De Havilland Sea Vixen

de Havilland Sea Vixen
Το Sea Vixen
Τύποςμαχητικό των αεροπλανοφόρων
Κατασκευαστήςde Havilland
Χώρα προέλευσηςΗνωμένο Βασίλειο
Παρθενική πτήση26 Σεπτεμβρίου 1951[1]
Πρώτη παρουσίασηΙούλιος 1959
Αποσύρθηκε1972
Κύριος χειριστήςΒασιλικό Ναυτικό (Fleet Air Arm)
Μονάδες που παρήχθησαν145

Το de Havilland DH.110 Sea Vixen ήταν δικινητήριο, διθέσιο αεριωθούμενο μαχητικό αεροσκάφος το οποίο σχεδιάστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο τη δεκαετία του 1950, για χρήση με τα αεροπλανοφόρα του Βασιλικού Ναυτικού. Αποδείχθηκε αποτελεσματικό και παρέμεινε επιχειρησιακό μέχρι τη δεκαετία του 1970. Αρχικά παράγονταν από την de Havilland, όμως το 1960 η εταιρεία αυτή έγινε μέρος του Ομίλου Hawker Siddeley και έτσι το αεροσκάφος μετονομάστηκε σε Hawker Siddeley Sea Vixen.

Σχεδιασμός και ανάπτυξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πρωτότυπο DH.110 (WG236) το 1952

Το Sea Vixen ήταν ένα δικινητήριο μαχητικό παντός καιρού, η ανάπτυξη του οποίο ξεκίνησε το 1946 κατόπιν σχετικών συζητήσεων με το Ναυαρχείο.[1] Διατηρούσε το ουραίο διάταξης "twin-boom" του de Havilland Vampire, ήταν ολομεταλλικής κατασκευής και είχε οπισθοκλινείς πτέρυγες. Θα προωθούνταν από δύο κινητήρες Rolls-Royce Avon, ικανών να παρέχουν μέγιστη ώση 7,500 lbf (33 kN) έκαστος, ώστε να μπορεί να σπάσει το φράγμα του ήχουσε βύθιση χωρίς μεγάλη κλίση.[1] Το DH.110 ήταν το πρώτο διθέσιο βρετανικό πολεμικό αεροσκάφος που έφτασε σε υπερηχητικές ταχύτητες.[2] Ο οπλισμός θα αποτελούνταν από τέσσερα πυροβόλα ADEN των 30 mm. Τον Ιανουάριο του 1947 το Υπουργείο Αεροπορίας εξέδωσε τις απαιτήσεις N.40/46 και F.44/46 για την ανάπτυξη παρόμοιων μαχητικών που θα εξόπλιζαν τα Σμήνη νυχτερινής δίωξης της RAF καθώς και την αεροπορία του Βασιλικού Ναυτικού (Fleet Air Arm).[1] Παραγγέλθηκαν εννέα πρωτότυπα για την Αεροπορία (μαζί με τέσσερα από το ανταγωνιστικό Gloster Javelin) και ακόμη τέσσερα για το Ναυτικό.[3][4] Παρόλα αυτά το 1949 το Ναυτικό αποφάσισε να προχωρήσει στην προμήθεια του de Havilland Sea Venom, το οποίο ήταν εξέλιξη υπάρχοντος μαχητικού και κατά συνέπεια φθηνότερο και γρηγορότερα διαθέσιμο για την άμεση αντικατάσταση των ελικοφόρων de Havilland Sea Hornet.[5] Η RAF επίσης περιορίστηκε στην προμήθεια μόνο δύο πρωτοτύπων.[1] Παρά τις δυσκολίες, η κατασκευάστρια εταιρεία συνέχισε την ανάπτυξη του Vixen.[5]

