Άγιος Ανδρόνικος Καρπασίας

Άγιος Ανδρόνικος Καρπασίας
(τουρκ.: Yeşilköy)
Άγιος Ανδρόνικος/Γεσίλκιοϊ
Χώρα	(de jure) Κυπριακή Δημοκρατία
Επαρχία	Αμμοχώστου
Χώρα	(de facto) Τ.Δ.Β.Κ.
Επαρχία	Ισκελέ
Πληθυσμός	799  (2011)

Συντεταγμένες: 35°30′12.02188″N 34°9′47.04898″E / 35.5033394111°N 34.1630691611°E / 35.5033394111; 34.1630691611

Ο Άγιος Ανδρόνικος (Καρπασίας ή Γιαλούσας, τουρκ.: Γεσίλκιοϊ, Yeşilköy κυριολεκτικά "πράσινο χωριό") είναι χωριό που βρίσκεται στη χερσόνησο της Καρπασίας στην Κύπρο.

Το έδαφος της κοινότητας ανήκει εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας είναι κοινότητα που υπάγεται διοικητικά στην Επαρχία Αμμοχώστου. Ωστόσο, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το χωριό ελέγχεται εκ των πραγμάτων (de facto) από την μη αναγνωρισμένη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.

Ιστορικό

Η ίδρυση ως οικισμού του Αγίου Ανδρονίκου Καρπασίας, αν και δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες, πρέπει οπωσδήποτε να ανάγεται στους πρώτους Βυζαντινούς χρόνους. Ο Άγιος Ανδρόνικος υπήρξε βασιλικό φέουδο κατά τη Φραγκοκρατία και κατά τη Βενετοκρατία πέρασε στο Δημόσιο, δηλαδή, στην κρατική περιουσία της Δημοκρατίας της Βενετίας. Κατά τη Φραγκοκρατία, σύμφωνα με πηγή του 1451, η εύφορη περιοχή του Αγίου Ανδρονίκου επειδή ήταν βασιλική περιουσία, αναφέρεται ως χωριό της ρήγαινας Ελένης Παλαιολόγου.

Ξωκλήσι

Το χωριό, αν και φέρει το όνομα Άγιος Ανδρόνικος, δεν διαθέτει εκκλησία αφιερωμένη στον εν λόγω άγιο. Το 1718 ανακαλύφθηκε στον Άγιο Ανδρόνικο το σπήλαιο της Ριζοκαρπασίτισσας αγίας Φωτεινής, από τον οικονόμο Νικόδημο, επιστάτη της εκεί μονής. Ένα ξωκλήσι των Αγίων Ανδρονίκου και Αθανασίας βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του χωριού, λίγο έξω από το χωριό Μένοικο, περίπου 2 χιλιόμετρα. Πρόκειται για ένα παλαιό πέτρινο μονόχωρο εκκλησάκι με αμφικλινή στέγη καλυμμένη με κεραμίδια. Η χρονολογία ανέγερσης της εκκλησίας είναι άγνωστη, γιατί έχει δεχθεί πολλές επεμβάσεις που δυσκολεύουν τη χρονολόγησή της. Αξίζει να σημειωθεί πως στο εκκλησάκι αυτό βρέθηκε μια σημαντική φορητή εικόνα του 1523, η οποία σήμερα κοσμεί την εκκλησία του Αγίου Κυπριανού.

Πληθυσμός

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο έως το 1973. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 δεν πραγματοποιήθηκε απογραφή στο χωριό από την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού το έδαφος του δεν ελέγχεται από αυτήν.

Ιστορικό απογραφών ^[1]

Απογραφή	Πληθυσμός	%±	Άνδρες	Γυναίκες
1881	620[2]	—	308	312
1891	657[3]	6.0%	330	327
1901	772[4]	17.5%	393	379
1911	858[5]	11.1%	413	445
1921	920[6]	7.2%	460	460
1931	1.012[7]	10.0%	495	517
1946	1.380[8]	36.4%
1960	1.238[9]	-10.3%	587	651
1973	1.123[10]	-9.3%

(Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα).

Παραπομπές

1. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
2. «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 3.
3. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 15.
4. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 14.
5. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 14.
6. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 13.
7. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 11.
8. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 6.
9. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 10.
10. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πηγές

• «Agios Andronikos». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2018.