Polikarpov I-153

Polikarpov I-153
I-153 της Σοβιετικής Αεροπορίας.
Τύποςμαχητικό αεροσκάφος
ΚατασκευαστήςΣχεδιαστικό Γραφείο Polikarpov
Χώρα προέλευσηςΕΣΣΔ
Παρθενική πτήση1937
Πρώτη παρουσίαση1939
Κύριος χειριστήςΣοβιετική Πολεμική Αεροπορία
Μονάδες που παρήχθησανπερ. 3500
Αναπτύχθηκε απόPolikarpov I-15

Το Polikarpov I-153 ήταν σοβιετικό μονοκινητήριο διπλάνο μαχητικό των τελών της δεκαετίας του 1930. Σχεδιαστικά ήταν βασισμένο στα προγενέστερο I-15 αλλά διέθετε ανασυρόμενο σύστημα προσγείωσης. Τα I-153 έδρασαν στις επιχειρήσεις ενάντια στους Ιάπωνες στα σύνορα της Μογγολίας με το ιαπωνικό προτεκτοράτο του Μαντσουκούο, που κλιμακώθηκαν στην μάχη του Χαλχίν Γκολ και παρέμεναν ένας από τους κυριότερους τύπους μαχητικών στις τάξεις της Σοβιετικής Αεροπορίας στα πρώτα χρόνια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Τους είχε αποδοθεί το προσωνύμιο «γλάρος» (ρωσικά: Чайка‎‎).

Σχεδιασμός και ανάπτυξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1937 το Σχεδιαστικό Γραφείο Πολικάρποφ άρχισε να διερευνά τρόπους βελτίωσης των επιδόσεων των μαχητικών I-15 και I-15bis, διατηρώντας όμως την εξαιρετική τους ευελιξία καθώς το δόγμα της Σοβιετικής Αεροπορίας εκείνης της περιόδου περιέγραφε ένα μείγμα ευέλικτων διπλάνων και ταχέων μονοπλάνων μαχητικών όπως το Polikarpov I-16.[1] Στο πλαίσιο της εμπλοκής της ΕΣΣΔ στον Ισπανικό Εμφύλιο προς υποστήριξη των Δημοκρατικών στάλθηκε και έδρασε στην Ισπανία σημαντικός αριθμός αεροσκαφών. Στις αερομαχίες αποδείχθηκε πως τα I-16 δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν εύκολα τα ιταλικά διπλάνα Fiat CR.32 των Εθνικιστών. Η κατάσταση αυτή οδήγησε στην απόφαση να συνεχιστεί η ανάπτυξη διπλάνων μαχητικών στην ΕΣΣΔ και το Γραφείο του Πολικάρποφ έλαβε εντολή ανάπτυξης τέτοιου αεροσκάφους. Εντός του Σχεδιαστικού Γραφείου το πρόγραμμα ανατέθηκε στον Aleksei Ya Shcherbakov με την βοήθεια των Αρτέμ Μικογιάν και Μιχαήλ Γκούρεβιτς.[nb 1][2]

Το νέο μαχητικό, που εσωτερικά ονομάστηκε I-15ter και από την Αεροπορία Ι-153,[3] ήταν σχεδιαστικά πολύ κοντά στο I-15bis αλλά ενσωμάτωνε ορισμένες βελτιώσεις όπως ισχυρότερη δομή και ανασυρόμενο σύστημα προσγείωσης. Η άνω πτέρυγά του είχε σχήμα γλάρου, όπως και στο αρχικό I-15.[nb 2] αλλά χρησιμοποίησε αεροτομή τύπου Clark YH όπως το I-15bis.[5]

Τα τέσσερα πολυβόλα PV-1 των 7,62 mm αντικαταστάθηκαν από τέσσερα ShKAS, που μπορούσαν να βάλλουν πολύ περισσότερα βλήματα ανά λεπτό[6] αυξάνοντας έτσι την ισχύ πυρός του αεροσκάφους.[5] Τα I-153 προωθούνταν από κινητήρα Shvetsov M-62, μια βελτιωμένη εκδοχή του Shvetsov M-62 με δίδυμους υπερσυμπιεστές.[7] Ήταν μικτής κατασκευής, με κάποια δομικά στοιχεία από ξύλο και άλλα μεταλλικά. Η άτρακτος ήταν ατσάλινη, από κράμα χρωμίου-μολυβδαινίου, με επικάλυψη από ντουραλουμίνιο στο εμπρόσθιο τμήμα της και ύφασμα στο υπόλοιπο, περίπου από το σημείο που αρχίζει το κόκπιτ. Οι πτέρυγες ήταν ξύλινες με υφασμάτινη επικάλυψη.[8] Οι δύο κύριοι τροχοί του συστήματος προσγείωσης ήταν ανασυρόμενοι, σε αντίθεση με τον τροχίσκο στο πίσω μέρος που ήταν σταθερός.[1]

