Panzer III

Το Πάντσερ ΙΙΙ σήμερα σε μουσείο

Panzer III είναι η κοινή ονομασία ενός γερμανικού μέσου άρματος μάχης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο επίσημος Γερμανικός χαρακτηρισμός του ήταν Panzerkampfwagen III (συντομογραφία PzKpfw III) το οποίο μεταφράζεται ως «θωρακισμένο όχημα μάχης». Προορίζονταν να γίνει ο βασικός τύπος άρματος των γερμανικών θωρακισμένων μεραρχιών (Panzerdivisionen), ενώ το Panzer IV θα υπηρετούσε ως άρμα υποστήριξης στους θωρακισμένους σχηματισμούς. Το Panzer III αποδείχθηκε επαρκές στο πρώτο μισό του πολέμου, την περίοδο εκείνη δηλαδή που το Τρίτου Ράιχ αντιμετώπιζε στρατούς με κατώτερα σε γενικές γραμμές άρματα και, κυρίως, με κατώτερο επιχειρησιακό δόγμα χρήσης των διαθέσιμων αρματικών δυνάμεων. Τέλος, μέχρι και το 1942 τα Συμμαχικά άρματα που υπερείχαν σε τεχνικά χαρακτηριστικά του Panzer III εμφανίζονταν σε μικρούς σχετικά αριθμούς για να προκαλέσουν ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα στους Γερμανούς. Τα έτη 1941 και 1942, το άρμα ήταν το σημαντικότερο (από πλευράς αριθμών) στις τάξεις της Βέρμαχτ, όμως από το 1942 και έκτοτε άρχισε να αντικαθίσταται στο ρόλο του κύριου άρματος μάχης από το ικανότερο Panzer IV και αργότερα από τα Panther και Tiger, κυρίως λόγω της μαζικής εμφάνισης στο Ανατολικό Μέτωπο του εξαιρετικού σοβιετικού άρματος Τ-34. Από το 1943 και μέχρι το τέλος του πολέμου το Panzer III υπηρέτησε κυρίως ως άρμα υποστήριξης/αναγνώρισης.

Από το 1936 ως και το 1943 παρήχθησαν 5700 μονάδες, ενώ το σασί του απετέλεσε τη βάση για πολλά σημαντικά οχήματα της Βέρμαχτ, μεταξύ των οποίων και το πολύ επιτυχημένο αυτοκινούμενο πυροβόλο StuG III (Sturmgeschutz III) το οποίο παρέμεινε σε παραγωγή καθ' όλη τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο αντιστράτηγος Χάιντς Γκουντέριαν (κύριος εμπνευστής του Όπλου των Τεθωρακισμένων του Γ' Ράιχ και του δόγματος χρήσης των τεθωρακισμένων μεραρχιών) οραματίστηκε τον εξοπλισμό των μελλοντικών μονάδων Panzer, που βρίσκονταν, στα μέσα της δεκαετίας του 1930 στη φάση της σύστασης τους, με δύο κύριους τύπους αρμάτων: ένα άρμα που θα μπορούσε με το αντιαρματικό πυροβόλο του να αντιμετωπίσει τα εχθρικά τεθωρακισμένα και ένα με πυροβόλο μεγαλύτερου διαμετρήματος, το οποίο θα υπηρετούσε ως άρμα υποστήριξης. Βάσει αυτών των απαιτήσεων προέκυψαν τα Panzer III και Panzer IV αντίστοιχα. Το πρώτο θα εξόπλιζε τις τρεις ίλες μιας επιλαρχίας Panzer (Panzerabteilung), ενώ το δεύτερο θα εξόπλιζε την τέταρτη ίλη.