Το αρχικό πρωτότυπο ολοκληρώθηκε στο αεροδρόμιο του Χάτφιλντ (Hatfield) και πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 26 Σεπτεμβρίου 1951 με χειριστή τον Τζων Κάνινγκχαμ (John Cunningham).[4] Οι επιδόσεις του ξεπέρασαν τις προσδοκίες και από το επόμενο έτος το DH.110 πετούσε τακτικά σε υπερηχητικές ταχύτητες.[1] Το όλο πρόγραμμα υπέστη σοβαρότατο πλήγμα όταν στις 6 Σεπτεμβρίου 1952, κατά τη διάρκεια πτητικής επίδειξης στο Αεροπορικό Σαλόνι του Φάρνμπορω (Farnborough Airshow),[6] το αεροσκάφος αποσυντέθηκε έπειτα από επίδειξη της δυνατότητας του να σπάσει το φράγμα του ήχου.[6] Τριάντα ένας άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένου του διμελούς πληρώματος, έχασαν τη ζωή τους στο τραγικό δυστύχημα.[6] Το γεγονός αυτό οδήγησε στον ριζικό επανασχεδιασμό των κανονισμών ασφαλείας για τις αεροπορικές επιδείξεις στο Ηνωμένο Βασίλειο.[6]

Εξαιτίας της καταστροφής του αρχικού πρωτοτύπου, όλες οι αναγκαίες αλλαγές ενσωματώθηκαν στο δεύτερο αεροσκάφος, που πέταξε για πρώτη φορά τρία χρόνια αργότερα, τον Ιούλιο του 1954.[7] Η Αεροπορία είχε εν τω μεταξύ εγκαταλείψει το DH.110, επιλέγοντας το ανταγωνιστικό Gloster Javelin,[8] όμως η Fleet Air Arm αποφάσισε να το εντάξει σε υπηρεσία.

Κατασκευάστηκε πρωτότυπο που ενσωμάτωνε αναγκαίες αλλαγές και εξοπλισμό για χρήση επί των αεροπλανοφόρων.[9] Αυτό πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση από το αεροδρόμιο της κατασκευάστριας εταιρείας στο Christchurch στις 20 Ιουνίου 1955. Το επόμενο έτος πραγματοποίησε την πρώτη του προσνήωση στο αεροπλανοφόρο HMS Ark Royal.[10] Το πρώτο πλήρες Sea Vixen, το FAW.20, πέταξε για πρώτη φορά στις 20 Μαρτίου 1957,[9] ενώ στις 2 Ιουλίου 1959 σχηματίστηκε το πρώτο σμήνος που ήταν εξοπλισμένο με τον τύπο.[11]

Την περίοδο 1957-62 η παραγωγή τους γίνονταν από την de Havilland σε εργοστάσιο στο Christchurch, το οποίο κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ανήκε στην Airspeed Ltd. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε άλλο εργοστάσιο της εταιρείας στο Hawarden, κοντά στο Τσέστερ (Chester).

Επιχειρησιακή ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τύπος δεν αξιοποιήθηκε σε εκτεταμένη σύρραξη κατά τη διάρκεια της επιχειρησιακής του πορείας, παρ'όλα αυτά συμμετείχε σε πολλές αποστολές. Το 1961 ο πρόεδρος του Ιράκ Αμπντούλ Καρίμ Κασσίμ απείλησε πως θα προσαρτούσε το γειτονικό, πλούσιο σε πετρέλαιο, κρατίδιο του Κουβέιτ. Ανταποκρινόμενο στην έκκληση του Κουβέιτ για βοήθεια, το Ηνωμένο Βασίλειο απέστειλε ναυτική δύναμη που περιλάμβανε και δύο αεροπλανοφόρα στην περιοχή. Τα Sea Vixen που έφεραν πραγματοποίησαν περιπολίες, ενώ η επιθετικότητα του Κασσίμ κάμφθηκε σταδιακά εξαιτίας της ισχυρής ναυτικής παρουσίας με αποτέλεσμα να αποφευχθεί γενικευμένη σύγκρουση.

