Sgraffito

Palazzo Massimo Istoriato. Ξεθωριασμένη πρόσοψη παλατιού (palazzo) στη Ρώμη. Των Polidoro da Caravaggio και Maturino da Firenze, 1523.
Διακόσμηση sgraffito σε κεραμικό, απάνω στο καφέ φόντο.
Αναγεννησιακή πρόσοψη με sgraffito στο Mödling, Αυστρία.

Το sgraffito ή σγκραφίτο (μερικές φορές scraffito, πληθυντικός sgraffiti) είναι τεχνική διακόσμησης είτε τοίχων, με την εναπόθεση στρωμάτων γύψου διαφορετικής απόχρωσης σε υγρή επιφάνεια, είτε κεραμικών, με το πέρασμα στον άψητο πηλό δύο διαδοχικών στρωμάτων διαφορετικού χρώματος. Και στις δύο περιπτώσεις ξύνεται το εξωτερικό στρώμα για να παραχθεί ένα σχέδιο.

Ετυμολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λέξεις sgraffito και sgraffiti προέρχονται από την ιταλική λέξη graffiare, που σημαίνει ξύνω, και τελικά από την ελληνική λέξη γράφειν. Σχετική όροι περιλαμβάνουν τις λέξεις graffito και graffiti.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το sgraffito σε τοίχους χρησιμοποιείται στην Ευρώπη από τους κλασσικούς χρόνους, και απαντάται συχνά στην Ιταλία κατά τον 16ο αιώνα, και επίσης απαντάται και στην Αφρικανική τέχνη. Σε συνδυασμό με τα διακοσμητικά μοτίβα το sgaffito αποτέλεσε εναλλακτική διακόσμηση στο βάψιμο των τοίχων. Τελευταία υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για αυτήν την παλιά τεχνική. Η διαδικασία είναι σχετικά απλή, και το αποτέλεσμα ομοιάζει με την εικόνα νωπογραφιών (fresco).

Το sgraffito έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την Αναγέννηση στην Ιταλία, με δύο ζωγράφους από το εργαστήριο του Ραφαήλ,τον Polidoro da Caravaggio και τον συνεργάτη του Maturino da Firenze να ζωγραφίζουν προσόψεις παλατιών στη Ρώμη και σε άλλες πόλεις. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς τους σήμερα έχει υποστεί φθορά. Κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, η τεχνική μεταφέρθηκε από τους τεχνίτες της Αναγέννησης στη Γερμανία, όπου υιοθετήθηκε με ενθουσιασμό. Ως παραδείγματα τοπικής παραδοσιακής τέχνης, sgraffiti υπάρχουν στα περίχωρα του Wetterau και του Μάρμπουργκ. Στη Γερμανία η τεχνική είναι πιο έντονα παρούσα στη Βαυαρία. Στις προσόψεις των σπιτιών ήταν κοινή η χρήση του sgraffito για διαφήμιση. Η τεχνική χρησιμοποιούνταν επίσης στη Θουριγγία, στην κοιλάδα του Engadin, στην Αυστρία και στην Τρανσυλβανία.

Στην Καταλονία το sgraffito εισήχθη από του αρχιτέκτονες του Noucentisme, ρεύματος του νεοκλασικισμού, και αποτέλεσε τεχνική με περιοδική εμφάνιση στη διακόσμηση προσόψεων.

Μιαν άλλη χρήση του sgraffito είναι σαν απλή τεχνική ζωγραφικής. Ένα στρώμα μπογιάς αφήνεται να στεγνώσει στον καμβά ή στο χαρτί. Μετά, ένα δεύτερο στρώμα διαφορετικού χρώματος ζωγραφίζεται πάνω στο πρώτο. Κατόπιν ο καλλιτέχνης ξύνει το δεύτερο στρώμα, με τέτοιο τρόπο ώστε να σχηματίσει το σχέδιο που επιθυμεί στο πρώτο στρώμα. Ένας άλλος τρόπος είναι η χρήση λαδομπογιάς στο πρώτο στρώμα και μαύρου μελανιού στο δεύτερο στρώμα. Κάποιες φορές δεν χρειάζεται πρώτο στρώμα χρώματος, και ξύνοντας απλά το υγρό στρώμα της μπογιάς αποκαλύπτεται ο καμβάς. Αυτός ο τρόπος δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ελαιογραφία. Η παραπάνω διαδικασία χρησιμοποιείται συχνά για την εκμάθηση της τεχνικής του sgraffito σε μαθητευόμενους.

Αρ Νουβό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οικία Cauchie, Βρυξέλλες
Σπίτι στο Πυργί Χίου

Η διακόσμηση σε προσόψεις γνώρισε ξανά άνθηση γύρω στα 1890 μέχρι το 1915, στα πλαίσια των ρευμάτων της Τέχνης Arts and Crafts, του Ζετσεσιονισμού, και κυρίως της Αρ Νουβό στο Βέλγιο και τη Γαλλία.

Ο Άγγλος καλλιτέχνης Heywood Sumner έχει αναγνωριστεί[1] ως ο πρωτοπόρος της τεχνικής σε αυτήν την περίοδο, παράδειγμα το έργο του το 1892 στην εκκλησία St Mary, Sunbury, στο Σάρρεϋ. Το έργο του Sumner είναι sgraffito per se (καθεαυτό), δηλαδή με ξύσιμο του γύψου, αλλά ο όρος περιλαμβάνει ευρύτερα μια ποικιλία τεχνικών εξωτερικής διακόσμησης.

Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

  • κεραμικά φατνώματα στο Grande Maison de Blanc, Βρυξέλλες, αρχιτέκτονας Oscar François, καλλιτέχνης Henri Privat-Livemont, 1896-1897
  • Ξενοδοχείο Ciamberlani, Βρυξέλλες, αρχιτέκτονας Paul Hankar, 1897
  • τύμπανο Princess of Dreams και άλλα έργα, Ξενοδοχείο Μετροπόλ, Μόσχα, αρχιτέκτονας William Walcot, καλλιτέχνης Mikhail Vrubel, 1899-1907
  • Οικία Cauchie, Βρυξέλλες, αρχιτέκτονας Paul Cauchie, 1905
  • κεραμικό τύμπανο Homage to Prague στο Municipal House στην Πράγα, αρχιτέκτονας Osvald Polívka, καλλιτέχνης Karel Špillar, 1905-1912

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Modern mural decoration By Alfred Lys Baldry, 1902

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]