Sermo Lupi ad Anglos
 Σελίδα από χειρόγραφο του έργου στη Βρετανική Βιβλιοθήκη | |
| Συγγραφέας | Γούλφσταν |
|---|---|
| Γλώσσα | Αρχαία αγγλική γλώσσα |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | Δεκαετία του 1010 |
| δεδομένα () | |
Sermo Lupi ad Anglos (Κήρυγμα του Λύκου στους Άγγλους) είναι ο τίτλος που δόθηκε σε ένα κήρυγμα που συντάχθηκε στην Αγγλία περίπου το 1013 από τον Γούλφσταν, αρχιεπίσκοπο του Γιορκ (πέθανε το 1023), ο οποίος συνήθως αυτοαποκαλούνταν Λούπος (λύκος) από το πρώτο συνθετικό του ονόματός του (wulf-stan = λύκος-πέτρα). Αν και ο τίτλος είναι λατινικός, το ίδιο το έργο είναι γραμμένο στα παλαιά αγγλικάκαι είναι το πιο γνωστό έργο του. Είναι μια παθιασμένη έκκληση προς τους συμπατριώτες του για μετάνοια, τους κατηγορεί για ανηθικότητα που θεωρεί ότι προκάλεσε την οργή του Θεού με τη μορφή των επιδρομών των Βίκινγκς κατά της Αγγλίας, και τους προτρέπει να εγκαταλείψουν τη διαφθορά και την αμαρτία και να ζουν σύμφωνα με τους νόμους της Εκκλησίας και του βασιλιά.[1]
Το κήρυγμα έχει θεωρηθεί ως «ανεκτίμητος μάρτυρας της τραγικής κατάστασης της Αγγλοσαξονικής Αγγλίας κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Έθελρεντ», καθώς είναι ένα από τα ελάχιστα σύγχρονα έγγραφα που περιγράφουν τα αποτελέσματα των επιδρομών των Βίκινγκς στις αρχές του 11ου αιώνα.[2]
Το Sermo Lupi είναι γνωστό για τη ρητορική τεχνική του και αντιπροσωπεύει το απόγειο των θρησκευτικών κηρυγμάτων της παλαιάς αγγλικής λογοτεχνίας. Το έργο περιέχει μία από τις πρώτες αναφορές στις Βαλκυρίες της σκανδιναβικής μυθολογίας.
Ιστορικό πλαίσιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο βασιλιάς Έθελρεντ - με το προσωνύμιο ο Ανέτοιμος - κυβέρνησε την Αγγλία από το 978-1016. Για ολόκληρη σχεδόν τη βασιλεία του, η Αγγλία ήταν αντικείμενο διαδοχικών επιδρομών των Βίκινγκς. Μεταξύ της περιόδου 980-1016, λίγες περιοχές της νότιας Αγγλίας παρέμειναν αλώβητες καθώς αρχικά λίγοι και στη συνέχεια με ολόκληρους στρατούς οι Βίκινγκς λεηλάτησαν και ρήμαξαν την αγγλική ύπαιθρο. Ο Έθελρεντ, ο οποίος επικρίθηκε από τους ιστορικούς ως αναποτελεσματικός στις επιθέσεις των Βίκινγκς, δεν μπόρεσε ποτέ να αντεπιτεθεί με επιτυχία στους ευκίνητους στόλους των εισβολέων και οι προσπάθειές του να υπερασπιστεί το βασίλειό του ενάντια στους στρατούς των Βίκινγκς ήταν ατελέσφορες. Μετά τη μάχη του Μάλντον το 991, ο βασιλιάς και οι σύμβουλοί του υιοθέτησαν τελικά μια πολιτική εξαγοράς των στρατών των Βίκινγκ με χρήματα. Αυτές οι τεράστιες πληρωμές, γνωστές ως Δανικά χρήματα, αντλήθηκαν από Άγγλους γαιοκτήμονες και πολίτες και αυτό είχε καταστροφικό αντίκτυπο στην αγγλική οικονομία. Μαζί, οι επιδρομές των Βίκινγκ και οι πληρωμές των λύτρων γονάτισαν τον αγγλικό λαό. Αλλά οι επιθέσεις των Βίκινγκς συνεχίστηκαν. Λίγοι Άγγλοι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν αισιόδοξοι για το μέλλον τους και σύντομα η κατάσταση