Η τυφλοκώφωση είναι η κατάσταση μειωμένης ή μηδενικής λειτουργικής ακοής και μειωμένης ή μηδενικής λειτουργικής όρασης.[1][2][3] Διαφορετικοί βαθμοί απώλειας όρασης και ακουστικής απώλειας συνυπάρχουν σε κάθε άτομο.[4] Λόγω αυτής της εγγενούς ποικιλομορφίας, οι ανάγκες κάθε τυφλοκωφού ατόμου σχετικά με τον τρόπο ζωής, την επικοινωνία, την εκπαίδευση και την εργασία πρέπει να αντιμετωπιστούν με βάση τον βαθμό της διπλής αυτής στέρησης, ώστε να βελτιωθεί η ικανότητά του να ζει αυτόνομα. Η Έλεν Κέλερ ήταν ένα πολύ γνωστό παράδειγμα τυφλοκωφού ατόμου.[5] Για να βοηθήσει την κοινότητα των τυφλοκωφών να επεκτείνει τους ορίζοντές της και να αποκτήσει ευκαιρίες, ιδρύθηκε το Helen Keller National Center for Deaf-Blind Youths and Adults, στο Σαντς Πόιντ της Νέας Υόρκης, στις ΗΠΑ, το 1967. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Τυφλών Ελλάδος, «Ένα πρόσωπο είναι τυφλοκωφό όταν έχει μια συνδυασμένη οπτική και ακουστική αναπηρία. Μερικοί τυφλοκωφοί είναι εντελώς κωφοί και τυφλοί, ενώ άλλοι πάλι, διαθέτουν περιορισμένη ακοή ή όραση. Η σοβαρότητα της ακουστικής και της οπτικής αναπηρίας συνεπάγεται ότι οι τυφλοκωφοί δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες που δημιουργήθηκαν για πρόσωπα με ακουστική ή οπτική αναπηρία».[6]
Η κοινότητα των τυφλοκωφών έχει τη δική της κουλτούρα, συγκρίσιμη με αυτή της κοινότητας κωφών. Τα μέλη της κοινότητας τυφλοκωφών έχουν διαφορετικά υπόβαθρα, αλλά τα ενώνουν παρόμοιες εμπειρίες και μια κοινή, ομοιογενής κατανόηση του τι σημαίνει να είσαι τυφλοκωφός.[7] Μερικά τυφλοκωφά άτομα θεωρούν την κατάστασή τους μέρος της ταυτότητάς τους.[8]
Η ιατρική κατάσταση της τυφλοκώφωσης εμφανίζεται με διάφορες μορφές.[4] Σε ορισμένους, αυτή η κατάσταση μπορεί να συμβεί εκ γενετής ως αποτέλεσμα γενετικής διαταραχής, ενώ σε άλλους συμβαίνει ξαφνικά λόγω ασθένειας ή ατυχήματος που οδηγεί σε στέρηση της όρασης ή της ακοής ή και των δύο.[9] Ένα άτομο μπορεί να γεννηθεί κωφό και να τυφλωθεί σε μεταγενέστερο στάδιο της ζωής ή το αντίστροφο. Σε κάθε δεδομένη περίπτωση τυφλοκώφωσης, υπάρχουν πολλές πιθανές ενάρξεις και αιτίες αυτής της κατάστασης. Άλλες συμβαίνουν σταδιακά, άλλες συμβαίνουν απροσδόκητα και ξαφνικά.[10] Η διάγνωση της τυφλοκώφωσης θα μπορούσε ιατρικά να ταξινομηθεί σε συγκεκριμένους τύπους με βάση τα συμπτώματα και τις αιτίες κάθε περίπτωσης.[11]
Οι δύο βασικές κατηγορίες τυφλοκώφωσης είναι η συγγενής και η επίκτητη.[10][12]
Συγγενής τυφλοκώφωση: η κατάσταση της τυφλοκώφωσης από τη γέννηση
Επίκτητη τυφλοκώφωση: κατάσταση τυφλοκώφωσης που αναπτύσσεται αργότερα στη ζωή
Οι τυφλοκωφοί επικοινωνούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, που καθορίζονται από τη φύση της κατάστασής τους, την ηλικία έναρξης και τους διαθέσιμους πόρους τους. Για παράδειγμα, κάποιος που μεγάλωσε κωφός και παρουσίασε απώλεια όρασης αργότερα στη ζωή του είναι πιθανό να χρησιμοποιεί νοηματική γλώσσα (σε οπτικά τροποποιημένη ή απτική μορφή). Άλλοι που μεγάλωσαν τυφλοί και αργότερα έγιναν κωφοί είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν έναν απτικό τρόπο προφορικής/γραπτής γλώσσας. Κάποιοι τρόποι επικοινωνίας είναι:
Πολυαισθητηριακές μέθοδοι έχουν χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσουν τους τυφλοκωφούς να βελτιώσουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες. Αυτές μπορούν να διδαχθούν σε πολύ μικρά παιδιά με αναπτυξιακή υστέρηση (για να βοηθήσουν εκ των προτέρων στην επικοινωνία), σε νέους με μαθησιακές δυσκολίες και σε μεγαλύτερα άτομα, συμπεριλαμβανομένων ασθενών με άνοια.
