Το LitRPG, συντομογραφία για το literary role playing game (λογοτεχνικό παιχνίδι ρόλων), είναι ένα λογοτεχνικό είδος που συνδυάζει τις συμβάσεις των παιχνιδιών RPG υπολογιστή με μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας και του φανταστικού. Ο όρος εισήχθη το 2013. Σε ένα LitRPG, τα παιχνίδια ή οι προκλήσεις αποτελούν βασικό μέρος της ιστορίας και τα ορατά στατιστικά RPG (για παράδειγμα δύναμη, ευφυΐα, ζημιά) αποτελούν σημαντικό μέρος της εμπειρίας ανάγνωσης. Αυτό ξεχωρίζει το είδος από τα μυθιστορήματα που συνδέονται με κάποιο παιχνίδι, όπως αυτά που διαδραματίζονται στον κόσμο του Dungeons & Dragons· βιβλία που είναι πραγματικά παιχνίδια, όπως το Fighting Fantasy· ή παιχνίδια που περιγράφονται λογοτεχνικά, όπως τα MUD και η διαδραστική φαντασία. Συνήθως, ο κύριος χαρακτήρας σε ένα μυθιστόρημα LitRPG αλληλεπιδρά συνειδητά με το παιχνίδι ή τον κόσμο που μοιάζει με παιχνίδι και προσπαθεί να εξελιχθεί μέσα από αυτό.
Το λογοτεχνικό σκεπτικό του να μπαίνει ο πρωταγωνιστής μέσα σε ένα παιχνίδι υπολογιστή δεν είναι καινούργιο. Το Quag Keep (1978) του Andre Norton αφορά έναν κόσμο των χαρακτήρων ενός παιχνιδιού D&D. Το Dream Park των Larry Niven και Steven Barnes (1981) έχει ένα σκηνικό παιχνιδιών που μοιάζουν με LARP ως ένα είδος ριάλιτι τηλεόρασης στο μέλλον (2051). Με την άνοδο των MMORPG στη δεκαετία του 1990 γράφτηκαν μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας που έκαναν χρήση των εικονικών κόσμων παιχνιδιών για την πλοκή τους. Πρώιμα παραδείγματα είναι το Killobyte του 1993 του Piers Anthony, η τετραλογία Otherland του 1996–2004 του Tad Williams, το Epic του 2004 του Conor Kostick και το Halting State του 2007 του Charles Stross. Στην Ταϊβάν, εμφανίστηκε το πρώτο από τα εννέα μυθιστορήματα του Yu Wo ½ Prince (½ 王子 Èrfēnzhīyī Wángzǐ), που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2004 από τη Ming Significant Cultural. Στην Ιαπωνία, το είδος έγινε δημοφιλές με την κυκλοφορία του φαινομένου των μέσων ενημέρωσης .hack//Sign το 2002 και του Sword Art Online το 2009. Αξιοσημείωτη είναι, επίσης, η κορεατική σειρά Legendary Moonlight Sculptor με πάνω από 50 τόμους.
Ενώ αυτά τα μυθιστορήματα και άλλα ήταν πρόδρομοι μιας πιο βαριάς μορφής μυθιστορήματος, η οποία είναι η ίδια η LitRPG, μια ρωσική εκδοτική πρωτοβουλία προσδιόρισε το είδος και του έδωσε ένα όνομα. Το πρώτο ρωσικό μυθιστόρημα σε αυτό το στυλ εμφανίστηκε το 2012 στη ρωσική ιστοσελίδα αυτοεκδόσεων samizdat.ru και ήταν το μυθιστόρημα Господство клана Неспящих (Clan Dominance: The Sleepless Ones) του Dem Mikhailov που διαδραματίζεται στον φανταστικό κόσμο του παιχνιδιού Valdira με σπαθιά και μαγεία. Το βιβλίο αυτό τυπώθηκε από τους Leningrad Publishers αργότερα το ίδιο έτος με τον τίτλο Господство кланов (The Rule of the Clans) στη σειρά Современный фантастический боевик (Modern Fantastic Action Novel). Μεταφράστηκε στα αγγλικά ως The Way of the Clan και εκδόθηκε ως βιβλίο Kindle το 2015. Το 2013, ο EKSMO, ένας μεγάλος ρωσικός εκδοτικός οίκος, ξεκίνησε το έργο με τίτλο LitRPG στο οποίο συμμετείχαν πολλοί συγγραφείς LitRPG. Σύμφωνα με τη Magic Dome Books, μια γνωστή εταιρεία μεταφράσεων του ρωσικού LitRPG, ο όρος «LitRPG» επινοήθηκε στα τέλη του 2013 κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας ανταλλαγής ιδεών μεταξύ του συγγραφέα Vasily Mahanenko, του συντάκτη επιστημονικής φαντασίας του EKSMO Dmitry Malkin και του συναδέλφου του συντάκτη και συγγραφέα της σειράς LitRPG Alex Bobl. Από το 2014, η EKSMO διοργανώνει διαγωνισμούς LitRPG και εκδίδει τις ιστορίες που βραβεύτηκαν.
Ελληνική γλώσσα
Πολλοί από τους συγγραφείς μετά το 2014 σε αυτόν τον τομέα επιμένουν ότι η απεικόνιση της εξέλιξης ενός χαρακτήρα στο παιχνίδι πρέπει να αποτελεί μέρος του ορισμού του LitRPG, οδηγώντας στην εμφάνιση του όρου GameLit ώστε να συμπεριλαμβάνει ιστορίες που διαδραματίζονται σε ένα σύμπαν παιχνιδιών αλλά δεν ενσωματώνουν αναγκαστικά το ανέβασμα επιπέδου και την αύξηση των δεξιοτήτων. Μερικά από τα πρώτα παραδείγματα είναι το Jumanji του 1981 του Chris Van Allsburg, το οποίο είναι ένα παιδικό βιβλίο για ένα μαγικό επιτραπέζιο παιχνίδι, και η σειρά Guardians of the Flame (1983-2004) του Joel Rosenberg όπου μια ομάδα φοιτητών μεταφέρεται μαγικά σε ένα φανταστικό παιχνίδι ρόλων.
Το μυθιστόρημα του Ernest Cline του 2011 Αν είσαι έτοιμος, πάτα ENTER, το οποίο απεικονίζει έναν κόσμο εικονικής πραγματικότητας που ονομάζεται OASIS γεμάτο με αναφορές παιχνιδιών arcade από τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, έγινε παράδειγμα αυτού του νέου είδους. Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν το μυθιστόρημα Warcross του 2017 της Marie Lu, το οποίο αναφέρεται σε έναν διαδικτυακό κυνηγό επικηρυγμένων σε ένα διαδικτυακό παιχνίδι και το βιβλίο του Louis Bulaong του 2020 Escapist Dream για την ιστορία ενός κόσμου εικονικής πραγματικότητας όπου οι geek μπορούν να παίζουν αλλάζοντας ρόλους και να χρησιμοποιούν τις δυνάμεις των αγαπημένων τους χαρακτήρων κόμικ, άνιμε, ταινιών και βιντεοπαιχνιδιών.{