Ο κινητήρας M-62 δεν ήταν ακόμη έτοιμος όταν ολοκληρώθηκε το αρχικό πρωτότυπο και έτσι αποφασίστηκε η χρήση του M-25V, μέγιστης ισχύος 750 hp, με τον οποίο πραγματοποιήθηκε η παρθενική πτήση του τύπου Αύγουστο του 1938.[3] Παρόλο που το αρχικό πρωτότυπο απέτυχε στις εργοστασιακές δοκιμές εξαιτίας πολυάριθμων ελαττωμάτων, αποφασίστηκε να ενταχθεί το I-153 σε παραγωγή, ενώ παράλληλα θα συνεχίζονταν οι δοκιμές προς επίλυση των προβλημάτων. Τα πρώτα I-153 από τις γραμμές παραγωγής πέρασαν τις δοκιμές αποδοχής από την Αεροπορία το 1939, παρόλο που ένα αεροσκάφος κυριολεκτικά διαλύθηκε στον αέρα κατά τη διάρκεια βύθισης. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, το I-153 προωθούμενο από τον M-25 μπορούσε να φθάσει σε μέγιστη ταχύτητα 424 km/h και σε μέγιστο ύψος 8700 m, ενώ χρειάζονταν έξι λεπτά και 24 δευτερόλεπτα για να φθάσει στα 5000 m.[3] Οι επιδόσεις αυτές ήταν σαφώς ανώτερες σε σύγκριση με του I-15bis.[1]

Μέσα στο 1939 άρχισε η παραγωγή του αεροσκάφους με τον κινητήρα M-62, όπως είχε σχεδιαστεί αρχικά. Παρόλο που η μέγιστη ταχύτητα στο επίπεδο της θάλασσας παρέμεινε ίδια, με το νέο κινητήρα οι επιδόσεις ήταν καλύτερες σε μεγαλύτερα ύψη.[9] Με μέγιστη ταχύτητα 443 km/h σε ύψος 4600 m, οι επιδόσεις του αεροσκάφους κρίνονταν ανεπαρκείς, όμως η παραγωγή του συνεχίστηκε.[10] Η απόφαση πάρθηκε διότι κρίθηκε ότι η συνέχιση της παραγωγής νέων αεροσκαφών δεν έπρεπε σε καμία περίπτωση να διακοπεί μέχρι να καταστούν διαθέσιμοι πιο σύγχρονοι τύποι μαχητικών.[9] Πολυάριθμες βελτιώσεις που πρότεινε το Σχεδιαστικό Γραφείο Πολικάρποφ εν τέλει δεν ενσωματώθηκαν.

Μέχρι το 1941, οπότε και διακόπηκε η παραγωγή του I-153, είχαν κατασκευαστεί 3437 μονάδες.[11]

Επιχειρησιακή ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Το πρώτο πεδίο δράσης των I-153 ήταν στη μάχη του Χαλχίν Γκολ, ενάντια στους Ιάπωνες. Η Αεροπορική Υπηρεσία του Ιαπωνικού Αυτοκρατορικού Στρατού διέθετε τα Nakajima Ki-27 που αποδείχθηκαν δύσκολοι αντίπαλοι για τα I-15bis και τα I-16, ενώ τα I-153 που ήταν ευέλικτα ενώ ταυτόχρονα είχαν βελτιωμένες επιδόσεις μπορούσαν να τα αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.[12] Παρόλο που οι απόδοση των I-153 κρίθηκε εν γένει ικανοποιητική, παρουσιάστηκαν ορισμένα σοβαρά προβλήματα. Το σημαντικότερο ήταν ότι δεν υπήρχε αντιπυρική προστασία προκειμένου να προστατεύεται ο πιλότος σε περίπτωση ανάφλεξης της δεξαμενής καυσίμου μπροστά από το κόκπιτ. Επίσης ο κινητήρας Μ-62 ήταν αναξιόπιστος, κυρίως εξαιτίας αστοχιών στους υπερσυμπιεστές, έχοντας διάρκεια ζωής μόλις 60–80 ωρών πτήσης.[13]

Εκδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρωτότυπο (1938).
Ι-153 που φέρουν ρουκέτες RS-82.
I-153 που πέρασε στην κατοχή των φινλανδικών δυνάμεων.