Τον Ιανουάριο του 1964 δημιουργήθηκε ένταση στην Τανγκανίκα, στην Ανατολική Αφρική. Μονάδες του στρατού της, που διοικούνταν από Βρετανούς αξιωματικούς παρόλο που η χώρα ήταν ανεξάρτητη, στασίασαν. Επίσης αιχμαλώτισαν τον Βρετανό Ύπατο Αρμοστή και κατέλαβαν το αεροδρόμιο του Νταρ ελ Σαλάμ. Η Μεγάλη Βρετανία αντέδρασε αποστέλλοντας εκεί το ελαφρύ αεροπλανοφόρο HMS Centaur καθώς και πεζοναύτες. Τα Sea Vixen ανέλαβαν την κάλυψη των ελικοπτέρων που μετέφεραν και υποστήριξαν τους πεζοναύτες. Η όλη επιχείρηση στέφθηκε με επιτυχία. Το ίδιο έτος Sea Vixen του HMS Centaur αξιοποιήθηκαν στον Περσικό Κόλπο, πλήττοντας μάλιστα θέσεις ανταρτών προς υποστήριξη των Βρετανικών δυνάμεων που μάχονταν στην περιοχή. Αργότερα το 1964 το Σμήνος 892 του HMS Centaur συνέβαλε στην αποκλιμάκωση της κρίσης ανάμεσα στην Ινδονησία και τη Μαλαισία.[12]

Τα Sea Vixen αξιοποιήθηκαν και σε άλλα περιστατικά τη δεκαετία του 1960, ιδίως πάνω από τη Ροδεσία και την Άπω Ανατολή. Το 1967 έδρασαν ξανά στον Περσικό, αυτή τη φορά για να καλύψουν την αποχώρηση των Βρετανών από το Άντεν. Στην εν λόγω επιχείρηση συμμετείχαν αρκετά πολεμικά πλοία, συμπεριλαμβανομένων των HMS Albion, HMS Bulwark, HMS Eagle και HMS Fearless.

Πέραν των στρατιωτικών αποστολών τους, τα Sea Vixen χρησιμοποιήθηκαν και σαν ακροβατικά με τις ομάδες επιδείξεων του Ναυτικού που έφεραν τις ονομασίες "Simon's Sircus" και "Fred's Five".

Από τα 145 αεροσκάφη που κατασκευάστηκαν, τα 54 χάθηκαν σε ατυχήματα. Επίσης χάθηκαν δύο πρωτότυπα δοκιμών DH.110.[13] Μικρός αριθμός Sea Vixen μετατράπηκε σε τηλεκατευθυνόμενους στόχους με την ονομασία D.3, όμως το όλο εγχείρημα εγκαταλείφθηκε.[14][15]

Χρήστες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ηνωμένο Βασίλειο

Διασωζόμενα αεροσκάφη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πλήρως λειτουργικά
  • Το Sea Vixen D.3 G-CVI (πρώην XP924) θα χρησιμοποιείται και θα συντηρείται από τη Naval Aviation Ltd., θυγατρική του Fly Navy Heritage Trust.[16]
Στατικά εκθέματα