έγινε απελπιστική. Το 1002 ο Έθελρεντ διέταξε τη σφαγή των Δανών εποίκων. Σε απάντηση, ο Σβεν Α΄ της Δανίας άρχισε δριμύτερες επιδρομές και το 1013 κατάφερε να ανακηρυχθεί βασιλιάς της Αγγλίας. Ο Έθελρεντ κατέφυγε στη Νορμανδία όπου παρέμεινε μέχρι τον θάνατο του Σβεν τον επόμενο χρόνο, οπότε και ανακατατέλαβε τον θρόνο από τον νεαρό γιο του Σβεν Κνούτο. Δύο χρόνια αργότερα, το 1016, ο Κνούτος ανακατέλαβε την Αγγλία και η χώρα έγινε τμήμα της Αυτοκρατορίας της Βόρειας Θάλασσας (1013-1042).[3]
Σ' αυτή την περίοδο της ιστορίας της Αγγλοσαξονικής Αγγλίας αναφέρεται ο Γούλφσταν αν και ο ρόλος του στα γεγονότα είναι ασαφής. Τα συναισθήματα που εκφράζει σ' αυτό και σε άλλα γραπτά του υποδηλώνουν ότι υποστήριζε τον Έθελρεντ κατά των Δανών. Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο ότι μπόρεσε να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην πολιτική και επί της βασιλείας του Κνούτου. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι ως αιτία των δεινών από τις επιδρομές των Βίκινγκς αναφέρει την αμαρτωλή ζωή και την έλλειψη πίστης των συμπατριωτών του και όχι την έλλειψη κατάλληλης στρατιωτικής εκπαίδευσης, τους εμφυλίους πολέμους και άλλες αιτίες.
Βασικά θέματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο κόσμος πλησιάζει στο τέλος του και χειροτερεύει κάθε μέρα καθώς πλησιάζει η ώρα του Αντίχριστου. Ο Διάβολος παρέσυρε το αγγλικό έθνος. Το κακό και η αδικία κυριαρχεί και κανείς δεν αναζητά θεραπεία. Έχουμε υποφέρει πολλά, αλλά αξίζουμε πολλά. Ακόμη και στις ειδωλολατρικές χώρες γίνονται προσφορές στους θεούς, αλλά εδώ έχουμε απογυμνώσει την Εκκλησία και τους υπηρέτες της από τις τιμές και τον πλούτο. Από τον θάνατο του βασιλιά Έντγκαρ, οι νόμοι της Αγγλίας έχουν επιδεινωθεί πολύ. Τα ιερά παραβιάζονται, οι χήρες αναγκάζονται να παντρευτούν άδικα, και πολλές φτωχές πωλούνται ως σκλάβες στο εξωτερικό. Τα παιδιά υποδουλώνονται επειδή κλέβουν και τα δικαιώματα των πολιτών και των σκλάβων καταπατούνται. Οι νόμοι και οι διδασκαλίες του Θεού ξεχάστηκαν. Έχουμε προκαλέσει τον θυμό του Θεού, και θα έρθουν τα χειρότερα αν δεν αναζητήσουμε την προστασία Του.[4]
- Πολλά ταλαιπωρούν το έθνος και κανείς δεν ευημερεί. Η βία, η πείνα, οι επιδημίες, το μίσος και η κλοπή είναι ανεξέλεγκτα. Η βαριά φορολογία πλήττει όλους. Οι καταιγίδες καταστρέφουν τις καλλιέργειες. Οι δεσμοί συγγένειας δεν έχουν πλέον νόημα. Έχουμε κάνει τις επιθυμίες μας νόμους και έχουμε αγνοήσει τον αληθινό νόμο. Ο καθένας επιδιώκει να προδώσει και να προσβάλει τον διπλανό του. Οι άρχοντες προδίδονται από τους ανθρώπους τους. Το χειρότερο έγκλημα είναι να προδώσεις τον άρχοντα ή να τον εκδιώξεις από τη γη του. Και τα δύο συνέβησαν εδώ πρόσφατα: ο βασιλιάς Εδουάρδος δολοφονήθηκε και ο βασιλιάς Έθελρεντ εκδιώχθηκε από το βασίλειό του. Αθώοι άνθρωποι έχουν σφαγιαστεί πολύ συχνά. Οι πλούσιοι παραμελούν να συντηρούν θρησκευτικά ιδρύματα.