Για την επιλογή του κύριου πυροβόλου του άρματος υπήρξαν σοβαρές διαφωνίες. Ο Γκουντέριαν και το επιτελείο του υποστήριξαν την χρήση ενός αντιαρματικού πυροβόλου των 50-mm (5-cm-KampfwagenKanone (KwK)), ενώ το Heereswaffenamt (η υπηρεσία εξοπλισμού του στρατού ξηράς) και η Επιθεώρηση Πυροβολικού υποστήριζαν ότι το αντιαρματικό πυροβόλο των 37-mm του Πεζικού ήταν επαρκές για το νέο άρμα. Τουλάχιστον, ο Γκουντέριαν πέτυχε την εγκατάσταση μεγαλύτερου πύργου στο άρμα, που θα επέτρεπε αργότερα την εγκατάσταση μεγαλύτερου/ισχυρότερου πυροβόλου. Αυτή ήταν μια απόφαση που αργότερα θα αποδεικνύονταν εξαιρετικά ορθή.

Το πλήρωμα θα ήταν πενταμελές, το μέγιστο βάρος δεν έπρεπε να ξεπερνά τους 24 τόνους (ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί τις υπάρχουσες οδικές γέφυρες) και το νέο άρμα θα διέθετε σύστημα επικοινωνιών που θα διευκόλυνε την ενδοεπικοινωνία του πληρώματος και θα επέτρεπε την επικοινωνία με άλλα άρματα. Η τελική ταχύτητα θα ήταν 35 km/h.

Επιχειρησιακή δράση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Γερμανοί είχαν πλήρη υπεροπλία και ανώτερο τακτικό δόγμα σε σχέση με τους Πολωνούς, όταν εισέβαλαν στην χώρα αυτή την 1η Σεπτεμβρίου του 1939. Η Luftwaffe είχε την άκρως απαραίτητη για το δόγμα του "κεραυνοβόλου πολέμου" αεροπορική υπεροχή από την έναρξη των επιχειρήσεων και η συνδυασμένη δράση μεγάλων συγκεντρώσεων αρμάτων μάχης, πυροβολικού, πεζικού και αεροπορίας, προκάλεσε την ταχύτατη συντριβή του Πολωνικού Στρατού. Όσον αφορά το αρματικό δυναμικό των εμπολέμων, οι Γερμανοί στηρίζονταν στα Panzer I και Panzer II, ενώ τα ανώτερα Panzer III και Panzer IV ήταν ολιγάριθμα. Από την άλλη πλευρά, οι Πολωνοί διέθεταν μεγάλους αριθμούς ελαφρών αρμάτων, κυρίως των τύπων TK, TKS, TKF και 7TP. Ως προς τις τεχνικές τους επιδόσεις, τα αρματίδια των Πολωνών δεν είχαν ιδιαίτερη υστέρηση σε σχέση με τα Panzer I και Panzer II, που αποτελούσαν τον κορμό των γερμανικών δυνάμεων, ενώ ήταν σαφώς κατώτερα των Panzer III και Panzer IV.

Όσον αφορά τα Panzer III, ο αντίκτυπός τους στη μάχη ήταν σχετικά ασήμαντος. Τα άρματα που ενεπλάκησαν ήταν όλα των εκδόσεων προπαραγωγής. Συγκεκριμένα, η 1η μεραρχία Panzer διέθετε 34 Panzer III (20 και 6 στο 1ο και στο 2ο σύνταγμά της αντίστοιχα), η 2η μεραρχία Panzer διέθετε μόλις 6 Panzer III, ενώ η 3η είχε 43. Η 4η δεν διέθετε κανένα, ενώ η 5η τεθωρακισμένη μεραρχία ανατολικής Πρωσίας καθώς και η τεθωρακισμένη μεραρχία Kempf διέθεταν μόλις 3 έκαστη. Τέλος, ακόμη 3 άρματα επιχειρούσαν με το 10ο Σύνταγμα Αρμάτων.[1] Επειδή ο αριθμός των Panzer III που ενεπλάκησαν στην εκστρατεία αυτή ήταν πολύ μικρός, είναι πολύ δύσκολη και η εξαγωγή συμπερασμάτων για τις επιδόσεις τους στη μάχη αυτή.

  1. Καρύκας Παντελής, Blitzkrieg 1939-40 Κεραυνοβόλος Πόλεμος, σ. 29-30, εκδ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΕ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]