Χέλυς (όργανο)

Η αρχαία Χέλυς

Η χέλυς ή αλλιώς χελώνη ήταν έγχορδο μουσικό όργανο, κοινό με τη λύρα των αρχαίων Ελλήνων, ονομαζόμενο έτσι από την κυρτή πλάτη ξύλου που είχε σε σχήμα, όπως το κέλυφος της χελώνας. Η λέξη χρησιμοποιήθηκε ως υπαινιγμός για την παλαιότερη λύρα των Ελλήνων, η οποία λέγεται ότι εφευρέθηκε από τον Ερμή.

Η λέξη έχει εφαρμοστεί αυθαίρετα από την κλασική εποχή σε διάφορα έγχορδα όργανα και σήμερα υπάρχουν πολλές αναπαραστάσεις της σε ελληνικά αγγεία, σε πολλές από τις οποίες αντιπροσωπεύεται από ένα πραγματικό κέλυφος.

Το 2012 στο τμήμα Μηχανικών Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής του ΤΕΙ Κρήτης μελετήθηκε με σύγχρονες μεθόδους ένα αυθεντικό αντίγραφο μιας αρχαίας ελληνικής χέλυος επιβεβαιώνοντας ότι η αρχαία χέλυς ήταν όργανο που συνόδευε την ανθρώπινη φωνή στην ίδια τονικότητα. [1] [2]


  • Scaliger, notas introductorias a su edición de Marco Manilius, Astronomicon, 1579.
  1. E. Bakarezos, V. Vathis, S. Brezas, Y. Orphanos and N.A. Papadogiannis, “Acoustics of the Chelys - An ancient Greek tortoise-shell lyre” Applied Acoustics 73, 478 (2012)
  2. Ειρήνη Βενιού, «Μίλησε» η λύρα του Ερμή, Το Βήμα, 12 Φεβρουαρίου 2012