- Είναι τρομερό να γνωρίζουμε ότι οι άνδρες συχνά αγοράζουν από κοινού μια γυναίκα, τη λεηλατούν σαν σκυλιά και μετά την πουλούν ξανά στους εχθρούς τους. Οι πατεράδες πουλάνε τους γιους τους για κέρδος και οι γιοι τις μητέρες τους. Πάρα πολλοί καταπατούν τους όρκους τους. Σκλάβοι φεύγουν από τον κύριό τους για να γίνουν Βίκινγκς και να κερδίσουν έτσι περισσότερα από ό,τι στον προηγούμενο αφέντη τους. Πληρώνουμε λύτρα επαίσχυντα στους εχθρούς μας και οι Άγγλοι ηττούνται συνεχώς. Οι εισβολείς πειρατές γίνονται δυνατοί και ένας από αυτούς μπορεί να νικήσει δέκα δικούς μας, τόσο αδύναμοι είμαστε από την αμαρτία. Η τύχη μας είναι η δυστυχία και η ντροπή γιατί τιμούμε αυτούς που μας τραυματίζουν και πληρώνουμε για να μας ταπεινώνουν.
- Το έθνος διαφθείρεται μέσω της κακίας. Εγκλήματα κάθε είδους διαπράττονται. Οι άνθρωποι ντρέπονται τώρα περισσότερο για τις καλές πράξεις παρά για τις κακές. Εξαιτίας της υπεροψίας κανείς δεν μετανοεί για τις αμαρτίες του, αν και μας το λένε τα βιβλία. Πρέπει να αναζητήσουμε θεραπεία μέσω της μετάνοιας, αν θέλουμε να προστατευθούμε από την οργή του Θεού, γιατί κινδυνεύουμε να υποστούμε τη μοίρα των Βρετανών. Οι Βρετανοί είχαν επίσης πληγεί από πάρα πολλές αμαρτίες και δεν αντέδρασαν εναντίον του κακού όταν το είδαν. Με την περηφάνια τους εξόργισαν τον Θεό και έκανε τους ξένους (Αγγλοσάξονες) να εισβάλουν στο νησί και να το κατακτήσουν.
- Ας στραφούμε λοιπόν στο σωστό και ας εγκαταλείψουμε την κακία. Ας ακολουθήσουμε τους νόμους του Θεού και του βασιλιά και ας εξιλεωθούμε για τα αμαρτήματά μας. Ας συμπεριφερθούμε όπως υποσχεθήκαμε στη βάπτιση. Ας τηρήσουμε τους όρκους και ας είμαστε πιστοί ο ένας στον άλλον, ας σκεφτούμε την Ημέρα της κρίσης και ας σωθούμε από τα μαρτύρια της αιώνιας φωτιάς. Ας κερδίσουμε τις αιώνιες ανταμοιβές του Ουρανού.[5]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ . «britannica.com/topic/Sermo-Lupi-ad-Anglos».
- ↑ . «oldenglishaerobics.net/sermo».
- ↑ . «thewildpeak.wordpress.com/the-sermon-of-the-wolf-to-the-english/».
- ↑ . «pressbooks.pub/earlybritishlit/chapter/wulfstan-sermon-of-the-wolf-to-the-english/».
- ↑ . «tandfonline.com/Wulfstan's Sermo Lupi ad Anglos».