NCAA

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|10|11|2024}}

Ο Εθνικός Κολεγιακός Αθλητικός Σύνδεσμος (National Collegiate Athletic Association) των Ηνωμένων Πολιτειών, γνωστός διεθνώς με το ακρωνύμιο NCAA, είναι ο οργανισμός που συντονίζει τα αθλητικά προγράμματα των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας και το μεταξύ τους συναγωνισμό σε μια σειρά αθλημάτων, ατομικών και ομαδικών. Ιδρύθηκε το 1906, εδρεύει στην Ινδιανάπολη και περιλαμβάνει στο δυναμικό του εκατοντάδες πανεπιστήμια, κολέγια (στις ΗΠΑ οι δύο όροι είναι σχεδόν ταυτόσημοι) και ινστιτούτα, ενώ από το 2009 δέχεται επίσης μέλη από το γειτονικό Καναδά.

Ίδρυση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο β΄ μισό του 19ου αιώνα, πανεπιστήμια της ίδιας ή γειτονικών πολιτειών συνήθιζαν να διοργανώνουν αθλητικές αναμετρήσεις, αρχής γενομένης το 1852 με τους αγώνες κωπηλασίας μεταξύ Χάρβαρντ και Γέιλ. Ελλείψει άλλων διοργανώσεων (η AAU, διοργανώτρια των «κανονικών» πρωταθλημάτων, θα ιδρυόταν μόλις στα τέλη του αιώνα), οι αναμετρήσεις αυτές γίνονταν όλο και πιο δημοφιλείς. Ταυτόχρονα όμως εντεινόταν και ο ανταγωνισμός σε βαθμό που συχνά ξέφευγε από τα αθλητικά όρια - για παράδειγμα, σε κολλεγιακούς αγώνες ποδοσφαίρου των αρχών του 20ού αι. καταγράφονταν σοβαροί τραυματισμοί, ακόμα και θάνατοι αθλητών. Ως αποτέλεσμα, κάποια ιδρύματα έμπαιναν σε τροχιά αναστολής των αθλητικών προγραμμάτων τους.

Μπροστά στον κίνδυνο γενίκευσης του φαινομένου, ο πρόεδρος της χώρας Θίοντορ Ρούζβελτ οργάνωσε το 1905 δύο συναντήσεις στο Λευκό Οίκο, απαιτώντας από τους υπευθύνους των πανεπιστημίων να θέσουν αυστηρούς κανόνες στο μεταξύ τους συναγωνισμό. Ακολούθησαν τον ίδιο χρόνο δύο ακόμα συσκέψεις στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, όπου 62 ιδρύματα αποφάσισαν να συστήσουν ενιαίο αθλητικό φορέα. Αυτός ιδρύθηκε επισήμως στις 31 Μαρτίου 1906 με την επωνυμία "Διακολεγιακός Αθλητικός Σύνδεσμος ΗΠΑ" (Intercollegiate Athletic Association of the United States), για να μετονομαστεί σε NCAA το 1910.

Αθλήματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάθε χρόνο διοργανώνονται υπό την αιγίδα του NCAA πρωταθλήματα, τα καλούμενα κολεγιακά, στα εξής σπορ:

Ο παραπάνω κατάλογος δεν είναι δεσμευτικός. Κάλλιστα μπορούν κάποια ιδρύματα να καλλιεργούν αθλήματα εκτός λίστας (π.χ. πυγμαχία που επισήμως βγήκε απ' το πρόγραμμα το 1960) και να διοργανώνουν σχετικά τουρνουά, με τη διαφορά ότι αυτά δε θα αναγνωρίζονται ως επίσημα κολεγιακά πρωταθλήματα.

Κατηγορίες και περιφέρειες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1973, τα μέλη του NCAA χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες (Division I, II και III). Οι κατηγορίες αυτές αναθεωρούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα βάσει ενός συνδυασμού κριτηρίων, ο οποίος λαμβάνει υπ' όψιν κυρίως το μέγεθος κάθε ιδρύματος, τον αριθμό των αθλημάτων που καλλιεργεί και την ποιότητα των αθλητικών του υποδομών. Για παράδειγμα, τα ιδρύματα της α΄ κατηγορίας έπρεπε το 2011 να διαθέτουν τουλάχιστον 7 ανδρικές και 7 γυναικείες ομάδες (όχι απαραίτητα στα ίδια αθλήματα), καθώς και εγκαταστάσεις που θα μπορούσαν άνετα να συγκριθούν με αντίστοιχες επαγγελματικών σωματείων της Ευρώπης. Η επίδοση σε μεμονωμένα αθλήματα δε λαμβάνεται υπ' όψιν - μπορεί για παράδειγμα ένα κολλέγιο να έχει πολύ δυνατή ομάδα στίβου, αλλά να αγωνίζεται στη β΄ κατηγορία διότι δεν καλλιεργεί σοβαρά τα άλλα αθλήματα.

Βάσει της κατηγορίας που ανήκει, κάθε ίδρυμα απολαμβάνει ορισμένων προνομίων. Έτσι, οι συμμετέχοντες στην α΄ και β΄ κατηγορία μπορούν να χορηγούν αθλητικές υποτροφίες, δηλαδή να εγγράφουν νέα ταλέντα ως φοιτητές, με μια διαδικασία ελαστικότερη απ' ό,τι για τους υπόλοιπους εισακτέους και χωρίς δίδακτρα. Μπορούν επίσης να συγκεντρώνουν έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα, εισιτήρια, χορηγίες και άλλα, καθώς και να οργανώνουν τις ομάδες τους βάσει επαγγελματικών προτύπων (επαγγελματίες προπονητές και στελέχη, απαγορεύεται όμως η αμοιβή στους αθλητές). Αντίθετα, τα ιδρύματα της γ΄ κατηγορίας δεν μπορούν να χορηγούν αθλητικές υποτροφίες ή να έχουν έσοδα από τις αθλητικές δραστηριότητες.

Με τη σειρά της, κάθε κατηγορία χωρίζεται σε περιφέρειες (Conferences) βάσει γεωγραφικών ή/και ιστορικών κριτηρίων. Αυτές είναι οι «φυσικοί χώροι» εκκίνησης των διοργανώσεων, απ' όπου ξεχωρίζουν κάθε χρόνο οι ομάδες που θα συνεχίσουν σε εθνικό επίπεδο. Για παράδειγμα, η ομάδα καλαθοσφαίρισης του Πανεπιστημίου Μπρίγχαμ Γιανγκ (Γιούτα) ξεκινά τη σαιζόν παίζοντας με τις υπόλοιπες ομάδες της περιφέρειας Mountain West. Εάν τερματίσει πρώτη, θα αναμετρηθεί στη συνέχεια με την καλύτερη ομάδα κάποιας γειτονικής περιφέρειας κ.ο.κ.. Όσο θα νικά, τόσο θα πλησιάζει στην τελική φάση (Final 4), όπου θα αναμετρηθούν οι τέσσερις καλύτερες κολεγιακές ομάδες της χώρας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]