Η Europeana ή Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη, είναι παν-ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη που δίνει πρόσβαση σε δύο εκατομμύρια βιβλία, χάρτες, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες, αρχειακά έγγραφα, πίνακες και ταινίες, υλικά προερχόμενα από εθνικές βιβλιοθήκες και πολιτιστικά ιδρύματα των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ψηφιακή βιβλιοθήκη άρχισε να λειτουργεί από τις 20 Νοεμβρίου2008.
Το σχέδιο Europeana δημιουργήθηκε μετά από μια επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας Ζακ Σιράκ που συνυπέγραψαν οι πρωθυπουργοί της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας και απευθυνόταν στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο τον Απρίλιο του 2005. Η επιστολή συνέστησε τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής βιβλιοθήκης που θα καθιστούσε την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης προσβάσιμη σε όλους. [3][4] Στις 30 Σεπτεμβρίου 2005, το πρόγραμμα i2010 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανακοίνωσε ως στόχο τη δημιουργία και υποστήριξη μιας ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης.[5] Αυτή η επιστολή, καθώς και το σχέδιο Europeana που προκύπτει από αυτήν, αποτελεί μέρος της αντίδρασεως στο έργο της Google, το Google Print (που μετονομάστηκε Google, Αναζήτηση Βιβλίων) που ανακοινώθηκε το 2004 και το οποίο προέβλεπε την ψηφιοποίηση πολλών εκατομμυρίων βιβλίων [6].
Προκειμένου να υποβληθεί πρώτα στους Ευρωπαίους εταίρους της η βιβλιοθήκη έκανε τα πρώτα βήματά της το καλοκαίρι του 2006 . Η προέκδοση της Europeana τέθηκε σε λειτουργία στις 22 Μαρτίου 2007, με την ευκαιρία της Έκθεσης Βιβλίου του Παρισιού. Τότε η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας παρουσίασε μία μακέτα της ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης Europeana και συγκέντρωσε (για το άνοιγμά της) περίπου 12.000 έντυπα χωρίς πνευματικά δικαιώματα, σε λειτουργία εικόνας και σε λειτουργία κειμένου (OCR) από τις συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας (7.000) και κυρίως από τη Gallica, την Εθνική Βιβλιοθήκη Σέτσενι της Ουγγαρίας και την Εθνική Βιβλιοθήκη της Πορτογαλίας[7].
Από εκείνη την ημερομηνία, δύο εκατομμύρια ψηφιοποιημένα πολιτιστικά αρχεία (βιβλία, πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες, ταινίες, μουσική κ.λπ.) ήταν διαθέσιμα για δωρεάν διαβουλευτική στην ιστοσελίδα της με στόχο να υπερβούν τα 10 εκατομμύρια αρχεία έως το 2010 [8]. στο τέλος του 2010, ήταν ήδη διαθέσιμα 14 εκατομμύρια αρχεία [9].
Το 2009, όλα τα μέλη της ΕΕ συμμετέχουν στο σχέδιο [10].
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η πρωτοβουλία της Google με το έργο "Αναζήτηση Βιβλίων Google "(πρώην Google Print) είχε το πλεονέκτημα να κάνει τις ευρωπαϊκές χώρες να αμφισβητήσουν τον εαυτό τους σχετικά με την ευρωπαϊκή κληρονομιά [11].
Το 2011 προστέθηκαν νέες δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένου ενός εργαλείου μετάφρασης και μιας λειτουργίας για την επέκταση των αναζητήσεων σε άλλες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένης της Βικιπαίδειας.[12]
Το νέο σχέδιο της βιβλιοθήκης για την περίοδο 2015-2020 [13] βασίζεται σε τρεις βασικούς άξονες:
τη διευκόλυνση και επιβράβευση της κοινής χρήσης περιεχομένου υψηλής ποιότητας από ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς: το κύριο επιχείρημα είναι ότι η συμβολή στην Europeana (ή στα σχέδια) καθιστά δυνατή την αύξηση των χρηστών της με χαμηλότερο κόστος.
την επέκταση και συνεργασία με άλλα ερευνητικά ιδρύματα, κοινωνικά δίκτυα, δημιουργικές πλατφόρμες, για να προσεγγίσει όσο το δυνατόν περισσότερο διαφορετικό και ευρύτερο κοινό που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της.
τη συνεισφορά των ευρωπαίων πολιτών στους ιστότοπους μέσω συνεργατικών εκστρατειών.
Υπάρχει μια σειρά από Σχέδια – ο Όμιλος Europeana – που συνεισφέρει τεχνολογικές λύσεις και περιεχόμενο στην Europeana.[14] Αυτά διευθύνονται από διαφορετικά ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς και συγχρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα eContentplus της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Πρόγραμμα Υποστήριξης Πολιτικών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ICT PSP).