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Sea Vixen

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρόμοια αεροσκάφη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατάλογοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Neal 1960, p. 179.
  2. ↑ "British two-seat fighter to attain speed of sound." Popular Mechanics, March 1955, p. 97.
  3. ↑ Birtles 1991, p. 194.
  4. ↑ 4,0 4,1 Jackson 1987, p. 470.
  5. ↑ 5,0 5,1 Birtles 1991, pp. 195, 198.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 "On This Day - 1952: Dozens die in air show tragedy." BBC News, 2008.
  7. ↑ Jackson 1987, p. 471.
  8. ↑ Neal 1960, pp. 179–180.
  9. ↑ 9,0 9,1 Neal 1960, p. 180.
  10. ↑ Birtles 1991, pp. 198–199.
  11. ↑ Jackson 1987, p. 472.
  12. ↑ McCart 1997, p. 96.
  13. ↑ Eacott, John. Accidents." Sea Vixen. Retrieved: 14 July 2014.
  14. ↑ Birtles 1991, p. 201.
  15. ↑ Jackson 1987, p. 474.
  16. ↑ Eagles, Sue. "Classic Fleet Air Arm fighter returns to Yeovilton." Αρχειοθετήθηκε 2015-09-24 στο Wayback Machine. Fly Navy Heritage Trust. Retrieved: 6 October 2014.
  17. ↑ "de Havilland Sea Vixen FAW1 (XJ481)." Αρχειοθετήθηκε 2015-09-24 στο Wayback Machine. Royal Navy Fleet Air Arm Museum. Retrieved: 15 March 2014.
  18. ↑ "Our Aircraft: Aircraft Exhibited at Flixton." Αρχειοθετήθηκε 2013-12-06 στο Wayback Machine. Norfolk and Suffolk Aviation Museum. Retrieved: 15 March 2014.
  19. ↑ "de Havilland Sea Vixen F.A.W. MK 2 XJ490 C/N 110017." Αρχειοθετήθηκε 2014-03-05 στο Wayback Machine. Queensland Air Museum. Retrieved: 15 March 2014.
  20. ↑ "Aircraft List." Αρχειοθετήθηκε 2013-12-28 στο Wayback Machine. Newark Air Museum. Retrieved: 15 March 2014.
  21. ↑ "Aircraft Collection." Αρχειοθετήθηκε 2014-06-28 στο Wayback Machine.. de Havilland Aircraft Museum. Retrieved: 15 March 2014.
  22. ↑ "Exhibits." Αρχειοθετήθηκε 2013-10-29 στο Wayback Machine. Solent Sky Museum. Retrieved: 15 March 2014.
  23. ↑ "Museum Aircraft: De Havilland Sea Vixen FAW2" Αρχειοθετήθηκε 2015-09-24 στο Wayback Machine.. Tangmere Military Air Museum. Retrieved 15 March 2014.
  24. ↑ "Aircraft Listing". Midland Air Museum. Retrieved: 15 March 2014.
  25. ↑ "Aircraft at IWM Duxford". (pdf)." Αρχειοθετήθηκε 2012-06-24 στο Wayback Machine. Imperial War Museums. 25 November 2011. Retrieved: 15 March 2014.
  26. ↑ "de Havilland Sea Vixen TT.8." Αρχειοθετήθηκε 2016-01-24 στο Wayback Machine. Gatwick Aviation Museum. Retrieved: 15 March 2014.
  27. ↑ "de Havilland Sea Vixen FAW2." Αρχειοθετήθηκε 2015-11-01 στο Wayback Machine. Royal Navy Fleet Air Arm Museum. Retrieved: 15 March 2014

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Birtles, Philip. Postwar Military Aircraft 5: de Havilland Vampire, Venom and Sea Vixen. London: Ian Allan, 1986, ISBN 0-7110-1566-X.
  • Birtles, Philip. "Sea Vixen: Britain's first missile specialist". Air International, April 1991, Vol. 40, No. 4, pp. 194–201. Stamford, UK: Key Publishing. ISSN 0306-5634.
  • Donald, David and Jon Lake, eds. Encyclopedia of World Military Aircraft. London: AIRtime Publishing, 1996. ISBN 1-880588-24-2.
  • Fiddler, Brian. Sea Vixen. Ilchester, Somerset, UK: The Society of Friends of the Fleet Air Arm Museum, Fleet Air Arm Museum RNAS Yeovilton, 1985, ISBN 0-948251-03-4.
  • Gunston, Bill. Fighters of the Fifties. North Branch, Minnesota: Specialty Press Publishers & Wholesalers, Inc., 1981. ISBN 0-933424-32-9.
  • Hobbs, Lt Cdr David. Aircraft of the Royal Navy Since 1945. Liskeard, UK: Maritime Books, 1982, ISBN 0-907771-06-8.
  • Jackson, A.J. De Havilland Aircraft since 1909. London: Putnam,, Third edition 1987. ISBN 0-85177-802-X.
  • McCart, Neil. HMS "Centaur", 1943-72. Cheltenham, Gloucestershire, UK: Fan Publications, 1997. ISBN 978-0-9519538-9-1.
  • Neal, Molly. "Sea Vixen." Flight, 5 February 1960, pp. 179–186.
  • Phipp, Mike Bournemouth's Airports - A History. Tempus Publishing, Stroud, Gloucs, 2006, ISBN 0 7524 3923 5.
  • Taylor, John W. R. "De Havilland Sea Vixen". Combat Aircraft of the World from 1909 to the Present. New York: G.P. Putnam's Sons, 1969. ISBN 0-425-03633-2.
  • Winchester, Jim, ed. "De Havilland DH.110 Sea Vixen." Military Aircraft of the Cold War (The Aviation Factfile). London: Grange Books plc, 2006. ISBN 1-84013-929-3.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]