosovo. 3 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2014. 
19. «Kosovo seeks to join international organisations». Turkish Weekly. 19 Ιουλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2012. 
20. «Kosovo looking to join the Adriatic Charter». 21 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2013.