Τα έργα του Ομίλου Europeana είναι ταεξής:
3Δ ΕΙΚΟΝΕΣ -για τη ψηφιοποίηση αρχαιολογικών μνημείων και κτιρίων σε 3Δ [15]
APEx – Archives Portal Europe Network of Excellence Project [16]
Το ASSETS στοχεύει στη βελτίωση της χρηστικότητας της Europeana.
Το ATHENA συγκεντρώνει το μουσειακό περιεχόμενο και προωθεί πρότυπα για την ψηφιοποίηση και τα μεταδεδομένα μουσείων.
Πρόσβαση AthenaPlus σε δίκτυα πολιτιστικής κληρονομιάς της Europeana
Βιβλιοθήκη Κληρονομιάς Βιοποικιλότητας για την Ευρώπη
Η CARARE συγκεντρώνει περιεχόμενο για την αρχαιολογία και την αρχιτεκτονική κληρονομιά[17]
Το DM2E ενθαρρύνει τη δημιουργία νέων εργαλείων και υπηρεσιών για την επαναχρησιμοποίηση δεδομένων της Europeana στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες [19]
Το ECLAP θα δημιουργήσει μια μεγάλη ψηφιακή βιβλιοθήκη παραστατικών τεχνών και *UGC.[20]
Το EURO-Photo ψηφιοποιεί φωτογραφίες από πρακτορεία ειδήσεων.
Η Europeana Collections 1914-1918 θα διαθέσει 425.000 αντικείμενα που σχετίζονται με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο για την εκατονταετηρίδα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Τον Ιανουάριο του 2014, αυτό το υλικό συνδυάστηκε[24] με το υλικό της Europeana 1914-1918 και European Film Gateway του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Europeana Connect προσθέτει ηχητικό υλικό στην Europeana.
Η Europeana Awareness είναι ένα δίκτυο βέλτιστων πρακτικών για τη δημοσιοποίηση της Europeana σε πολιτικό επίπεδο.
H Europeana Creative[25] ενθαρρύνει τη δημιουργική επαναχρησιμοποίηση υλικού που προστίθεται στην Europeana.
Η European Fashion [26] θα φέρει περισσότερα από 700.000 τεκμήρια που σχετίζεται με τη μόδα στην Europeana.
Η European Film Gateway (EFG)[27] παρέχει περισσότερες από 600.000 ταινίες και περιεχόμενο σχετικό με ταινίες στην Europeana.
Οι Βιβλιοθήκες Europeana[28] θα προσθέσουν πάνω από 5 εκατομμύρια ψηφιακά αρχεία στην Europeana από 19 κορυφαίες πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες της Ευρώπης.
Η European Local φέρνει περιεχόμενο σε τοπικούς κατόχους περιεχομένου.
Η Europeana Newspapers[29] προσθέτει αρχεία που σχετίζονται με 18 εκατομμύρια σελίδες εφημερίδων[30] στην Europeana.
Η Europeana Regia ψηφιοποιεί ανακτορικά χειρόγραφα από τη Μεσαιωνική και Αναγεννησιακή Ευρώπη. υπάρχει έκθεση των χειρογράφων[31]
Η Europeana Sounds συνεισφέρει ηχητικό υλικό στην Europeana.
Το Europeana Travel θα φέρει στην Europeana υλικό που σχετίζεται με ταξίδια, εμπόριο, τουρισμό και μετανάστευση.
Η Europeana v1.0 αναπτύσσει έναν πλήρως λειτουργικό ιστότοπο της Europeana.
Η EUscreen συνεισφέρει τηλεοπτικό υλικό στην Europeana.[32]
Το Heritage of People's Europe (HOPE) στοχεύει στη βελτίωση της πρόσβασης σε ψηφιακές συλλογές κοινωνικής ιστορίας.
Η JUDAICA Europeana εξετάζει τη συνεισφορά των Εβραίων στην πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης.
Το Linked Heritage στοχεύει να προσθέσει νέο περιεχόμενο από τον εμπορικό και δημόσιο τομέα και να εμπλουτίσει τα μεταδεδομένα της Europeana με μια προσέγγιση "συνδεδεμένων δεδομένων".
Musical Instrument Museums Online (MIMO)
Το Natural Europe συνδέει τις ψηφιακές συλλογές των μουσείων φυσικής ιστορίας.
Το OpenUp! φέρνει τη φυσική κληρονομιά της ευρωπαϊκής ιστορίας στην Europeana
Το Partage Plus ψηφιοποιεί και ενεργοποιεί το Αρ Νουβό στην Europeana
Το PATHS[33] Εξατομικευμένη την πρόσβαση σε Χώρους Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Η Ευρωπαϊκή Βιβλιοθήκη συγκεντρώνει το περιεχόμενο των εθνικών βιβλιοθηκών.
Το thinkMOTION συγκεντρώνει περιεχόμενο από τον τομέα των συστημάτων κίνησης.
↑«Strategy 2020 update». strategy2020.europeana.eu (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2021.
↑«Arquivo.pt - pesquise páginas do passado!». arquivo.pt (στα Πορτογαλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2021.CS1 maint: Unfit url (link)
↑«3D ICONS project». 3D ICONS project. 1 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2013.