Οι τυφλοκωφοί χρησιμοποιούν συχνά τη βοήθεια ατόμων που είναι γνωστά ως πάροχοι υπηρεσιών υποστήριξης, οι οποίοι βοηθούν τους τυφλοκωφούς σε συνηθισμένες δραστηριότητες, τους καθοδηγούν σε άγνωστα περιβάλλοντα και διευκολύνουν την επικοινωνία μεταξύ τυφλοκωφών και άλλων ατόμων.[14]
Ο εξοπλισμός Μπράιγ περιλαμβάνει μια ποικιλία συσκευών πολλαπλών χρήσεων, οι οποίες βελτιώνουν την πρόσβαση στην εξ αποστάσεως επικοινωνία. Ορισμένες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αυτόνομες συσκευές συνδεδεμένες μέσω Wi-Fi, ενώ άλλες συνδέονται με μια κινητή συσκευή για να παρέχουν απτική πρόσβαση σε e-mail, γραπτά μηνύματα και άλλους σύγχρονους τρόπους επικοινωνίας. Για να χειριστεί εξοπλισμό Μπράιγ, ένας καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει καλά τη γραφή Μπράιγ και να έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο ή σε υπηρεσία κινητής τηλεφωνίας.
Το έργο Το θαύμα της Άννι Σάλιβαν (1959), το οποίο διασκευάστηκε στην ομώνυμη ταινία (1962), αφηγείται τις προσπάθειες της Άννι Σάλιβαν να βγάλει την Έλεν Κέλερ από τον κόσμο της τύφλωσης και της κώφωσης.[15]
Το άλμπουμ Tommy (1969) των Who αφηγείται την ιστορία της ζωής ενός τυφλοκωφού αγοριού που ονομάζεται Τόμι μέσα από τα τραγούδια.
Η ταινία Black (2005) του Μπόλιγουντ είχε πρωταγωνίστρια τη Ράνι Μούκερτζι στον ρόλο μιας τυφλοκωφής ονόματι Μισέλ Μακνάλι.
Η ταινία Marie's Story (2014) αφηγείται την παιδική ηλικία και την εκπαίδευση της Μαρί Ερτάν (1885–1921), μιας τυφλοκωφής γυναίκας.
Η Χέιμπεν Γκίρμα, το πρώτο τυφλοκωφό άτομο που αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ, κυκλοφόρησε μια αυτοβιογραφία με τίτλο Haben: The Deafblind Woman Who Conquered Law Harvard (2019).[16]
Το Feeling Through (2019) είναι μια αμερικανική δραματική ταινία μικρού μήκους σε σκηνοθεσία του Νταγκ Ρόλαντ που ήταν το πρώτο έργο με πρωταγωνιστή τυφλοκωφό ηθοποιό (Ρόμπερτ Ταράνγκο). Ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους το 2021.[17][18]