Φραντς Καρλ Ασάρ

Φραντς Καρλ Ασάρ
Χαρακτικό του Ασάρ του 1800
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Franz Carl Achard (Γερμανικά)
Γέννηση28  Ιανουαρίου 1753[1][2][3]
Βερολίνο[4][5]
Θάνατος20  Απριλίου 1821[1][2][3]
Βόουουφ[5] ή Κόναρι (Κομητεία Βόουουφ)
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Πρωσίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχημικός
φυσικός
βιολόγος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Φραντς Καρλ Ασάρ (γερμανικά: Franz Karl Achard‎‎, 28 Απριλίου 1753 – 20 Απριλίου 1821) ήταν Γερμανός (Πρώσος) χημικός, γεωεπιστήμονας, φυσικός και βιολόγος. Η κύρια ανακάλυψή του ήταν η παραγωγή ζάχαρης από ζαχαρότευτλα.[6][7]

Βίος και έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ασάρ γεννήθηκε στο Βερολίνο, γιος του ιεροκήρυκα Μαξ Γκιγιόμ Ασάρ, απογόνου Ουγενότων προσφύγων, και της συζύγου του Μαργκερίτ Ελιζαμπέτ (Ρουπέρ). Σπούδασε φυσική και χημεία στο Βερολίνο. Το ενδιαφέρον του για τη διύλιση ζάχαρης άρχισε να αναπτύσσεται μέσω του πατριού του. Σε ηλικία 20 ετών, ο Ασάρ μπήκε στον «Κύκλο των Φίλων των Φυσικών Επιστημών» και γνώρισε τον Αντρέας Ζίγκισμουντ Μάργκραφ, τότε διευθυντή των φυσικών τάξεων στη Βασιλική Ακαδημία Επιστημών. Ο Ασάρ μελέτησε πολλά θέματα, όπως η μετεωρολογία, η ψύξη της εξάτμισης, ο ηλεκτρισμός, η τηλεγραφία, η βαρύτητα, τα αλεξικέραυνα, και δημοσίευσε στα γερμανικά και τα γαλλικά.[8]

Ο Ασάρ ήταν ευνοούμενος του βασιλιά Φρειδερίκου Β΄ της Πρωσίας και αναφερόταν απευθείας στον βασιλιά για τις έρευνές του δύο φορές την εβδομάδα. Σχετικά με μια μελέτη για την επίδραση του ηλεκτρισμού στις διανοητικές ικανότητες, ο Φρειδερίκος Β΄ φέρεται να ανέφερε: Αν είναι σε θέση να δώσει επιχειρήματα στους ημιμαθείς στα πρωσικά μου κρατίδια χρησιμοποιώντας τον ηλεκτρισμό, τότε αξίζει περισσότερο από το ίδιο του το βάρος σε χρυσό.

Το 1776 ο Ασάρ εξελέγη μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών του Βερολίνου. Το 1778, ο Ασάρ εξελέγη μέλος της Γερμανικής Ακαδημίας Επιστημών Λεοπολντίνα.[9] Μετά τον θάνατο του Μάργκραφ το 1782, ο Ασάρ έγινε διευθυντής των φυσικών τάξεων της ακαδημίας. Το 1782 εξελέγη εξωτερικό μέλος της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών.[8]

Για τις ανακαλύψεις του στον εγκλιματισμό του καπνού στη Γερμανία, ο βασιλιάς του χορήγησε ισόβια σύνταξη 500 τάλερ. Ο Ασάρ έχαιρε επίσης της εκτίμησης του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Β΄ της Πρωσίας.

