Boμαρέα

Boμαρέα
Eίδος βομαρέας από το νότιο Εκουαδόρ
Eίδος βομαρέας από το νότιο Εκουαδόρ
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Ομοταξία: Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledonae)
Τάξη: Λειριώδη (Liliales)
Οικογένεια: Αλστραιμεριοειδή (Alstroemeriaceae)
Γένος: Boμαρέα
(Bomarea)
Mirb., 1804
Συνώνυμα[1][2]
  • Leontochir, Phil.
  • Vandesia, Salisb.
  • Sphaerine, Herb.
  • Dodecasperma, Raf.
  • Wichuraea, M.Roem.
  • Danbya, Salisb.

Η βομαρέα (λατινική και επιστημονική ονομασία Bomarea) είναι γένος μονοκοτυλήδονων πολυετών ποωδών φυτών με ριζώματα. Ανήκει στην οικογένεια αλστραιμεριοειδή, της οποίας αποτελεί το ένα από τα δύο μεγάλα γένη (το άλλο είναι η αλστραιμερία). Τα περισσότερα είδη βομαρέας φύονται στις Άνδεις[3], αλλά μερικά συναντώνται στην Κεντρική Αμερική, το Μεξικό και τις Δυτικές Ινδίες, και γενικώς χαρακτηρίζεται ως είδος των τροπικών περιοχών.[1] Κάποια είδη καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά φυτά[4][5][6], αλλά γενικώς οι βομαρέες καλλιεργούνται τοπικώς και για το ρίζωμά τους, που τρώγεται.

Οι βομαρέες είναι παρόμοιες με τα συγγενικά τους είδη του γένους αλστραιμερία, αλλά συνήθως αναπτύσσονται με έρποντα ή αναρριχώμενα στελέχη, αν και αρκετά είδη στέκονται όρθια αυτόνομα, ως ξεχωριστά στελέχη. Μοιράζονται επίσης και το μορφολογικό χαρακτηριστικό των περισσότερων φυτών της οικογένειάς τους τα φύλλα, που εκφύονται εναλλασσόμενα, να στρέφονται στον μίσχο τους κατά 180 μοίρες, έτσι ώστε να έχουν «ύπτια» (resupinate) θέση, δηλαδή η κάτω επιφάνειά τους γίνεται η επάνω. Τα άνθη εκφύονται σε σκιάδια.

Το γένος Bomarea διαιρείται σε τέσσερα υπογένη, που φέρουν τις ονομασίες Baccata, Bomarea (συνώνυμο του γένους), Sphaerine και Wichuraea.[7]

Είδη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα αναγνωρίζονται από 110[8] έως 122 είδη[7] που ανήκουν στο γένος Bomarea, ενώ περί το 1960 εκτιμώνταν σε 150 περίπου. Στον κατάλογο των Βοτανικών Κήπων του Kew του Ιουλίου 2014 γίνονται δεκτά[1] τα εξής είδη:

Εικόνα Ονομασία Γεωγραφική κατανομή
Bomarea acutifolia
(«βομαρέα η οξύφυλλος»)		 Μεξικό, Κεντρική Αμερική
Bomarea albimontana Περού
Bomarea alstroemerioides Περού
Bomarea amazonica Περού
Bomarea amilcariana Βενεζουέλα
Bomarea ampayesana Περού
Bomarea anceps Περού
Bomarea andimarcana Περού, Βολιβία
Bomarea andreana Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα
Bomarea angulata Εκουαδόρ, Περού
Bomarea angustissima Περού
Bomarea aurantiaca Περού, Βολιβία
Bomarea boliviensis Βολιβία, Αργεντινή
Bomarea brachysepala
(«βομαρέα η βραχυσέπαλος»)		 Εκουαδόρ, Περού
Bomarea bracteata Περού
Bomarea bracteolata Παναμάς
Bomarea bredemeyeriana Κολομβία, Βενεζουέλα
Bomarea brevis Περού, Βολιβία
Bomarea callejasiana Κολομβία
Bomarea campanularia Εκουαδόρ, Περού
Bomarea campylophylla Περού
Bomarea carderi
(βομαρέα η καρδέρειος)		 Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea caucana Κολομβία
Bomarea caudata Περού
Bomarea caudatisepala Παναμάς
Bomarea ceratophora
(«βομαρέα η κερατοφόρος»)		 Εκουαδόρ
Bomarea chaparensis Βολιβία
Bomarea chimborazensis Εκουαδόρ
Bomarea chiriquina Παναμάς, Κόστα Ρίκα
Bomarea coccinea Περού
Bomarea colombiana Κολομβία
Bomarea cordifolia Περού
Bomarea cornigera Περού
Bomarea cornuta Περού, Εκουαδόρ
Bomarea costaricensis
(«βομαρέα η κοσταρίκειος»)		 Παναμάς, Κόστα Ρίκα
Bomarea crassifolia Κολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα, Περού
Bomarea crinita Περού
Bomarea crocea Περού
Bomarea densiflora Περού, Εκουαδόρ
Bomarea denticulata Περού
Bomarea diffracta Κολομβία
Bomarea dispar Περού
Bomarea dissitifolia Περού, Εκουαδόρ
Bomarea dolichocarpa Περού, Εκουαδόρ
Bomarea dulcis Περού, Βολιβία, Χιλή
Bomarea edulis ευρεία εξάπλωση στη Λατινική Αμερική, από το κεντρικό Μεξικό έως την Αργεντινή, συν Δυτικές Ινδίες
Bomarea endotrachys Περού
Bomarea engleriana Περού
Bomarea euryantha Κολομβία
Bomarea euryphylla Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea evecta Εκουαδόρ
Bomarea ferreyrae Περού
Bomarea foertheriana Περού
Bomarea formosissima Περού, Βολιβία
Bomarea glaucescens Περού, Εκουαδόρ, Βολιβία
Bomarea goniocaulon Περού, Εκουαδόρ
Bomarea graminifolia Εκουαδόρ
Bomarea hartwegii Περού, Εκουαδόρ
Bomarea herbertiana Κολομβία
Bomarea herrerae Περού
Bomarea hieronymi Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea hirsuta Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea huanuco Περού
Bomarea inaequalis Κολομβία
Bomarea involucrosa Περού, Βολιβία
Bomarea kraenzlinii Κολομβία
Bomarea lancifolia Εκουαδόρ
Bomarea latifolia Περού
Bomarea libertadensis Περού
Bomarea linifolia Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea longipes Περού, Εκουαδόρ
Bomarea longistyla Περού
Bomarea lopezii Βενεζουέλα
Bomarea lutea Εκουαδόρ
Bomarea macrocephala Αργεντινή, Βολιβία
Bomarea macusanii Περού
Bomarea moritziana Κολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα
Bomarea multiflora
(«βομαρέα η πολυανθής»)		 Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea multipes Εκουαδόρ
Bomarea nematocaulon Περού
Bomarea nervosa Περού, Εκουαδόρ
Bomarea nubigena Εκουαδόρ
Bomarea obovata Νικαράγουα, Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ, Περού
Bomarea ovallei έρημος Ατακάμα
Bomarea ovata Αργεντινή, Βολιβία, Περού
Bomarea oxytepala Εκουαδόρ
Bomarea pardina Κολομβία, Περού
Bomarea parvifolia Περού
Bomarea patacoensis Εκουαδόρ
Bomarea patinii Κολομβία, Εκουαδόρ
Bomarea pauciflora Κολομβία, Βενεζουέλα
Bomarea perglabra Εκουαδόρ
Bomarea peruviana Περού
Bomarea porrecta Περού
Bomarea pseudopurpurea Περού
Bomarea pudibunda Κολομβία
Bomarea pumila Βολιβία, Περού
Bomarea puracensis Κολομβία
Bomarea purpurea Κολομβία, Βενεζουέλα, Εκουαδόρ, Περού
Bomarea rosea Περού
Bomarea salicifolia Βενεζουέλα
Bomarea salsilla
(βομαρέα η σαλσίλλα)		 Χιλή
Bomarea secundifolia Περού
Bomarea setacea Περού
Bomarea shuttleworthii Κολομβία
Bomarea speciosa Περού
Bomarea spissiflora Εκουαδόρ, Περού
Bomarea stans Αργεντινή, Βολιβία
Bomarea suberecta Παναμάς, Κόστα Ρίκα
Bomarea superba Περού
Bomarea tarmensis Περού
Bomarea torta Εκουαδόρ, Περού
Bomarea tribrachiata Εκουαδόρ, Περού
Bomarea trichophylla Κολομβία
Bomarea trimorphophylla Εκουαδόρ
Bomarea truxillensis Βενεζουέλα
Bomarea uncifolia Εκουαδόρ
Bomarea vargasii Περού
Bomarea velascoana Περού
Bomarea vitellina Κολομβία
Bomarea weigendii Περού


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Kew World Checklist of Selected Plant Families». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023. 
  2. ↑ Hofreiter, A.: «Leontochir: A synonym of Bomarea (Alstroemeriaceae)?», Harvard Papers in Botany, τόμ. 11, νο. 1 (2006), σσ. 53-60
  3. ↑ Guarin, F.A. (2005): «Three new species of Bomarea (Alstroemeriaceae) from the Andean region of Colombia», Novon, τόμ. 15(2), σσ. 253-258
  4. ↑ Sanso, A.M. & C.C. Xifreda (2001): «Generic delimitation between Alstroemeria and Bomarea (Alstroemeriaceae)»[νεκρός σύνδεσμος], Annals of Botany, τόμ. 88(6), σσ. 1057-1069
  5. ↑ Hofreiter, A. (2008): «A revision of Bomarea subgenus Bomarea s.str. section Multiflorae (Alstroemeriaceae)», Systematic Botany, τόμ. 33, σσ. 661-684
  6. ↑ Chacón, J., M. Camargo de Assis, A.W. Meerow και S.S. Renner: «From east Gondwana to Central America: Historical biogeography of the Alstroemeriaceae», Journal of Biogeography, τόμ. 39(10), έτος 2012, σσ. 1806-1818, περίληψη
  7. ↑ 7,0 7,1 Cáceres González, D.A.: «Bomarea rinconii (Alstroemeriaceae), a new species from the Talamanca Mountains in Chiriqui Province, Panama» Phytotaxa, τόμ. 105(1), έτος 2013, σσ. 21-24
  8. ↑ Alzate, F., κ.ά.: «Panbiogeographical analysis of the genus Bomarea (Alstroemeriaceae)», Journal of Biogeography, τόμ. 35, έτος 2008, σσ. 1250-1257

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 8, σελ. 710