Ο οπλισμός των I-153 βελτιώνονταν και ενισχύονταν διαρκώς, με τις αλλαγές να ενσωματώνονται στα αεροσκάφη καθώς συνεχίζονταν η παραγωγή. Έγιναν δοκιμές με δύο συγχρονισμένα πολυβόλα Berezin BS των 12,7 mm, ενώ περίπου 150 αεροσκάφη κατασκεάστηκαν με ένα πολυβόλο BS στην άτρακτο και δύο ShKAS στις πτέρυγες. Σε τετρακόσια περίπου αεροσκάφη τροποποιήθηκαν οι πτέρυγες προκειμένου να μπορούν να φέρουν ρουκέτες RS-82.[14]

I-153DM
Πειραματικό αεροσκάφος με κινητήρες ramjet κάτω από τις πτέρυγες. Οι κινητήρες DM-2 αύξησαν την τελική ταχύτητα κατά 30 km/h, ενώ οι ισχυρότεροι DM-4 πρόσθεσαν έως και 51 km/h. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 74 πτήσεις.[15]
I-153P
Έκδοση με δύο πυροβόλα ShVAK των 20 mm. Κατασκευάστηκαν τουλάχιστον οκτώ αεροσκάφη.[16]
I-153Sh
Αεροσκάφος εγγύς υποστήριξης με τέσσερα πολυβόλα ShKAS στις πτέρυγες.[17]
I-153USh
Αεροσκάφος εγγύς υποστήριξης με δυνατότητα μεταφοράς είκοσι βομβών των 2,5 kg.[17]
I-153TK
Τέσσερα πρωτότυπα με κινητήρες M-25V ή M-62 που διέθεταν δίδυμους υπερσυμπιεστές. Κατασκευάστηκαν είκοσι αεροσκάφη.[18]
I-153V
Πρωτότυπο με κλειστή συμπιεζόμενη καμπίνα για πτήσεις σε μεγάλα ύψη.[15]
I-153V-TKGK
Πρωτότυπο με κινητήρα Μ-63 και κλειστή συμπιεζόμενη καμπίνα για πτήσεις σε μεγάλα ύψη.[15]

Χρήστες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δημοκρατία της Κίνας
Φινλανδία
  • Η Φινλανδική Πολεμική Αεροπορία χρησιμοποίησε 21 σοβιετικά αεροσκάφη τα οποία είτε τα είχαν καταλάβει οι ίδιοι οι Φινλανδοί είτε τα είχαν καταλάβει οι Γερμανοί και τους τα παρέδωσαν. Είχαν σειριακούς αριθμούς IT-11 ως IT-31.[19]
Γερμανία
  • Αριθμός σοβιετικών I-153 πέρασε στην κατοχή της Luftwaffe κατά τη διάρκεια της σύρραξης.
ΕΣΣΔ

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του I-153
Συγκρίσιμα αεροσκάφη
Κατάλογοι

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Οι Μικογιάν και Γκούρβιτς δημιούργησαν αργότερα το περίφημο Σχεδιαστικό Γραφείο MiG
  2. ↑ Ανώτερα στελέχη της Αεροπορίας θεωρούσαν πως η συγκεκριμένη διάταξη πτερύγων περιόριζε το οπτικό πεδίο του πιλότου και είχε ως αποτέλεσμα κακή κατευθυντική ευστάθεια.[4] Περαιτέρω μελέτη του ζητήματος από το Κεντρικό Ινστιτούτο Αεροϋδροδυναμικής έδειξε ότι στην πραγματικότητα η συγκεκριμένη διάταξη πτερύγων βελτίωνε την κατευθυντική ευστάθεια σε υψηλές ταχύτητες.[1]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Gordon and Dexter 1999, p. 124.
  2. ↑ Green and Swanborough 1979, p. 24.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Gordon and Dexter 2002, p. 79.
  4. ↑ Gordon and Dexter 1999, p. 118.
  5. ↑ 5,0 5,1 Green and Swanborough 1979, p. 25.
  6. ↑ Gordon and Dexter 2002, pp. 82–83.
  7. ↑ Gordon and Dexter 2002, pp. 79, 81.
  8. ↑ Green 1971, p. 11.
  9. ↑ 9,0 9,1 Green and Swanborough 1979, p. 26.
  10. ↑ Gordon and Dexter 2002, p. 81.
  11. ↑ Gordon and Dexter 2002, pp. 83, 86
  12. ↑ Mikesh and Abe 1990, p. 218.
  13. ↑ Maslov 2005, p. 71.
  14. ↑ Gordon and Dexter 2002, p. 83
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Gordon and Dexter 2002, p. 100
  16. ↑ Gordon and Dexter 2002, p. 97
  17. ↑ 17,0 17,1 Gordon and Dexter 2002, p. 98
  18. ↑ Gordon and Dexter 2002, pp. 98–99
  19. ↑ Keskinen et al. 1977, pp. 18–54.