Ο Ασάρ επανέφερε την ανακάλυψη του Μάργκραφ το 1747 ότι τα ζαχαρότευτλα περιείχαν ζάχαρη και επινόησε μια διαδικασία για την παραγωγή ζάχαρης από ζαχαρότευτλα. Από το 1789 φύτεψε διάφορα ζαχαροφόρα φυτά στην έπαυλή του στο Κάουλσντορφ κοντά στο Βερολίνο. Σύντομα προτίμησε τα ζαχαρότευτλα λόγω της αποτελεσματικότητάς τους. Τον επόμενο χρόνο μελέτησε διάφορες ποικιλίες τεύτλων και την επίδραση των λιπασμάτων. Η έρευνα διακόπηκε όταν το αρχοντικό του Κάουλσντορφ κάηκε και έπρεπε να πουληθεί. Ο Ασάρ συνέχισε αργότερα στην έπαυλη Französisch Buchholz.[8]

Το 1801, με την υποστήριξη του βασιλιά Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄, άνοιξε το πρώτο διυλιστήριο ζαχαρότευτλων στο Γκουτ Κούνερν κοντά στο Στάιναου της Σιλεσίας[10] στην Πρωσία.[11] Το 1802, το διυλιστήριο επεξεργάστηκε 400 τόνους τεύτλων με βαθμό απόδοσης 4%. Σύντομα κατασκευάστηκαν και άλλα διυλιστήρια από τους μαθητές του Γιόχαν Γκότλομπ Ναθούσιους και Μόριτς Φράιχερ φον Κόπι. Το 1807 το εργοστάσιο του Ασάρ κάηκε κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων και το 1810 ανοικοδομήθηκε σε μικρή κλίμακα. Τα εμπάργκο του Ναπολέοντα κρατούσαν τις εισαγωγές ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο μακριά από τη Γερμανία και έτσι η καλλιέργεια και ο εξευγενισμός ζαχαρότευτλων απέκτησε μεγάλη σημασία για την πρωσική κυβέρνηση. Διυλιστήρια δημιουργήθηκαν επίσης στη Βοημία, στο Άουγκσμπουργκ και το 1811 στη Γαλλία. Η ίδια η Γαλλία κατασκεύασε πολλά διυλιστήρια και μόνο τα επόμενα χρόνια ξεπεράστηκε από την Πρωσία.

Οι Άγγλοι έμποροι ζάχαρης προσέφεραν στον Ασάρ 200.000 τάλερ για να κηρύξει τα πειράματά του αποτυχημένα, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Με την ανακάλυψη του Ασάρ, η ζάχαρη δεν ήταν πλέον προϊόν πολυτελείας, αλλά η τοπική παραγωγή έγινε αναγκαιότητα, λόγω των εμπάργκο. Ο Ασάρ δίδαξε μαθήματα για να έχει μεγάλο αριθμό καλλιεργητών ζαχαρότευτλων και τα ειδικά αναπτυγμένα ζαχαρότευτλα έγιναν διαθέσιμα για όλους. Ο Ασάρ περιέγραψε τα ζαχαρότευτλα ως «ένα από τα πιο πλούσια δώρα που η θεϊκή γενναιοδωρία είχε απονείμει στον άνθρωπο στη γη».[12]

Το 1794, ο Ασάρ κατασκεύασε έναν οπτικό τηλέγραφο μεταξύ Σπάνταου και Μπελβού. Η συσκευή αυτή είχε εφευρεθεί μόλις ένα χρόνο πριν από τον Κλωντ Σαπ.[13]

Λόγω των οικονομικών δυσχερειών του Ασάρ ως αποτέλεσμα διαφόρων πυρκαγιών το 1807, τα διυλιστήρια του κηρύχθηκαν σε πτώχευση το 1815. Πέθανε πάμπτωχος το 1821 στο Βολάου. Το έργο της ζωής του συνεχίστηκε κυρίως από Γάλλους βιομηχάνους, όπως στα διυλιστήρια του Ματίας Κριστιάν Ραμπεθγκέ. Στα μέσα του 19ου αιώνα στην Αμερική, ο εγγονός του Ασάρ, Άντον Γουίλιαμ Βάλντεμαρ Ασάρ, προώθησε με επιτυχία την παραγωγή ζάχαρης από τεύτλα στο Μίσιγκαν, όπως αναφέρει ένας μεταγενέστερος απόγονος, ο Εμίλ Λόκγουντ,[14] γιο της Μαμπέλ Πωλίν Ασάρ.[15]

Δημοσιεύσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Lectures on Experimental Philosophy [Διαλέξεις πειραματικής φιλοσοφίας], 4 τόμ., 1792
  • Abhandlung über die Bereitung des Zuckers aus der in vielen Provinzen allerhöchst - Dero Staaten, als Viehfutter häufig angebauten Runkelrübe, nebst den dazu gehörigen Belägen und Proben des Runkelrübenzuckers [Πραγματεία για την παρασκευή ζάχαρης από ζαχαρότευτλα, τα οποία συχνά καλλιεργούνται ως ζωοτροφές σε πολλές επαρχίες των κρατών της Υψηλότητάς σας, μαζί με τη σχετική τεκμηρίωση και δείγματα ζάχαρης από ζαχαρότευτλα], Βερολίνο, 1799
  • Anleitung zur Bereitung des Rohzuckers aus Rüben [Οδηγός για την παρασκευή ακατέργαστης ζάχαρης από τεύτλα], Βερολίνο, 1800
  • Kurze Geschichte der Beweise der Ausführbarkeit im Großen der Zuckerfabrication aus Runkelrüben [Σύντομο ιστορικό της απόδειξης της σκοπιμότητας παραγωγής ζάχαρης από ζαχαρότευτλα σε μεγάλη κλίμακα], Βερολίνο, 1800
  • Anleitung zum Anbau der Runkelrüben [Οδηγός για την καλλιέργεια ζαχαρότευτλων], Μπρεσλάου, 1803
  • Über den Einfluß der Runkelrübenzuckerfabrication auf die Ökonomie [Σχετικά με την επίδραση στην οικονομία της παραγωγής ζάχαρης από ζαχαρότευτλα], Γκλογκάου, 1805
  • Die europäische Zuckerfabrication aus Runkelrüben [Ευρωπαϊκή παραγωγή ζάχαρης από ζαχαρότευτλα], Λειψία, 1812

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 145086721. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6sb7sk6. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 (Ιταλικά) www.accademiadellescienze.it. franz-karl-achard. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2020.
  6. ↑ Achard (1799) "Procédé d'extraction du sucre de bette" (Process for extracting sugar from beets), Annales de Chimie, 32 : 163-168.
  7. ↑ Wolff, G. (1953). Franz Karl Achard, 1753–1821; a contribution of the cultural history of sugar. 7, σελ. 253–4. PMID 13086516. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Gillispie, Charles Coulston (1970). Dictionary of scientific biography. New York: American Council of Learned Societies. σελ. 44-45. ISBN 0-684-10114-9. 
  9. ↑ «Mitglieder». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2023. 
  10. ↑ Schoenberg, Gustav Friedrich von (1896). Handbuch der politischen Oekonomie ...: Volkswirtschaftslehre. Tuebingen: H. Laupp. σελ. 80. 
  11. ↑ Chambers Biographical Dictionary, (ISBN 0-550-18022-2), σελ. 6
  12. ↑ The Cyclopaedia of Useful Knowledge, Vol I, London, George Woodfall and Son, 1847, σελ.119.
  13. ↑ «The Quantifying Spirit in the 18th Century». publishing.cdlib.org. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2023. 
  14. ↑ Mills, James Cook, History of Saginaw County Michigan (Seeman & Peters Publishers, 1918), 467, as cited in MAN IN MOTION: Michigan's Legendary Senate Majority Leader, Emil Lockwood by Stanley C. and Marilyn H. Fedewa (Llumina/MSU Press, 2003), 10-11
  15. ↑ Fedewa, MAN IN MOTION, 15, 240.