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Abanshin, Michael E. and Nina Gut. Fighting Polikarpov, Eagles of the East No. 2. Lynnwood, Washington: Aviation International, 1994. (ISBN 1-884909-01-9).
  • Gordon, Yefim and Dmitri Khazanov. Soviet Combat Aircraft of the Second World War, Volume One: Single-Engined Fighters. Earl Shilton, Leicester, UK: Midland Publishing Ltd., 1998. (ISBN 1-85780-083-4).
  • Gordon, Yefim and Keith Dexter. Polikarpov Biplane Fighter Variants. Wings of Fame. Volume 17, 1999, pp. 106–129. London: Aerospace Publishing. (ISBN 1-86184-041-1). ISSN 1361-2034.
  • Gordon, Yefim and Keith Dexter. Polikarpov's Biplane Fighters (Red Star, vol.6). Earl Shilton, Leicester, UK: Midland Publishing, 2002. (ISBN 1-85780-141-5).
  • Green, William. "End of an Era... Polikarpov's Chaika." Air Enthusiast, Volume 1, Number 1, June 1971, pp. 9–15. Bromley, Kent, UK: Pilot Press Ltd.
  • Green, William. Warplanes of the Second World War, Volume Three: Fighters. London: Macdonald & Co. (Publishers) Ltd., Seventh impression 1973m, First edition 1961. (ISBN 0-356-01447-9).
  • Green, William and Gordon Swanborough. "Of Chaika and Chato...Polikarpov's Fighting Biplanes". Air Enthusiast. Eleven, November 1979–February 1980, pp. 9–29. Bromley, UK: Pilot Press. ISSN 0143-5450.
  • Green, William and Gordon Swanborough. WW2 Aircraft Fact Files: Soviet Air Force Fighters, Part 2. London: Macdonald and Jane's Publishers Ltd., 1978. (ISBN 0-354-01088-3).
  • Keskinen, Kalevi, Kari Stenman and Klaus Niska. Venäläiset Hävittäjät (Suomen Ilmavoimien Historia 7) (in Finnish). Espoo, Finland: Tietoteos, 1977. (ISBN 951-9035-25-7).
  • Kopenhagen, W., ed. Das große Flugzeug-Typenbuch (in German). Stuggart, Germany: Transpress, 1987. (ISBN 3-344-00162-0).
  • Léonard, Herbert. Les avions de chasse Polikarpov (in French). Rennes, France: Editions Ouest-France, 1981. (ISBN 2-85882-322-7).
  • Léonard, Herbert. Les chasseurs Polikarpov (in French). Clichy, France: Éditions Larivière, 2004. (ISBN 2-914205-07-4).
  • Maslov, Mikhail A. Polikarpov I-153 (Wydawnictwo Militaria 222) (in Polish). Warsawa, Poland: Wydawnictwo Militaria, 2005. (ISBN 83-7219-222-7).
  • Mikesh, Robert and Shorzoe Abe. Japanese Aircraft of the Pacific War, 1910–1941 (Putnam Aviation Series). Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 1990. (ISBN 978-1-55750-563-7).
  • Stapfer, Hans-Heiri. Polikarpov Fighters in Action, Part 1 (Aircraft in Action number 157). Carrollton, Texas: Squadron/Signal Publications, Inc., 1995. (ISBN 0-89747-343-4).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Polikarpov I-153 στο Wikimedia Commons